«غیرشرافتمندانه» ناگهان «شرافتمندانه» شد؛ موافقت خامنه‌ای با مذاکرات هسته‌ای

علی مطهری با تایید عقب‌نشینی خامنه‌ای از مواضع یک ماه قبل خود، پرسید حالا که حاضر به مذاکره شده‌اید چرا می‌خواهید با واسطه آن را انجام دهید؟

مقام‌های جمهوری اسلامی ارسال پاسخ نامه دونالد ترامپ را تایید کردند و گفتند که از «مذاکرات غیرمستقیم» با ایالات متحده حمایت می‌کنند.

این درحالی است که علی خامنه‌ای روز ۱۹ بهمن سال گذشته در دیدار با شماری از فرماندهان ارشد نظامی صراحتا گفته بود: «نباید با آمریکا مذاکره کرد» و «مذاکره با آمریکا عاقلانه، هوشمندانه و شرافتمندانه نیست».

روز یکشنبه، ۱۰ فروردین، فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت پزشکیان، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «پاسخ ایران به نامه ارسالی تهیه و تحویل داده شد. در همین راستا، مسیر مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا در دستور کار قرار گرفته است. روند دیپلماسی ادامه دارد.»

هم‌زمان احمد بخشایش اردستانی، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس، گفت: «جمهوری اسلامی پاسخ خوبی به نامه ترامپ داده و اعلام کرد در بحث هسته‌ای به‌صورت غیرمستقیم مذاکره می‌کند. به آمریکا گفتیم که ما در بحث هسته‌ای مذاکره می‌کنیم اما مذاکره غیرمستقیم، و درباره توان دفاعی و موشک‌ها صحبت نمی‌کنیم.»

سه روز قبل نیز کمال خرازی، مشاور علی خامنه‌ای و رئيس شورای راهبردی روابط خارجی جمهوری اسلامی، ضمن تاکید بر اینکه تهران «آماده مذاکره غیرمستقیم با آمریکا» است، افزود: «جمهوری اسلامی ایران همه راه‌ها را برای مذاکره نبسته است.»

چنین وضعیتی نشان می‌دهد نامه تهدیدآمیز دونالد ترامپ به علی خامنه‌ای و فرصت دو ماهه‌ای که برای آغاز مذاکرات داده بود، تا حدودی مقام‌های جمهوری اسلامی را به عقب‌نشینی و دست کشیدن از ادعاهای اولیه خود ناچار کرده است، زیرا ترامپ و معاونانش بارها در هفته‌های اخیر تاکید کرده‌اند که اگر جمهوری اسلامی از مذاکرات امتناع کند ناچارند به ایران حمله نظامی کنند.

با این حال دقیقا مشخص نیست که واکنش ترامپ به نامه جدید جمهوری اسلامی چه خواهد بود، زیرا، بنا بر گفته بخشایش اردستانی، علی خامنه‌ای در پاسخ به درخواست ترامپ برای قطع کامل حمایت‌های مالی و نظامی از گروه‌های شبه‌نظامی عربی در خاورمیانه، به‌طور کل منکر حمایت جمهوری اسلامی از «گروه‌های نیابتی» شده است.

در همین حال علی مطهری، نایب‌رئیس پیشین مجلس شورای اسلامی، روز شنبه نهم فروردین در واکنش به نامه مقام‌های جمهوری اسلامی به دونالد ترامپ، «غیرمستقیم» بودن این مذاکرات را به سخره گرفت و پرسید وقتی جمهوری اسلامی حاضر به انجام مذاکره با ترامپ شده است چرا به جای مذاکره مستقیم به سراغ مذاکره غیرمستقیم رفته‌اند؟

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

او با اعتراف به عقب‌نشینی آشکار علی خامنه‌ای از مواضع یک ماه قبل خود، تاکید کرد: «تصمیم به مذاکره با آمریکا با همه جنایت‌هایش گرفته‌اند، زیرا یک اتمام حجت در مقابل دنیا و مردم خودمان است که بعدا نگویند این فرصت را از دست دادید، اما معلوم نیست که چرا اصرار بر مذاکره غیرمستقیم دارند که در آن واسطه‌ها به دنبال منافع خود هستند.»

از سوی دیگر خبرگزاری العربی الجدید به نقل از «منابع مطلع در ایران» جزئیات پاسخ ایران به نامه ترامپ را فاش کرده است. براساس این گزارش، جمهوری اسلامی در نامه خود، که آن را تحویل پادشاه عمان داده، نظراتش درباره مذاکره در چهار محور اصلی شامل پرونده هسته‌ای، توانمندی‌های دفاعی، سیاست‌های منطقه‌ای و تهدیدات ترامپ را ارائه کرده است.

این منابع گفتند: «تهران قاطعانه هرگونه مذاکره درمورد توانمندی‌های دفاعی و موشکی خود را رد کرده است.» آن‌ها در عین حال اشاره کردند که ایران در این نامه «آمادگی خود را برای مذاکره درباره برنامه هسته‌ای خود، تنها براساس توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ و احترام متقابل اعلام کرده است.»

تاکید بر مذاکره و آن هم صرفا بر پایه توافق هسته‌ای، در این نامه به‌منزله تلاشی برای رد هرگونه «مطالبات غیرمنطقی برای تعطیلی برنامه هسته‌ای» عنوان شده است. جمهوری اسلامی ایران همچنین تصریح کرده است که «برنامه هسته‌ای ما صلح‌آمیز است» و سپس تاکید کرده که «هرگونه مذاکره مستقیم مشروط به برخورد محترمانه واشینگتن با تهران و پرهیز از تهدید و فشار حداکثری خواهد بود»، نکته‌ای که می‌تواند مسیر مذاکره مستقیم تهران و واشینگتن را در آینده‌ای نزدیک هموار کند.

همچنین درمورد بخش مربوط به تهدیدات مطرح‌شده در نامه ترامپ، منابع العربی الجدید در تهران مدعی شدند که جمهوری اسلامی اعلام کرده است که «قاطعانه از منافع و امنیت ملی خود دفاع خواهد کرد و پاسخ ایران به هرگونه هدف‌گیری علیه آن، محدودیت خاصی نخواهد داشت».

۱۲ مارس، انور قرقاش، مشاور دیپلماتیک رئیس‌جمهوری امارات، نامه‌ای از رئیس‌جمهوری آمریکا را به عباس عراقچی تسلیم کرد. سپس عراقچی اعلام کرد: «سیاست ما همچنان بر عدم مذاکره مستقیم با آمریکا در شرایط فشار حداکثری و تهدیدات نظامی است» و افزود که مذاکرات غیرمستقیم می‌تواند مانند گذشته ادامه یابد.

دونالد ترامپ روز جمعه بار دیگر به جمهوری اسلامی هشدار داد که پیشنهاد مذاکره را جدی بگیرد، چراکه اگر توافقی حاصل نشود «ایران باید منتظر عواقب تصمیمش باشد». ترامپ در گفت‌وگو با خبرنگاران در کاخ سفید گفت که اولویت او در مقابل جمهوری اسلامی مذاکره است. او تاکید کرد: «به‌تازگی نامه‌ای برای ایران فرستادم و گفتم که شما باید یکی از دو تصمیم را بگیرید، یا باید صحبت کنیم و مسائل را حل کنیم، یا اتفاقات بسیار بدی برای ایران خواهد افتاد. من نمی‌خواهم چنین اتفاقی بیفتد.»