مطالعه‌ای جدید از دانشگاه ناتینگهام در بریتانیا نشان داد که نداشتن خواب کافی به‌طور مداوم، با احتمال بالاتر باور به تئوری‌های توطئه ارتباط دارد و افرادی که در یک دوره زمانی مشخص (یک ماه گذشته) مشکلات خواب داشته‌اند، بیشتر امکان دارد توضیحات دورازذهن برای رویدادهای جهانی را بپذیرند.
بر اساس گزارشی که این هفته در مجله روانشناسی سلامت (Journal of Health Psychology) منتشر شد، دو مطالعه روی بیش از ۱۱۰۰ نفر انجام شده است تا بررسی کنند آیا کیفیت خواب بر باور به نظریه‌های توطئه تاثیری دارد یا خیر.
به گزارش نیویورک‌پست، در مطالعه اول از شرکت‌کنندگان خواسته شد درباره آتش‌سوزی سال ۲۰۱۹ کلیسای نوتردام پاریس، مقاله‌ای بخوانند. شرکت‌کنندگان در این مطالعه یکی از دو نسخه مقاله را دریافت کردند: نسخه اول به نظریه رسمی می‌پرداخت که آتش‌سوزی به دلیل یک حادثه رخ داد، در حالی که نسخه دیگر به تئوری توطئه اشاره داشت و ادعا می‌کرد دلیل این آتش‌سوزی عمدا پنهان نگه داشته شده است.
افرادی که خواب خوبی نداشتند، احتمال بیشتری داشت که به نسخه پنهان‌کاری اعتقاد پیدا کنند.
در مطالعه دوم، محققان دریافتند کیفیت خواب ضعیف با باور به تئوری‌های توطئه ارتباط دارد و افسردگی تاثیری غیرمستقیم و مداوم در این ارتباط داشته است. به عبارت دیگر، کسانی که خواب بی‌کیفیت داشتند، احتمال بیشتری داشت به تئوری‌های توطئه باور داشته باشند و این اثر تحت‌تاثیر افسردگی قرار گرفته بود. همچنین، در برخی موارد، عصبانیت و پارانویا (ترس و شک بی‌اساس) نیز در این باورها نقش داشتند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
دانیل جولی، استادیار روانشناسی اجتماعی در دانشگاه و محقق اصلی در این پژوهش، می‌گوید: «خواب برای سلامت روان و عملکرد شناختی مغز حیاتی است. خواب بد با افزایش خطر افسردگی، اضطراب و پارانویا مرتبط است، عواملی که به باور کردن به تئوری‌های توطئه هم کمک می‌کنند.»
او افزود: «تحقیقات ما نشان می‌دهد که بهبود کیفیت خواب می‌تواند به‌عنوان یک عامل حفاظتی در برابر گسترش تفکر توطئه‌آمیز عمل کند.»
خواب بد با مجموعه‌ای از مشکلات سلامتی مرتبط است، از جمله افزایش خطر ابتلا به دیابت، فشار خون بالا، بیماری‌های قلبی و کلیوی، التهاب‌های شدید و چربی احشایی اضافی. همچنین تاثیر جدی بر سلامت روان دارد. تحقیقات انجمن روانشناسی آمریکا نشان داده است که حتی یک یا دو ساعت خواب بد هم می‌تواند احساس شادی شما را کاهش و اضطراب را افزایش دهد.
جولی قبلا در مورد اینکه چرا برخی افراد این‌قدر به نظریه‌های توطئه اشتیاق دارند، توضیح دیگری داده بود. به باور او، «آن‌ها می‌کوشند دنیای آشفته‌‌‌ای را که در آن زندگی می‌کنیم، درک کنند. وقتی شما در جستجوی این پاسخ‌ها هستید، یک تئوری توطئه که انگشت اتهام را به سوی کسی نشانه می‌رود که به‌عنوان فردی قدرتمند شناخته می‌شود و او را مسئول اشتباهات یا مشکلاتی معرفی می‌کند، می‌تواند بسیار جذاب باشد.»
جولی سال ۲۰۲۲ هم مطالعه‌ای را هدایت کرد که بین قلدری و تئوری‌های توطئه رابطه‌ای پیدا کرد. بر اساس این مطالعه افراد قربانی قلدری گزارش می‌دهند که احساس اضطراب و پارانویا در آن‌ها بیشتر شده است و به نظر می‌رسد قربانیان قلدری بیشتر امکان دارد تئوری‌های توطئه را باور کنند.
