جو بایدن پنجشنبه هفته گذشته در حالی خطابه مراسم یادبود جیمی کارتر، رئیس‌جمهوری سابق، را ایراد کرد که سه‌ رئيس‌جمهوری سابق دیگر‌ــ بیل کلینتون، جورج دبلیو بوش، و باراک اوباما‌ــ و رئیس‌جمهوری آینده، دونالد ترامپ، نیز حضور داشتند. 

آنتونی زرکر در مقاله‌ای در سرویس جهانی بی‌بی‌سی می‌نویسد غیر از کارتر و بایدن، سایر روسای جمهوری حاضر در مراسم موفق شده بودند دو دوره تایید مردم آمریکا را بگیرند و به کاخ سفید راه پیدا کنند.

بایدن در حالی کاخ سفید را ترک می‌کند که میزان محبوبیتش به پایین‌ترین حد دوران ریاست‌جمهوری‌اش نزدیک شده است. تازه‌ترین نظرسنجی گالوپ نشان می‌دهد فقط ۳۹ درصد شرکت‌کنندگان به او دیدگاه مثبت دارند، در حالی که این رقم در آغاز دوره ریاست‌‌جمهوری‌اش ۵۷ درصد بود.

زرکر در ادامه می‌افزاید جایگاه فعلی بایدن در تاریخ به‌عنوان دوره‌ای میان دو دوره ریاست‌جمهوری ترامپ تعریف شده است، وقفه‌ای کوتاه نه تغییری اساسی.

به نوشته سرویس جهانی بی‌بی‌سی، بایدن و تیمش تحت تاثیر اتفاق‌هایی قرار گرفتند که برخی از آن‌ها قابل کنترل و برخی دیگر خارج از کنترل بودند. برخی تحولات مخرب پیش‌بینی‌پذیر بودند، اما به نظر می‌رسید رئيس‌جمهوری غافلگیر شده است.

از هرج‌و‌مرج کابل تا گام‌های اشتباه نخست

اولین اشتباه بایدن در آغاز ریاست‌جمهوری‌اش با هرج‌و‌مرج ناشی از خروج شتابزده نیروهای آمریکایی از افغانستان در اوت ۲۰۲۱ رقم خورد.

بایدن با وجود هشدارهای برخی مشاوران نظامی‌اش، خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان را تایید کرد و پیش‌بینی‌ها به حقیقت پیوست و کابل در هرج‌و‌مرج و ناآرامی فرو رفت.

تا پایان آن ماه، میزان محبوبیت بایدن در نظرسنجی گالوپ برای اولین بار به زیر ۵۰ درصد رسید.

شرایط داخلی نیز برای رئیس‌جمهوری به همان اندازه نامطلوب بود و میزان تورم در آمریکا برای اولین بار در ۳۰ سال گذشته از ۵ درصد عبور کرد؛ و زمانی که یک سال بعد تورم به ۹.۱ درصد رسید، بایدن و وزیر خزانه‌داری دولتش اعتراف کردند که در برآوردهایشان اشتباه کرده بودند.

هرچند نرخ تورم ماهانه تا تابستان ۲۰۲۴ به زیر ۳ درصد کاهش یافت، آمریکایی‌ها نه بخشیدند و نه فراموش کردند و رای‌دهندگان همچنان دیدگاهی بدبینانه به اقتصاد داشتند.

در مسائل دیگر در زمینه مهاجران غیرقانونی، مدیریت بحران کرونا، سقط جنین، و جنگ‌های اوکراین و غزه نیز همین الگو حاکم بود‌ــ به‌ازای هر بحرانی که دولت بایدن با آن مواجه بود، دو بحران جدید پدیدار می‌شد. 

مردی سالخورده با ضعف حافظه

در میان همه این مسائل، پاسخ‌های دولت گاهی کاملا نامناسب و دور از انتظار بود. بایدن که زمانی به‌ سخنوری معروف بود، به نظر می‌رسید چندان قادر به برقرار ارتباط با مردم آمریکا نیست. نشانه‌های بالا رفتن سن و کهولتش نیز آشکار شده بود.

در گزارش رابرت هور، بازپرس ویژه پرونده سوءمدیریت بایدن در نگهداری اسناد محرمانه، رئيس‌جمهوری یک «مرد سالخورده دچار ضعف حافظه» توصیف شده بود، که باعث نگرانی عمیق دموکرات‌ها شد.

ارتباط بایدن با رسانه‌ها محدود شد و حضورهای عمومی‌اش به‌شدت برنامه‌ریزی‌شده بود. اشتباه‌های لفظی و لغزش‌های او به خوراکی برای حمله منتقدان تبدیل شد. اما بایدن به مسیرش ادامه داد و مصمم بود برای دومین دوره ریاست‌جمهوری‌اش نامزد و پیروز شود.  

افراد و حلقه نزدیکان بایدن

بایدن در دوره ریاست‌جمهوری‌اش خود را با افرادی با سابقه طولانی در خدمات دولتی محاصره کرد. اما برخی کارشناسان معتقدند که تلاش‌های بایدن بیش از حد بر تغییر سیاست‌هایی متمرکز بود که سال‌ها طول می‌کشد تا به مزایا تبدیل شوند.

