صبح روز دوشنبه دوم تیرماه نیروهای امنیتی با حضور در منزل شارمین میمندی‌نژاد مؤسس جمعیت امام علی او را بازداشت کردند. هم‌زمان مرتضی کی‌منش مسؤول رسانه‌ای جمعیت امام علی (ع) و کتایون افرازه بازرس علی‌البدل جمعیت امام علی نیز بازداشت‌شده‌اند.

حساب توییتر جمعیت امام علی با انتشار این خبر اعلام کرد که نیروهای امنیتی پس از حضور در این دفتر، همه‌ مدارک مالی و اداری را، به‌علاوه‌ کامپیوترها، لپ‌تاپ‌ها و سرورها، جمع‌آوری کرده و از این دفتر، خارج کردند.

جمعیت امام علی در سال ۱۳۷۸ توسط شارمین میمندی‌نژاد و با همراهی دانشجویان دانشگاه شریف تأسیس‌شده است و در سال‌های اخیر به دلیل فعالیت‌های فرهنگی خود تحت ‌فشار رسانه‌های محافظه‌کار قرار داشته است.

جمعیت امام علی در طول نوزده سال فعالیت خود، تنها به تغییر وضع معیشت فقرا بسنده نکرد و تلاش کرد تا وضعیت منجر به فقر را تغییر دهد.

فعالیت‌های جمعیت باعث شد «قانون حمایت از اطفال و نوجوانان» پس از ۱۲ سال تصویب و ابلاغ شود. در این قانون هر شهروندی مکلف است در صورت مشاهده‌ کودکان آزاردیده یا در معرض بزه‌دیدگی و وقوع خطر موضوع را به مقامات صلاحیت‌دار مانند دادسرا، نیروی انتظامی یا اورژانس اجتماعی گزارش دهد هم‌چنین شکایت خود کودک نیز برای شروع رسیدگی کافی دانسته شده است.

جلوگیری از مجازات اعدام بزه‌کاران نوجوان، تلاش برای تغییر قوانین حضانت کودکان بدسرپرست، مخالفت با کودک همسری و سوءاستفاده جنسی از کودکان باعث شد تا بارها هدف حمله قرار گیرند. طی ماه‌های اخیر نیز اعضای انجمن بارها از تلاش افرادی برای هک کردن حساب‌های کاربری و ردیابی مکالمات و مکاتبات‌شان شکایت کرده بودند.

دستگیری سه عضو ارشد جمعیت امام علی با واکنش شدید افکار عمومی در شبکه‌های اجتماعی روبه‌رو شد. بسیاری از کاربران فضای مجازی از ساعات ابتدایی اعلام این خبر با اشاره به سابقه جمعیت امام علی، دلیل این بازداشت را همکاری نکردن با مقامات حکومتی دانستند.

اندکی پس ‌از این بازداشت‌ها خبرگزاری تسنیم نوشت: «فردی به نام ش. م در سال‌های اخیر با تشکیل مؤسسه‌ای خیریه و در پوشش اقدامات عام‌المنفعه اقدام به شبکه‌سازی برای نفوذ در سطوح مختلف افکار عمومی کرده است. وی و عوامل مرتبط با او با سوء‌استفاده از عناوین مقدس در سایه اجرای برنامه‌های شبه‌فرهنگی - اجتماعی به ترویج فرهنگ التقاطی پرداخته‌اند.»

بنابر اطلاعیه جمعیت امام علی، آقای میمندی‌نژاد، موسس خیریه جمعیت امام علی به شکایت قرارگاه ثارالله سپاه پاسداران و به اتهام «توهین به رهبر انقلاب و بنیان‌گذار جمهوری اسلامی بازداشت شده است.»

هرچند نام و روی‌کرد این جمعیت براساس روایات اسلامی مربوط به امام اول شیعیان شکل‌گرفته است اما توجه به معضلات فرهنگی منجر به افزایش جرایم در جامعه، توسط این موسسه مردم‌نهاد، باعث می‌شد که هرازگاهی نقش مخرب قوانین جزایی و حقوقی ایران که بر پایه شرع اسلام نوشته ‌شده است، نزد افکار عمومی برجسته شود.

در ایران پس از انقلاب مؤسسات بسیاری تحت عنوان مراقبت از مستضعفان ایجاد شد. معروف‌ترین آن‌ها بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی یا به‌اختصار بنیاد مستضعفان، یک مؤسسه‌ غیرانتفاعی است که مستقیماً زیر نظر سیدعلی خامنه‌ای رهبر ایران اداره می‌شود. این بنیاد پس از شرکت ملی نفت، ثروتمندترین مؤسسه اقتصادی ایران است.

بنیاد مستضعفان یک ماه پس از وقوع انقلاب ۱۳۵۷، با هدف تجمیع اموال و دارایی‌های مصادره شده و با شعار تخصیص این دارایی‌ها به نیازمندان، تأسیس شد؛ و مالکیت بیش از ۱۸۹ شرکت و موسسه را در اختیار دارد. شورای نگهبان در واکنش به تلاش اصلاح‌طلبان در مجلس ششم برای پی‌گیری فعالیت‌های اقتصادی این بنیاد، هرگونه تحقیق و تفحص از این نهاد را خارج از حیطه اختیارات نمایندگان مجلس شورای اسلامی دانست.

مقدار ثروت این مؤسسات مشخص نیست اما به‌عنوان ‌مثال تنها در یک مورد، ارزش دفتر مرکزی بنیاد علوی (بنیاد مصادره شده پهلوی) که وابسته به بنیاد مستضعفان است در محله منهتنِ نیویورک بیش از ۵ میلیارد دلار برآورد می‌شود.

به‌موازات این بنیاد، کمیته امداد امام خمینی نیز برای حمایت از محرومان و مستضعفان و توانمندسازی آن‌ها تأسیس گردید. آیت‌الله خمینی حسابی در بانک ملی ایران نیز برای کمک به تهیه مسکن فرودستان اختصاص داد و از خیرین درخواست کرد تا کمک‌های خود را به‌حساب شماره ۱۰۰ بانک ملی واریز کنند.

موفقیت‌های نسبی موسسه‌های مردم‌نهاد با بودجه‌های محدود و امکانات اندک بر پایه کمک‌های مردمی باعث شده است که ناکارآمدی و سوء‌مدیریت و چه‌بسا فسادهای مالی در این مؤسسات عریض و طویل دولتی با بودجه‌های فراوان که در برابر قانون نیز پاسخ‌گو نیستند و شفافیت مالی ندارند، بیش‌تر به چشم بیاید.

در چند موقعیت حساس تاریخی و در جریان جمع‌آوری کمک‌های مردمی برای قربانیان حوادث و بلایای طبیعی، بی‌اعتمادی مردم به مؤسسات دولتی و وابسته به حکومت باعث شد تا میلیاردها تومان به سمت خیریه‌هایی چون جمعیت امام علی سرازیر شود.

پس از گذشت چهل سال از پیروزی انقلاب اسلامی بنیاد شهید، بنیاد پانزده خرداد، بنیاد مسکن، کمیتهٔ امداد، سازمان بهزیستی، طرح شهید رجایی، ستاد اجرایی فرمان امام و بنیاد مستضعفان با میلیاردها دلار درآمد و دارایی هنوز نتوانسته‌اند به هدف اصلی خود و ریشه‌کنی فقر در ایران دست پیدا کنند.