اصرار بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل بر اجرای طرح الحاق شهرک های کرانه باختری و دره اردن به قلمرو اسرائیل باعث شد تا اردن به رغم مشغولیت به بحران شیوع بیماری کرونا تلاش های دیپلماتیک خود را برای جلوگیری از اقدام تل آویو آغاز کند؛ زیرا امّان این تصمیم اسرائیل را تهدید مستقیمی برای حاکمیت اردن می داند.

البته اظهارات مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا مبنی بر این که الحاق بخشی از کرانه باختری، بستگی به تصمیم اسرائیل دارد؛ خشم اردن را برانگیخت و امّان را وادار به ابراز واکنش کرد؛ سپس ایمن الصفدی، وزیر امور خارجه اردن در هماهنگی با فلسطینی ها تلاش های خود را در محور اتحادیه اروپا آغاز کرده و تأکید بر لزوم تشکیل دو کشور فلسطین و اسرائیل کرد.

از سوی دیگر و در حالی که  پارلمان اردن به دلیل شیوع بیماری کرونا تعطیل شده است و تصمیم گیری در بسیاری از مسائل به صورت فوری ممکن نیست؛ شماری از احزاب سیاسی موضع گیری های دولت را در قبال تحرکات اسرائیل مورد انتقاد قرار می دهند. برخی از جناح های سیاسی خواستار تشدید فشار علیه اسرائیل هستند و از دولت اردن می خواهند برای جلوگیری از الحاق دره اردن؛ اعلام کند که در صورت اقدام تل آویو به این امر، توافق صلح میان اردن و اسرائیل را لغو خواهد کرد.

همچنان، کمیته فلسطین در مجلس نمایندگان اردن، دولت را دعوت به درخواست آزادی زندانیانی اردنی کرد که در زندان های اسرائیل به سر می برند و شمار دیگری از احزاب مخالف، از دولت خواستند در واکنش به اقدام اسرائیل، پیمان صلح اردن و اسرائیل را ملغی اعلام کند. در این میان، برخی از احزاب سیاسی مخالف با استفاده از این فرصت خواستار لغو قرارداد واردات گاز طبیعی از اسرائیل به اردن شدند که در سپتامبر 2016 میان دو جانب به امضا رسید و در آغاز سال 2020 به مرحله اجرا در آمد. قابل ذکر است که طبق این قرارداد، اسرائیل 45 میلیارد متر مکعب گاز را در مدت زمان 15 سال به اردن صادر می کند.

هرچند برخی بدین باورند که اسرائیل در برابر واکنش های اردن بی تفاوت خواهد بود، اما گزارشی که به تازگی در کانال 13 تلویزیون اسرائیل پخش شد حاکی از نگرانی تل آویو نسبت به اقدامات اردن است و نشان می دهد که این واکنش می تواند دولت اسرائیل را تحت فشار قرار دهد و تا حدودی مانع اجرای طرح الحاق شهرک های دره اردن و کرانه باختری به قلمرو اسرائیل شود.

در همین راستا، آموس هارل، متخصص مسائل نظامی در روزنامه اسرائیلی هاآرتص می گوید: دستگاه های امنیتی اسرائیل از آینده روابط میان تل آویو و امّان ابراز نگرانی می کنند، زیرا شکی نیست که سازمان اخوان المسملین در اردن با اسفاده از این فرصت، خواستار قطع روابط با اسرائیل و نزدیکی اردن با سازمان حماس می شود و این امر می تواند میزان تهدید علیه اسرائیل را افزایش دهد.

از سوی دیگر، محمد سویدان، روزنامه نگار اردنی معتقد است که اقدام اخیر اسرائیل، طرح صلح آمریکا را بار دیگر در معرض توجه قرار داده و منجر به افزایش نگرانی ها نسبت آینده اوضاع در منطقه می شود. زیرا تعیین زمان آغاز الحاق شهرک های کرانه باختری و دره اردن، در گام نخست مقامات فلسطینی را در موقعیت حساس قرار می دهد و آن ها را ناگزیر به اتخاذ موضع مشخص در برابر این اقدام می کند؛ همچنان اردن نیز که مخالف اقدام تل آویو است در رویارویی با اسرائیل قرار می گیرد.

اما زید النوایسه، نویسنده اردنی در صحبتی که با ایندپیندنت عربی داشت، گفت: شیوع بیماری کرونا فرصت طلایی برای بنیامین نتانیاهو فراهم کرد تا در بحبوحه این بحران که تمام کشورهای جهان از جمله فلسطین و جهان عرب درگیر مبارزه با بیماری کرونا هستند، در صدد الحاق شهرک های کرانه باختری و دره اردن به قلمرو اسرائیل شود. وی افزود: تردیدی نیست که الحاق شهرک های دره اردن به قلمرو اسرائیل، تهدید بزرگی برای آینده اردن محسوب می شود، اما دولت اردن در برابر این تصمیم اسرائیل که واشنگتن نیز حمایت خود را از آن اعلام کرده است گزینه های زیادی پیش رو ندارد. البته در صورت اقدام به اجرای طرح الحاق شهرک های دره اردن و کرانه باختری، دولت اردن می تواند پیمان صلح اسرائیل و اردن را ملغی اعلام کند و از قرارداد گازی خارج شود و در عین حال، در انتظار نتایج انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده باشد تا در صورت پیروزی احتمالی دموکرات ها، تغییری در سیاست واشنگتن در قبال اسرائیل رو نما شود.

گزینه دیگری که اردن امیدواری به آن دارد، افزایش اختلافات داخلی اسرائیل است، طوری که روز شنبه گذشته نزدیک به یک هزار نفر از شهروندان اسرائیلی در مرکز تل آویو دست به تظاهرات زدند و مخالفت خود را با الحاق سرزمین های فلسطینی به خاک اسرائیل ابراز داشتند.

همچنان، "سازمان صلح اکنون" راهپیمایی را در میدان اسحق رابین در مرکز تل آویو راه اندازی کرده و اقدام بنیامین نتانیاهو و بنی گانتز را تهدیدی به دموکراسی تلقی کرد و خواستار جلوگیری از این تصمیم شد.

از جانب دیگر، موضع گیری کشورهای اروپایی در برابر اقدامات تل آویو و عدم اعتراف اروپا به حاکمیت اسرائیل برکرانه باختری که در مغایرت با قطعنامه های بین المللی است، امیدواری دیگری برای دولت اردن به شمار می  رود.

با این حال و  بنا به گفته برخی منابع غیر رسمی، اردن از طریق سفارت خود در تل آویو نامه محرمانه را به دولت اسرائیل فرستاده است مبنی بر این که اجرای طرح الحاق کرانه باختری و دره اردن؛ منجر به قطع روابط اردن با اسرائیل خواهد شد و اسرائیل همکاری اردن برای تشکیل یک جبهه واحد علیه ایران را در منطقه برای همیش از دست خواهد داد.

https://www.independentarabia.com