به گزارش گاردین، مرکز ملی بهداشت و سلامت بریتانیا می‌کوشد با استفاده از رابط مغز و رایانه که فعالیت مغز را به‌طور مستقیم با استفاده از امواج فراصوت تغییر می‌دهد، روحیه بیماران را بهبود بخشد.  این دستگاه که برای کاشت زیر جمجمه اما خارج از بافت مغز طراحی شده است، فعالیت‌های مغزی را نقشه‌برداری می‌کند و پالس‌های هدفمند امواج فراصوت را به نواحی خاصی می‌فرستد تا با فعال‌سازی خوشه‌هایی از نورون‌ها، تاثیر درمانی موردنظر را ایجاد کند.

ایمنی و میزان تحمل‌پذیری این فناوری در یک آزمایش تقریبا ۸.۳ میلیون دلاری که سازمان تحقیقات و اختراعات پیشرفته بریتانیا (Aria) هزینه آن را تامین می‌کند، روی ۳۰ بیمار بررسی خواهد شد. پزشکان امیدوارند این فناوری در آینده بتواند از طریق بازتنظیم الگوهای مختل‌شده فعالیت مغزی، درمان بیماری‌هایی مانند افسردگی، اعتیاد، وسواس فکری‌ــ عملی (او‌سی‌دی) و صرع را متحول کند.

به‌گفته ژاک کارولان، مدیر برنامه آریا، «فناوری‌های عصبی بیشتر از آنچه پیش‌تر تصور می‌کردیم، می‌توانند به طیف بسیار وسیع‌تری از افراد کمک کنند. کمک به درمان افسردگی مقاوم به درمان، صرع، اعتیاد، اختلالات تغذیه‌ای همان فرصت بزرگی است که در اختیار داریم. ما در یک نقطه عطف قرار داریم؛ هم در مورد بیماری‌هایی که امیدواریم بتوانیم درمان کنیم و هم در مورد نوع فناوری‌های جدیدی که برای این هدف پدید آمده‌اند».

این آزمایش در پی پیشرفت‌های سریع در فناوری رابط مغز و رایانه (BCI) انجام می‌شود؛ سال گذشته، شرکت نورالینک متعلق به ایلان ماسک آزمایش بالینی‌ روی بیماران مبتلا به فلج را آغاز کرد و مطالعه‌ای دیگر هم با ترجمه مستقیم افکار به گفتار، توانست به بیمارانی که سکته مغزی کرده بودند، امکان برقراری ارتباط را بازگرداند.

آزمایش جدید با دستگاهی انجام خواهد شد که سازمان غیرانتفاعی آمریکایی «فورست نوروتک» (Forest Neurotech) توسعه داده است. برخلاف ایمپلنت‌های (ابزار درمانی که درون بدن کار گذاشته می‌شود) تهاجمی که در آن‌ها الکترودها در محل خاصی از مغز کاشته می‌شوند، دستگاه «فورست ۱» برای خواندن و اصلاح فعالیت مغز از امواج فراصوت استفاده می‌کند. این فناوری دامنه کاربردهای بالقوه آن در آینده را به جمعیت بزرگی از بیماران گسترش می‌دهد؛ بیمارانی که دچار شرایطی مانند افسردگی، اضطراب و صرع‌اند؛ یعنی اختلالاتی که در «سطح مدارهای عصبی» رخ می‌دهند، نه در یک ناحیه خاص از مغز.

در آزمایش مرکز ملی بهداشت و سلامت بریتانیا‌ (ان‌اچ‌اس) بیمارانی تحت آزمایش قرار می‌گیرند که بخشی از جمجمه‌شان به دلیل آسیب مغزی، به طور موقت برای کاهش فشار بر مغز برداشته شده است. این امر امکان آزمایش دستگاه را بدون نیاز به جراحی فراهم می‌کند. هنگامی که این دستگاه زیر جمجمه قرار می‌گیرد، امواج فراصوت می‌تواند تغییرات بسیار جزئی در جریان خون را شناسایی و از فعالیت مغز با وضوح حدود ۱۰۰ برابر یک اسکن اف‌ام‌آر‌آی (fMRI) معمولی، نقشه‌های سه‌بعدی فضایی تولید کند. همین ایمپلنت می‌تواند امواج فراصوت متمرکز ارسال کند تا نورون‌ها را با تحریک مکانیکی، فعال کند؛ به این ترتیب می‌توان فعالیت مغزی را در نقاط خاص و مدنظر از راه دور افزایش داد.

شرکت‌کنندگان دستگاه را به مدت دو ساعت روی پوست سر خود، در محل نقص جمجمه، قرار خواهند داد تا فعالیت مغزی آن‌ها اندازه‌گیری شود و پژوهشگران بررسی کنند آیا می‌توان با این روش، روحیه و انگیزش بیماران را به شکل موثری تغییر داد یا خیر.

البته در این میان، برخی ملاحظات ایمنی هم وجود دارد، چرا که امواج فراصوت می‌توانند باعث گرم شدن بافت شوند. پروفسور السا فوراگنان، عصب‌شناس دانشگاه پلیموت و از محققان این پروژه، می‌گوید: «ما در تلاشیم گرما را به حداقل برسانیم. همیشه میان ایمنی و اثربخشی یک تبادل وجود دارد.»

او افزود مهم است اطمینان حاصل شود که شخصیت یا تصمیم‌گیری فرد ناخواسته تغییر نکند؛ مثلا فرد به‌طور ناخودآگاه بیشتر تکانشی (انجام دادن کارهایی بدون فکر و برنامه‌ریزی یا بدون در نظر گرفتن پیامدها) نشود.

این مطالعه از ماه مارس آغاز شد و به مدت سه‌سال‌ونیم ادامه خواهد داشت؛ هشت ماه نخست آن برای دریافت مجوزهای قانونی صرف خواهد شد. اگر موفقیت‌آمیز باشد، فورست امیدوار است برای بیماری‌هایی مانند افسردگی، آزمایش‌های کامل‌تری را آغاز کند.