این روزها در دل پارک ملی گلستان، یکی از مهمترین و کهنترین مناطق حفاظتشده ایران، صدای نگرانکننده قطع درختان گوش میرسد؛ صدای بریدن درختانی که دههها بخشی از طبیعت بکر این منطقه بودهاند.
حدود هفت دهه پیش در سال ۱۳۳۶، بخش عمدهای از اراضی شخصی در استان مازندران برای الحاق به «منطقه حفاظتشده آلمه وایشکی» خریداری شد. این مجموعه شامل ۲۰ پلاک فرعی بود که ۱۹ پلاک را خریدند ولی یک پلاک هفت هزار متری باقی ماند که فردی به نام قربانمحمد سعیدی آن را خرید. در آن زمان، بنیاد پهلوی برای خریدار تعهداتی را ایجاد کرد که امتناع از اجرای آنها به تملک زمین منجر میشد. از جمله اینکه سعیدی اجازه نداشت زمین را به دیگران واگذار کند، مگر پس از پرداخت کامل اقساط.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
به گزارش روزنامه پیام ما، با درگذشت قربانمحمد سعیدی در سال ۱۳۴۴، تعهدات فراموش شدند و اقساط هم بهطور کامل پرداخت نشد و قرارداد به مرحله فسخ رسید. دولت وقت نیز تصمیم گرفت این قطعه را همراه با سایر اراضی اطراف به محدوده پارک ملی گلستان بیفزاید. به این ترتیب درختان و گیاهانی که طی هفت دهه در این محدوده روییدند، قد کشیدند و جزئی از پارک ملی گلستان شدند.
با وقوع انقلاب اسلامی و انحلال بنیاد پهلوی، بنیاد مستضعفان این زمین را مصادره کرد. در صورتی که قرارداد اصلی به مرحله فسخ رسیده بود و امکان بازگشت زمین به دولت وجود داشت.
سالها بعد، ورثه قربانمحمد سعیدی ادعا کردند که مالک رسمی این زمیناند. دادگاه بدوی و تجدیدنظر استان گلستان هم به نفع خانواده سعیدی رای صادر کردند. دفترخانه اسناد رسمی ۱۰۴ حوزه گنبد کاووس نیز پس از گذشت حدود ۶۰ سال از فوت خریدار اعلام کرد که «قربانمحمد سعیدی (مرحوم) مدیون سند قطعی مشتمل بر رهن، کلیه بدهی سند مذکور را به حساب بنیاد مستضعفان واریز میکند. این در حالی است که نامبرده مرحوم شده و بنیاد مستضعفان بدون در نظر گرفتن هزینههای حفاظت و حراست از انفال، موجبات فک رهن عرصههای طبیعی و جنگلی را با ورثه فک رهن کرده است».
طبق تصمیم دادگاه، اجرای حکم از تاریخ ۱۶ فروردین ۱۴۰۴ آغاز شد و نتیجه چیزی جز قطع دهها درخت در یکی از باارزشترین زیستبومهای ایران نبود.
البته اداره کل حفاظت محیطزیست گلستان معتقد است این زمین متعلق به پارک ملی گلستان است و دخالت دادگاهها در این پرونده بدون در نظر گرفتن سوابق حقوقی و زیستمحیطی، به آسیب جبرانناپذیر به منابع طبیعی منجر شده است. وحید خیرآبادی، معاون محیطزیست طبیعی اداره کل، میگوید: «این زمین بخشی از پارک ملی گلستان است. ما درخواست خرید آن را دادهایم و همزمان اعاده دادرسی و اعمال ماده ۴۷۷ را نیز برای توقف اجرای حکم پیگیری میکنیم.»
با این حال، تا زمان رسیدگی دوباره به این پرونده، درختان همچنان یکی پس از دیگری قطع میشوند و نگرانیها از تکرار چنین اتفاقهایی در دیگر مناطق حفاظتشده ایران افزایش یافته است.