برنت سبول، استادیار تاریخ در دانشگاه پنسیلوانیا، می‌گوید: «فکر می‌کنم بازه زمانی مرتبط با قوانین کلی با نیازهای فوری انتخابات ریاست‌جمهوری همخوانی کامل نداشت.»

شاید برای بایدن بهتر بود، همان‌طور که خود او نیز در مصاحبه اخیرش اذعان کرد، راه‌هایی پیدا می‌کرد تا مزایای ملموس سریع‌تر به رای‌دهندگان برسد.

نزاع و ناامیدی داخلی

با افزایش فشار، حلقه نزدیک بایدن بسته‌تر و منزوی‌تر شد و در جایی که موفقیت نه در تصویب قوانین بلکه در نبرد روزانه با پیام‌های حزب مخالف بود، ضعیف عمل کرد.

پس از دو سال، مخالفان سیاسی بایدن در مورد خروج از افغانستان، معاملات تجاری خانواده بایدن و موارد دیگر تحقیق را آغاز و جلسات استماع برگزار کردند و در سپتامبر ۲۰۲۳، تحقیق رسمی برای استیضاح رئيس‌جمهوری را آغاز کردند.

در تمام این مدت، میزان محبوبیت بایدن در سطح پایین ۴۰ درصد باقی ماند.

سبول می‌گوید: «احساس بایدن مبنی بر اینکه وضعیت اقتصاد کلان آمریکا خوب است باعث شد او و مشاورانش از موضوع اصلی غافل شوند، در حالی که بسیاری از آمریکایی‌ها همچنان به‌شدت درگیر مشکلات بودند.»

یک کارزار انتخاباتی پرچالش

بایدن در آوریل ۲۰۲۳ با یک ویدیو تبلیغاتی نامزدی‌اش در انتخابات ریاست‌جمهوری را اعلام کرد و هشدار داد حامیان ترامپ تهدیدی برای آمریکا محسوب می‌شوند.

در ماه‌های بعد، هشدارهای بیشتری در مورد خطر ترامپ برای دموکراسی آمریکا مطرح و برنامه اقتصادی بایدن تبلیغ شد. به عقیده سبول، این اقدامی اشتباه بود و سخنرانی‌های بایدن نامفهوم و نامنسجم بود. 

با این حال، بایدن به دستیارانش می‌گفت که باور دارد بهترین فرد برای شکست دادن ترامپ است و یک بار این کار را کرده است و دوباره این کار را خواهد کرد. و این دستیاران هرگاه کسی توانایی‌های بایدن را زیر سوال می‌برد، به‌شدت واکنش نشان می‌دادند.

 حماس، هانتر و موانع نهایی

 در پی حمله ۷ اکتبر حماس به اسرائیل، بایدن با بحرانی دیگر روبرو شد. برخلاف جنگ اوکراین، که بایدن یک ائتلاف متحد غربی علیه حمله روسیه تشکیل داده بود، ادامه حمایت آمریکا از اسرائیل اشتیاق و حمایت از بایدن در برخی محافل داخلی را کاهش داد.

هم‌زمان، بایدن با پرونده‌های قانونی فزاینده پسرش هانتر مواجه بود‌ــ محاکمه و محکومیت هانتر در ماه ژوئن به اتهام‌هایی مربوط به مالکیت غیرقانونی سلاح گرم و کیفرخواستی در مورد تخلف‌های مالی که به معاملات تجاری خارجی‌اش مرتبط بود.

تصمیم نهایی بایدن به صدور حکم عفو ریاست‌جمهوری برای پسرش، که پس از انتخابات در ماه نوامبر گرفته شد، انتقادهای بسیاری از جمله از جانب برخی متحدانش برانگیخت.

سرانجام، کارزار انتخاباتی بایدن در اواخر ژوئن و در مرحله مناظره با ترامپ به پایان رسید. عملکرد ضعیف و سخنان نامنسجم و نامفهوم او ضربه مهلکی به کارزار انتخاباتی‌اش وارد کرد و به نظر می‌رسید حملات و نگرانی‌ها در مورد آثار کهولت بر عملکردش را تایید کرد.

در نهایت، پس از واکنش جسورانه ترامپ به سوءقصد به جانش و گردهمایی پرشور جمهوری‌خواهان، بایدن از رقابت کناره‌گیری کرد.

زرکر می‌نویسد پیروزی ترامپ بر کامالا هریس، جانشین بایدن در رقابت‌‌ انتخاباتی، اطمینان داد که نمره کارنامه نیم‌قرن حضور بایدن در عرصه سیاست رد و شکست خواهد بود.

اگر بایدن به‌سادگی کنار می‌رفت، بدون اینکه دنبال دوره دوم ریاست‌جمهوری باشد، میراث او چه می‌توانست باشد؟

نویسنده مقاله می‌افزاید در نهایت، سن بایدن و جذابیت پایدار ترامپ آتش‌هایی بودند که دولت بایدن هرگز نتوانست خاموش کند و همین ریاست‌جمهوری‌اش را به پایان رساند.