نمک هیمالیا از معادن نمک در پاکستان و سایر مناطق جنوب غربی رشته‌کوه هیمالیا استخراج می‌شود و یکی از خالص‌ترین انواع نمک محسوب می‌شود، زیرا عاری از آلاینده‌های سطح زمین است. نمک دریایی، همان‌طور که از نامش پیدا است، از دریا استخراج می‌شود. این نمک نیز مانند نمک هیمالیا، کمترین میزان فراوری را دارد و حاوی انواع مواد معدنی کمیاب است.

به گزارش هلت، این نمک‌ها تحت تاثیر مواد معدنی موجود در زمین یا دریا شکل می‌گیرند و هر یک حاوی طیف متنوعی از عناصرند. البته هر دو نمک هیمالیایی و نمک دریایی عمدتا از کلرید سدیم تشکیل شده‌اند، اما ترکیب سایر مواد معدنی موجود در آن‌ها بسته به منطقه‌ای که از آنجا استخراج می‌شوند، می‌تواند متفاوت باشد. برای مثال، خاک برخی مناطق میزان بیشتری کلسیم و آهن دارد که این به غلظت بالاتر این عناصر در ساختار سنگ نمک آن مناطق منجر می‌شود. برخی نمک‌ها هم ممکن است به دلیل وجود خاک رس یا حوضه‌های دریایی غنی از مس، مقدار بیشتری مس داشته باشند.

هر دو نوع نمک هیمالیا و دریایی مقدار کمی منیزیم، پتاسیم و کلسیم و همچنین مقدار بسیار اندکی مس، منگنز، آهن و سایر مواد معدنی دارند. با این حال، در مقدار نمک استانداردی که مصرف روزانه آن خطری ندارد، این مواد معدنی چندان قابل‌توجه نیستند. به ویژه اینکه حتی یک قاشق چایخوری نمک از حد ایده‌آل مصرف روزانه سدیم (۱۵۰۰ میلی‌گرم) فراتر می‌رود، به‌ویژه برای افرادی که فشار خون بالا دارند. مصرف بیش از حد سدیم‌ــ بیش از ۲۳۰۰ میلی‌گرم در روز‌ــ می‌تواند خطر بیماری‌های قلبی را افزایش دهد.

نمک‌ها چگونه فراوری می‌شوند؟

نمک هیمالیا از سازندهای سنگی زیرزمینی (معادن نمک) استخراج می‌شود که در طول میلیون‌ها سال تحت تاثیر فشارهای زمین‌شناسی، گرمای داخلی و ترکیب مواد معدنی زیرزمینی شکل گرفته‌اند. گاهی اوقات آب به حوضه‌های سنگی پمپاژ می‌شود تا آب‌نمک تشکیل شود. این مایع ممکن است قبل از تبخیر و استخراج نمک‌ها، فیلتر یا از نظر شیمیایی تصفیه شود؛ البته نه به اندازه‌ای که نمک سفره پالایش می‌شود.

نمک دریایی از آب دریا و از طریق فرایندهای تبخیر طبیعی که خورشید و باد آن را هدایت می‌کنند، به دست می‌آید. با تبخیر آب، بلورهای نمک تشکیل می‌شوند. سپس نمک‌ها جمع‌آوری، شسته و خشک می‌شوند. برخی از انواع آن ممکن است برای حذف هرگونه طعم تلخ، پالایش شوند.

با این حال از آنجا که هر دو نوع نمک حداقل میزان فراوری را دارند، بسیاری از مواد مغذی کمیاب طبیعی خود را حفظ می‌کنند که این می‌تواند بر طعم لطیف و رنگ آن‌ها تاثیر بگذارد.

فواید نمک هیمالیا و نمک دریایی

نمک هیمالیا به دلیل فراوری حداقلی و استخراج از اعماق زمین، خالص و عاری از آلاینده‌های سطحی در نظر گرفته می‌شود. از سوی دیگر، فرایند استخراج نمک دریایی هم که با کمک خورشید و باد انجام می‌شود، به آن جلوه‌ای طبیعی می‌بخشد. هر دو نوع نمک به دلیل داشتن طیف گسترده‌ای از مواد معدنی ارزشمند شناخته شده‌اند.

این نمک‌ها که گاه جایگزین نمک سفره می‌شوند، ممکن است میزان سدیم کمتری داشته باشد. با این حال، این تفاوت‌ها بسته به محصول متغیر است و کاهش سدیم هم معمولا آن‌قدر جزئی است که تاثیر قابل‌توجهی نخواهد داشت.

