داده‌های سامانه‌های پایش کیفیت هوا و گزارش فعالان محیط‌زیست در شهرهای تهران، کرج، اراک، اصفهان، اهواز، مشهد، شیراز و تبریز، حکایت از آن دارد که میزان آلودگی هوا در این مناطق در اولین روز هفته جاری به سطح هشداردهنده رسیده است.

گزارش منتشرشده شرکت دولتی کنترل کیفیت هوای تهران نشان می‌دهد که در حال حاضر دست‌کم ۱۶ نقطه شهر تهران در وضعیت کاملا ناسالم برای همه گروه‌ها قرار دارد و درحالی که روز شنبه ۱۳ بهمن روند افزایش آلاینده‌ها در تهران به‌طور پلکانی ادامه دارد، ایستگاه شهرداری در منطقه ۱۹ با شاخص ۱۸۳، ایستگاه شهرداری در منطقه ۱۵ با شاخص ۱۷۵ و ایستگاه میدان فتح در منطقه ۹ با شاخص ۱۷۲ آلوده‌ترین نقاط تهران هستند.

این در حالی است که پیش از این رسانه‌ها، مقام‌های سازمان محیط‌زیست و فعالان این حوزه گزارش‌های مختلفی درباره اشتباه بودن آمارهای شرکت کنترل کیفیت هوای تهران منتشر کرده بودند که نشان می‌داد داده‌های این سازمان معمولا «بسیار پایین‌تر» از میزان واقعی‌اند. برای مثال، خبرگزاری تسنیم روز ۱۸ دی در گزارشی نوشته بود:‌ «چگونه وقتی صبح امروز برای شاخص آلودگی هوای تهران در سایت جهانی MSN عدد ۴۳۲ اعلام شد و سایت IQAir هم شاخص را ۱۵۰ گزارش کرد، شرکت کنترل کیفیت هوا می‌گوید این عدد ۱۴۳ بوده است؟»

شهرداری تهران از روز جمعه ۱۲ بهمن و همزمان با چهل‌وششمین سالگرد ورود روح‌الله خمینی، بینانگذار نظام جمهوری اسلامی، به ایران، در سراسر پایتخت بنرهایی را در تمجید از این رخداد نصب کرد که روی یکی از آن‌ها عبارت «هوا دلپذیر شد» نوشته شده است و همین بنرها، همزمان با اوج گرفتن میزان آلودگی هوا در پایتخت، دستمایه تمسخر و طنز کاربران شبکه‌های اجتماعی شده است.

در همین حال آخرین داده‌های سامانه پایش کیفی هوای ایران، وابسته به سازمان محیط زیست، نشان می‌دهد که هوای دست‌کم هفت شهر در استان خوزستان نیز در روز شنبه به‌شدت آلوده است و هوای مناطقی مانند اهواز هویزه، ناسالم و در وضعیت قرمز اعلام شده است. بیشتر شهرهای استان خوزستان به دلیل وجود صنایع پتروشیمی، پالایشگاه‌ها و کارخانه‌های فولاد، در تمامی روزهای سال با آلودگی شدید هوا مواجه‌اند و در سال ۱۴۰۲ مردم اهواز حتی یک روز سالم و کاملا پاک را از سر نگذرانده‌اند.

شهروندان اراکی امروز هم مانند هفته‌های اخیر، در اعتراض به افزایش میزان آلودگی این شهر به دلیل استفاده از سوخت مازوت در نیروگاه اراک تجمع کردند و دست به اعتراض زدند. همچنین گزارش‌ها و تصاویری از دیگر کلان‌شهرهای ایران مانند اصفهان، مشهد، شیراز و تبریز در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است که نشان می‌دهند هوای دیگر شهرها هم مانند هفته‌های گذشته در وضعیت قرمز قرار دارد و حاوی آلایندگی بالا است .

۱۹ آذرماه امسال محمدرضا ظفرقندی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران، از وقوع بیش از ۵۰ هزار مرگ ناشی از آلودگی هوا در یک سال اخیر خبر داد. این درحالی است که بنابر گفته رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان محیط زیست ایران، میزان فوت شهروندان به دلیل بیماری‌های ناشی از آلودگی هوا در سال ۱۴۰۱ حدود ۲۶ هزار نفر بوده که نشان می‌دهد تعداد مرگ‌ومیر براثر این بحران، در دو سال گذشته حدود ۹۲ درصد افزایش داشته است.

معاون وزیر بهداشت ایران هم می‌گوید مرگ‌های ناشی از آلودگی هوا عمدتا از طریق بیماری‌های قلبی، سکته‌های قلبی و مغزی، بیماری‌های انسدادی تنفسی و سرطان‌ها رخ داده است و آلودگی هوا سالانه ۱۲ میلیارد دلار هزینه مستقیم بر سلامت مردم تحمیل می‌کند.

امروز همچنین جعفر تشکری هاشمی، عضو شورای شهر تهران، با «شرم‌آور» خواندن تصمیم‌های مدیران دولتی و حکومتی در مواجهه با بحران آلودگی هوا گفت: «نمی‌شود که تنها راهکار موجود، تعطیلی مدارس و ادارات باشد. گویا هیچ اقدام موثری برای عبور از این بحران صورت نمی‌گیرد و سوال این است که آیا ما تنها کشوری در دنیا هستیم که با این پدیده مواجهیم؟ طبق گفته وزیر بهداشت سالانه ۵۰ هزار نفر در کشور به دلیل آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند و این رقم بیش از ۲ برابر کشته‌شدگان تصادفات رانندگی است؛ تصادفاتی که ما را جزو بدترین کشورها به لحاظ تلفات قرار داده است.»