محمد شریف‌الله، عضو داعش خراسان که اوایل مارس در پاکستان بازداشت شد و هفته گذشته به‌عنوان طراح اصلی حمله مرگبار ۲۶ اوت ۲۰۲۱ در فرودگاه کابل به آمریکا منتقل شد، در هسته رهبری داعش مستقر در افغانستان جایگاهی ندارد و تنها طراح این حمله نبوده است.

نیویورک پست گزارش داد که ویلیام فیتزپاتریک، قاضی دادگاه فدرال، روز دوشنبه ۱۰ مارس، در دادگاه فدرال اسکندریه، ویرجینیا، با بازپرسان فدرال هم‌نظر بود که برای نگه داشتن محمد شریف‌الله در بازداشت شواهد کافی وجود دارد. با این‌ حال، او طراح اصلی حمله مرگبار فرودگاه کابل که به کشته شدن ۱۳ سرباز آمریکایی و بیش از ۱۷۰ شهروند افغان منجر شد، نبوده است، اما در ایالات متحده می‌ماند و با اتهاماتی از قبیل ارائه حمایت مادی و منابع به یک سازمان تروریستی خارجی که در حملاتش افراد زیادی کشته شده‌اند، مواجه است.

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری پیشین ایالات متحده، پنجم مارس در سخنرانی خود در کنگره، از بازداشت محمد شریف‌الله خبر داد و او را طراح اصلی حمله به سربازان آمریکایی در فرودگاه کابل معرفی کرد. به دنبال این اظهارات، کش پاتل، رئیس اداره تحقیقات فدرال آمریکا (اف‌بی‌آی)، از انتقال شریف‌الله به آمریکا خبر داد و گفت او به دلیل نقش داشتن در گروه داعش، دادگاهی خواهد شد.

رسانه‌های آمریکایی به نقل از منابع امنیتی گزارش دادند که محمد شریف‌الله به دست داشتن در طراحی حملات مرگبار در ایران از جمله حمله‌ به مراسم سالگرد قاسم سلیمانی در کرمان در دی‌ماه ۱۴۰۲ که بیش از ۱۰۰ کشته و ۲۸۰ زخمی به جا گذاشت، اعتراف کرده اما از روند بازجویی از محمد شریف‌الله جزئیات بیشتری منتشر نشده است.

ست پارکر، مامور ویژه اف‌بی‌آی، روز دوشنبه تایید کرد این فرد یکی از طراحان اصلی حمله مرگبار به فرودگاه کابل نبوده، اما از طراحان اصلی حمله دستور دریافت کرده و با آنان در تماس بوده است. پارکر افزود که فرماندهان ارشد داعش خراسان شریف‌الله را مامور کرده بودند پیش از حمله، مسیر و مکان حمله را شناسایی کند.

بر اساس اظهارات این مامور اف‌بی‌آی، شریف‌الله اقدام‌هایی از جمله نظارت بر جاده منتهی به گیت ابی فرودگاه برای بررسی‌ ایست‌‌بازرسی‌ها و نیروهای امنیتی را انجام داده است.

در این دادگاه که دومین جلسه شریف‌الله از زمان انتقال او به خاک آمریکا در هفته گذشته بود، همچنین فاش شد که این مظنون عضویت داشتن در داعش خراسان را رد نکرده اما مدعی شده که در زمان بمب‌گذاری آنجا حضور نداشته و از جزئیات حمله نیز بی‌اطلاع بوده است.

با این‌ حال، پارکر گفت که شریف‌الله یک عضو فعال داعش خراسان بوده و در کمک به اجرای عملیات انتحاری سابقه داشته است. وزارت دادگستری آمریکا هفته گذشته اعلام کرد که شریف‌الله در جریان بازجویی‌ها اعتراف کرده که عملیات شناسایی انجام داده و در ژوئن ۲۰۱۶ یک بمب‌گذار انتحاری را در نزدیکی سفارت کانادا در کابل منتقل کرده است.

او همچنین اعتراف کرد که به دو تن از چهار مهاجم عامل حمله مارس ۲۰۲۴ داعش خراسان به سالن کنسرت کروکوس در نزدیکی مسکو که حدود ۱۳۰ کشته به جا گذاشت، نحوه استفاده از سلاح‌های سبک، از جمله کلاشنیکف را آموزش داده است.

پارکر همچنین شهادت داد که شریف‌الله در نزدیکی کویته، پاکستان زندگی می‌کرده و در آنجا به پرورش دام، از جمله مرغ، مشغول بوده که در نهایت دستگیر شده است. او احتمالا به دلیل نقش داشتن در حمله به گیت ابی فرودگاه کابل به حبس ابد محکوم می‌شود.

پیشینه شریف‌الله و نقش او در داعش خراسان

هفته گذشته، منابعی در اداره امنیت ملی دولت پیشین افغانستان به ایندیپندنت فارسی گفتند که محمد شریف‌الله از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۹، هسته عملیاتی داعش خراسان در کابل را اداره می‌کرد و در زمان بازداشت در ژوئن ۲۰۱۹ در کابل، به طراحی و اجرای دست‌کم ۲۹ حمله در کابل اعتراف کرده بود.

شریف‌الله در صحبت‌هایش در زندان امنیت ملی دولت پیشین افغانستان گفته بود که در هسته تصمیم‌گیری داعش خراسان حضور ندارد، اما عملیات‌های شهری این گروه را طراحی و سازماندهی کرده است.

شریف‌الله از زمان بازداشت در ۲۰۱۹ تا اوت ۲۰۲۱ که دولت جمهوری فروپاشید و کابل به تصرف طالبان درآمد، در زندان بگرام نگهداری می‌شد. در روز فروپاشی دولت جمهوری، شریف‌الله همراه با ده‌ها عضو داعش خراسان و هزاران متهم دیگر، از جمله اعضای طالبان، از زندان‌ آزاد شدند. عبدالرحمان لوگری، مهاجم داعش خراسان که ۲۶ اوت کمربند انتحاری خود را در چند قدمی سربازان آمریکایی و در میان جمعیت افغان‌ها در فرودگاه کابل منفجر کرد، نیز ۱۵ اوت از زندان بگرام آزاد شده بود.