هر دو نمک علاوه بر مصرف خوراکی، استفاده‌های دیگری نیز دارند. به عنوان مثال، افزودن نمک‌های معدنی درشت به آب حمام می‌تواند خاصیت آرام‌بخش و ترمیم‌کننده داشته باشد. برای تسکین گرفتگی یا تنش عضلانی، یک تا دو پیمانه از این نمک‌ها را در آب گرم وان حل کنید. ترکیباتی مانند منیزیم موجود در نمک، در این زمینه بسیار مفیدند.

بافت، طعم و کاربردها

نمک هیمالیایی و نمک دریایی با بافت‌های مختلفی عرضه می‌شوند، از جمله کریستال‌های بزرگ و نامنظم، پولک‌مانند یا دانه‌های ریز و یکدست (مشابه نمک سفره).

نمک هیمالیایی در طیفی از رنگ‌های تیره تا صورتی روشن دیده می‌شود که هنگام آسیاب شدن به رنگ صورتی پاستلی درمی‌آید. این رنگ به دلیل وجود اکسید آهن در ترکیب آن است. در حالی که نمک دریایی معمولا سفید است، اما به دلیل وجود مواد معدنی کمیاب ممکن است ته‌رنگ خاکستری داشته باشد.

هر دو نوع نمک در آشپزی کاربرد گسترده‌ای دارند و می‌توانند طعم غذا را بدون تغییر در مزه طبیعی آن، تقویت کنند. از آنجا که این نمک‌ها تصفیه نشده‌اند، هر یک طعم لطیف و منحصربه‌فردی دارند که نشان‌دهنده منبع طبیعی آن‌ها است. نمک هیمالیا کمی طعم خاکی دارد، در حالی که طعم نمک دریایی نزدیک به طعم دریا است.

خطرات و ملاحظات

نمک‌های خوراکی باکیفیت و تصفیه‌نشده مواد معدنی مفیدی دارند، اما ممکن است به دلیل آلودگی محل‌های برداشت، حاوی فلزات سنگین نیز باشند. در یک مطالعه، مشخص شد نمک صورتی هیمالیا در مقایسه با نمک سفره، مقدار بیشتری آلومینیوم، باریم و سیلیکون دارد. حتی یکی از نمونه‌های این نمک حاوی سطحی بالقوه سمی از سرب بود. برای شناخت کامل میزان فلزات سنگین در نمک هیمالیا تحقیقات بیشتری لازم است و برخی متخصصان بر این باورند میزان این فلزات سنگین در نمک هیمالیا پایین‌تر از حد مجاز برای انسان است.

ریزپلاستیک‌ها نیز نگرانی دیگری محسوب می‌شوند. این آلاینده‌های پلاستیکی که با چشم غیرمسلح دیده نمی‌شوند، می‌توانند تهدیدی برای محیط زیست و سلامتی انسان باشند. میکروپلاستیک‌ها در خشکی و دریا یافت می‌شوند و ممکن است به نمک‌هایی که مصرف می‌کنیم، هم راه پیدا کنند.

از طرفی نمک‌های هیمالیا و دریایی هیچ‌کدام ید کافی ندارند. ید عنصری ضروری برای عملکرد غده تیروئید است و نمک سفره با ید غنی می‌شود تا از کمبود این ماده جلوگیری شود. ید به‌طور طبیعی در مواد غذایی مانند ماهی و تخم‌مرغ وجود دارد.

باید توجه داشت اگرچه نمک هیمالیایی و نمک دریایی هر دو حاوی مواد معدنی ضروری مختلفی‌اند، مقدار این موارد در نمک‌ها بسیار اندک است و صورت مصرف حد معمول و متعادل نمک، میزانشان آنقدر نیست که بر سلامتی اثر محسوس داشته باشد. از طرفی این دو نوع نمک که به‌دلیل فراوری طبیعی، نسبت به نمک سفره تصفیه‌شده، خالص‌تر در نظر گرفته می‌شوند، ممکن است حاوی عناصر خاصی مانند فلزات سنگین یا ریزپلاستیک‌ها باشند.

نمک‌های هیمالیایی و دریایی در اندازه‌ها و بافت‌های مختلف موجودند و می‌توانند گزینه‌های متنوعی برای نمک سفره باشند. با این حال، همچنان مقدار زیادی سدیم دارند، بنابراین مهم است که مصرف آن‌ها را هم محدود کنید.