دمشق، پایتخت سوریه، به زودی شاهد گشایش نخستین دانشکده الهیات مسیحی خواهد بود. این فرهنگستان علوم دینی، که پیرو کلیسای ارتدکس رومی انطاکیه است، نخستین کالج علوم الهیات مسیحی است که در سوریه افتتاح می‌شود. تأسیس این دانشسرای مسیحی، در سرزمینی که در چند سال گذشته به شدت دچار تنش‌های خشک اندیشی و افراط‌گرایی بوده است، اهمیتی فراتر از ابعاد علمی و دینی دارد. طرح ایجاد این دانشکده مسیحی، علاوه بر تأثیر‌گذاری مثبت در روند سازش و هم‌گرایی میان مسلمانان و مسیحیان در جامعه سوریه، می‌تواند نقش مهمی در کاهش تضادهای سیاسی و اجتماعی ایفا کند.
با آنکه تا کنون از برنامه‌های آموزشی این دانشکده مسیحی، اطلاعی در دست نیست اما دکتر حلیم اسمر، استاد فلسفه در دانشگاه حلب می گوید: «ظهور این دانشسرا در سوریه یک دستاورد علمی نوین به شمار می‌رود».
سوریه از اوایل قرن بیستم، شاهد تأسیس برخی نهادهای مذهبی مسیحی بود که زیر نظر اسقف‌ها و کلیساها به تدریس الهیات می‌پرداختند. دکتر اسمر، پژوهشگر فلسفه، که در شماری از این نهادهای علمی، مضمون فلسفه را تدریس می‌کرد، گفته است: «در پاتریارک زیتونیه، در دمشق، یک مدرسه مسیحی برای آموزش نوجوانان وجود دارد که از سوی پدر روحانی، رامی الیاس یسعوی و اسقف، یوسف عبسی (پیش از آنکه به مقام اسقف اعظم برسد)، نظارت می‌شد».
دکتر اسمر افزود: «شهر حلب در گذشته شاهد تجربه تأسیس نهادهای مذهبی مسیحی بود که در پی برخی دشواری‌ها برای مدتی متوقف شد. سپس با تأسیس دانشسرای عالی الهیات در سال ۲۰۰۷، که دوره‌های آموزشی سه ساله دارد، تدریس الهیات مسیحی بار دیگر در شهر حلب رواج یافت. دانشسرای عالی الهیات که در سال اول حدود ۵۰ دانشجو داشت، با دانشگاه یسعوی بیروت پیمان خواهر خواندگی امضاء کرده است».
ریموند جرجی، پژوهشگر علوم الهیات نیز گفته است، دانشجویی که از دانشکده الهیات دمشق فارغ‌التحصیل شود به عنوان دانش‌آموخته دانشگاه سوریه شناخته می‌شود. این هماهنگی میان دانشکده الهیات و دانشگاه سوریه، فرصتی برای دانشجویان فراهم می‌کند تا مدرک لیسانس الهیات را در کشور خود به دست آورند.
ریموند جرجی افزود: «دانشگاه‌های وابسته به کلیساها، مانند دانشگاه سنت ژوزف، برای پدران مسیحی در لبنان، دانشگاه حکمت، دانشگاه روح‌القدس، دانشگاه خانواده مقدس و سایر دانشگاه‌های مسیحی منطقه، نقش شگرفی در توسعه علم و فرهنگ داشته و شخصیت‌های بزرگ علمی، فرهنگی و سیاسی بی‌شماری از این دانشگاه‌ها فارغ‌التحصیل شده‌اند».
جرجی گفته است، با توجه به کمبود جمعیت مسیحیان در سوریه، به ویژه جوانان، که شمار آنها به علت مهاجرت‌ها کاهش یافته است، این دانشگاه نمی‌تواند شعبه‌های دیگری باز کند. البته ایجاد دانشگاه‌ها و مدارسی که مسیحیان را با سرزمین سوریه پیوند دهد، ضرورت اساسی برای جلوگیری از مهاجرت مسیحیان سوریه تلقی می‌شود و تردیدی نیست که برای ایجاد آموزشگاه‌ها و دانشگاه‌های مذهبی مسیحی در سوریه، لازم است قوانین مدرن و ویژه‌ای به تصویب رسد تا حقوق و آزادی‌های جوامع مختلف سوریه رعایت شود.
دکتر اسمر گفت: «تدریس علوم الهیات مسیحی از قرن پنجم و ششم میلادی، آغاز شد و در زمان خلافت عباسی به دانشگاه بیت الحکمه در بغداد رسید».
وی افزود: «ای کاش با آغاز تأسیس دانشگاه‌های مدرن در چند دهه پیش، بخش علوم الهیات مسیحی نیز در دانشگاه‌ها ایجاد و در کنار تدریس فلسفه، علم کلام و علوم شرعی، الهیات مسیحی نیز تدریس می‌شد».
هرچند فعالیت دانشگاه‌های مسیحی در سوریه با تأخیر زیادی صورت گرفته است، تأسیس دانشکده علوم الهیات در دمشق، گام مهمی در راستای توسعه علوم الهیات مسیحی در کشور به شمار می‌رود.
