محققان آمریکایی کشف کرده‌اند هرچند خاراندن پوست باعث التهاب می‌شود، اما در عین حال می‌تواند باکتری‌های روی پوست را کاهش دهد و به این ترتیب خطر عفونت کمتر می شود.
احساس خارش می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند خشکی پوست، آلرژی، عفونت، حشرات یا برخی بیماری‌های پوستی مانند اگزما باشد.
به گزارش ای‌بی‌سی استرالیا، تیم تحقیقاتی با آزمایش روی موش‌ها، کشف کرد که اگرچه خاراندن التهاب را بدتر می‌کند، در عین حال باکتری‌ها را از سطح پوست پاک می‌کند که این می‌تواند خطر عفونت را کاهش دهد. شناخت بیشتر از سازوکارهای پشت خارش می‌تواند به محققان امکان دهد برای بیماری‌های پوستی مانند درماتیت تماسی داروها و درمان‌های بهتری ایجاد کنند.
چرخه خارشــخاراندن
خارش با دیگر حس‌های پوستی مانند درد یا لمس فرق دارد. درد معمولا یک سیگنال هشداردهنده است که به ما می‌گوید مشکلی در بدن وجود دارد و باید از آن ناحیه محافظت یا از دست زدن به آن اجتناب کنید. در حالی که خارش معمولا سیگنالی برای جلب توجه به یک ناحیه خاص است و اغلب افراد به جای امتناع از تماس، به خاراندن آن ناحیه تمایل دارند؛ آنچه می‌تواند مشکل را تشدید کند. در واقع خارش برخلاف درد، باعث می‌شود فرد ناخودآگاه کاری کند که ممکن است شرایط را بدتر کند.
کریس ترنر، محقق التهاب پوستی از دانشگاه استرالیای جنوبی، می‌گوید: «اگر در نقطه‌ای از بدن درد دارید، به آن دست نمی‌زنید، اما خارش مزمن، یعنی وقتی فرد هفته‌ها یا ماه‌ها خارش دارد، می‌تواند بسیار آزاردهنده و فرساینده باشد.»
به گفته او، افرادی که به دلیل مشکلات کلیوی دیالیز نمی‌شوند، با مشکل خارش مزمنی مواجه‌اند که آن‌ها را کلافه می‌کند. این افراد مدام می‌خواهند خود را بخارانند که همین باعث تحریک بیشتر و احساس خارش بیشتر شود و این چرخه معیوب «خارشــخاراندن» ادامه می‌یابد. در حالی که حتی در مواقعی که خارش مزمن نیست، مانند آلرژی‌ها یا گزش پشه، هم خاراندن فایده‌ای ندارد و می‌تواند به‌مرور، پوست را بدتر کند.
خارش چطور سیستم ایمنی را تحریک می‌کند؟
به گزارش ای‌بی‌سی استرالیا، محققان برای درک بهتر سازوکارهای پشت خارش، بررسی کردند که خاراندن چگونه بر سیستم ایمنی تاثیر می‌گذارد. در برخی از این موش‌ها، نورون‌های حس‌کننده خارش برداشته شده بود و برای بقیه موش‌ها هم مخروط حفاظتی دور گردن گذاشتند تا نتوانند گوش‌هایشان را بخارند. آن‌ها با استفاده از آلرژن‌های ایجادکننده خارش در گوش موش‌ها، دریافتند که خاراندن در ایجاد التهاب و تورم بیشتر هنگام واکنش پوست به آلرژن‌ها، نقش مهمی دارد و موش‌هایی که نمی‌توانستند خودشان را بخارانند، آسیب کمتری به پوستشان وارد شد.
محققان واکنش موش‌ها را با آنچه هنگام نیش زدن پشه اتفاق می‌افتد مقایسه کردند و گفتند آن را هم اگر نخارانید، بعد از مدت کوتاهی از بین می‌رود. اما اگر بخارانید، بیشتر و بیشتر می‌شود. دلیل این واکنش عملکرد نوعی از سلول‌های ایمنی به نام سلول‌های مست (Mast) است. این سلول‌ها ترکیباتی آزاد می‌کنند که می‌تواند التهاب را افزایش دهند و باعث شوند تمایل بیشتری به خاراندن داشته باشیم.
سلول‌های مست به دو روش فعال می‌شوند؛ اولین فعالسازی بخشی از پاسخ اولیه بدن به آلرژن است، اما فعالسازی دوم و بزرگ‌تر سلول‌های مست زمانی اتفاق می‌افتد که نورون‌های حس‌کننده درد زیرپوست تحریک می‌شوند (که نتیجه خاراندن است) و سپس مولکول‌هایی تولید می‌کنند که التهاب بیشتری ایجاد و خارش را بیشتر می‌کنند. در واقع این سلول‌ها ترکیبات مختلف‌ــ پروتئینازها، هیستامین‌ها و چیزهای مختلف دیگری که واکنش خارش را تحریک می‌کنند‌ــ پمپاژ می‌کنند. این امر چرخه خارشــخاراندن را ایجاد می‌کند.
تیم تحقیقاتی سپس بررسی کرد که چرا چنین چرخه‌ای شکل می‌گیرد و اگر خاراندن چنین مضراتی دارد، چرا در طول تکامل همچنان حفظ شده است، زیرا پدیده‌هایی که در طول تکامل حفظ شود، عموما نشان می‌دهند که آن پدیده عملکرد مهمی دارد.
دانشمندان مدت‌ها است دریافته‌اند که خاراندن سموم را از سطح پوست پاک می‌کند، اما مطالعه جدید نشان می‌دهد که با خاراندن درست، باکتری‌های پوست هم حذف می‌شوند. در آن تحقیق تنوع میکروبی پوست موش‌هایی که می‌توانستند گوش‌هایشان را بخارانند، کمتر بود و به باکتری معمول پوست به نام استافیلوکوکوس اورئوس کمتر آلوده شدند و این یافته‌ای جالب است، زیرا یک مطالعه دیگر نشان داده بود که همین باکتری می‌تواند باعث خارش شود و با تحریک نورون‌های حسی، خارش ایجاد کند.
برای درک بهتر ارتباط این دو سیستم با یکدیگر و به‌ویژه تغییر میکروبیوم‌ــ باکتری‌های طبیعی‌‌ــ روی پوست و چگونگی تاثیر خاراندن بر آن تحقیقات بیشتری لازم است. تیم تحقیقاتی اکنون در حال گسترش تحقیقات روی انسان‌ها و جستجوی درمان‌های احتمالی برای بیماری‌های التهابی پوستی مانند درماتیت است.
