کشف «انقلابی» در آلزایمر؛ راه درمان هموار می‌شود

ناهماهنگی جریان خون و فعالیت نورون‌ها در مغز می‌تواند زمینه‌ساز زوال عصبی ناشی از بیماری آلزایمر باشد

عکس تزیینی‌ــ طرحی از مغز و نورون‌ها در آن‌ــ Canva

اختلال در همخوانی جریان خون و فعالیت نورون‌ها در مغز ممکن است عامل اصلی آسیب‌های عصبی مرتبط با بیماری آلزایمر باشد.

این یافته یک تیم بین‌المللی از پژوهشگران است که می‌گویند این فقدان تطابق می‌تواند به‌عنوان یک روش ساده برای تشخیص این اختلال عصبی پیش‌رونده استفاده شود و همچنین یک هدف بالقوه برای درمان این بیماری باشد.

آنیتا استفانوفسکا، نویسنده مقاله و استاد بیوفیزیک از دانشگاه لنکستر انگلستان، در بیانیه‌ای اعلام کرد: «این کشف نه‌تنها جالب، بلکه از نظر من یک کشف انقلابی است که می‌تواند دریچه‌ای جدید به سوی شناخت بیماری آلزایمر باز کند. این یافته احتمالا نشان‌دهنده یک التهاب، شاید در مغز، است که در صورت تشخیص زودهنگام، قابل درمان خواهد بود و ممکن است از بروز مراحل شدید آلزایمر در آینده جلوگیری کند.»

به گزارش نیوزویک، استفانوفسکا و همکارانش در این مطالعه روی «واحد عصبی‌‌ــ‌عروقی» (neurovascular unit) متمرکز شدند؛ یک ساختار پیچیده در مغز که جریان خون را تنظیم می‌کند تا اطمینان حاصل شود نورون‌ها مواد مغذی موردنیازشان را دریافت می‌کنند.

دکتر برنارد مگلیچ، نورولوژیست و هماهنگ‌کننده بالینی این مطالعه از دانشگاه لیوبلیانا اسلوونی، توضیح داد: «سیستم عروقی و مغز با یکدیگر همکاری می‌کنند تا اطمینان حاصل شود که مغز انرژی کافی دریافت می‌کند، چون مغز با وجود اینکه تنها حدود دو درصد از وزن بدن را تشکیل می‌دهد، به اندازه ۲۰ درصد از کل مصرف انرژی بدن را نیاز دارد.»

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

به گفته استفانوفسکا، «می‌توان فرض کرد که بیماری آلزایمر نتیجه‌ تغذیه نامناسب مغز از طریق رگ‌های خونی است».

محققان برای ارزیابی عملکرد واحد نوروواسکولار، جریان خون و فعالیت الکتریکی را در مغز ۳۹ فرد که ۱۹ تن از آن‌ها به بیماری آلزایمر مبتلا بودند، بررسی کردند. فعالیت الکتریکی و سطح اکسیژن‌رسانی از طریق پروب‌های الکتریکی و نوری متصل به پوست سر شرکت‌کنندگان ثبت شد. هم‌زمان، یک الکتروکاردیوگرام (ECG) ضربان قلب را پایش و یک کمربند دور قفسه سینه‌ هر فرد، الگوی تنفس او را ثبت می‌کرد. این مجموعه ابزارها و دستگاه‌ها به تیم تحقیقاتی امکان داد ریتم‌های فیزیولوژیکی شرکت‌کنندگان را ثبت و میزان هماهنگی آن‌ها را ارزیابی کنند.

همان‌طور که محققان توضیح می‌دهند، هماهنگی این ریتم‌ها برای عملکرد کارآمد مغز ضروری است.

استفانوفسکا به نیوزویک گفت: «اولین نتیجه‌ کلیدی این بود که در بیماران مبتلا به  آلزایمر، هماهنگی بین سیستم قلبی‌عروقی و فعالیت نورونی در مغز از طریق واحد نورروواسکولار به‌ میزان قابل‌توجهی کاهش می‌یابد.» اما یافته‌ای که انتظارش را نداشتند، این بود که فرکانس تنفسی افراد مبتلا به آلزایمر در حالت استراحت به‌میزان قابل‌توجهی بالاتر بود.

محققان به این نتیجه رسیدند که تفاوت‌های مشاهده‌شده در گروه مبتلا به آلزایمر ممکن است به کاهش انتقال اکسیژن به مغز منجر شود که به نوبه‌ خود می‌تواند از دفع تجمع پروتئین مضر بتا آمیلوئید جلوگیری کند. بتا آمیلوئید در فضای بین نورون‌های مغز پلاک‌هایی تشکیل می‌دهد که ارتباط بین سلول‌های عصبی را مختل می‌کند و با پیشرفت بیماری آلزایمر ارتباط دارد.

اگرچه در این زمینه به تحقیقات بیشتری نیاز است، این یافته‌ها احتمالا هم در تشخیص آلزایمر و هم در مقابله‌ با علل زمینه‌ای آن به نتایجی کاربردی و عملی منجر خواهند شد.

بیشتر از علوم