«عالی‌ترین مقامات جمهوری اسلامی برای فاش نشدن طرح حمله خود برای هدف قرار دادن پایگاه‌ عین‌الاسد در عراق، مجوز ادامه پروازهای مسافربری در زمان وقوع حمله‌های موشکی را صادر کردند.»

این بخشی از فایل صوتی است که به تازگی به دست شبکه سی‌بی‌سی کانادا رسیده است.

ادامه پرواز هواپیما‌‌های مسافربری در شرایطی که سپاه سرگرم حمله‌های موشکی به عین‌الاسد برای گرفتن انتقام قاسم سلیمانی بود، مهمترین پرسش مطرح در پرونده فاجعه‌بار سرنگونی هواپیمای اوکراینی و جان باختن همه ۱۷۶ سرنشین آن است.

فرمانده سابق نیروی قدس در ۱۳ دی‌ماه ۱۳۹۸ در جریان حمله پهپادی نیروهای آمریکایی خارج از فرودگاه بغداد کشته شد و پنج روز بعد، در هجدهم دی‌ماه، سپاه به قصد انتقام به پایگاه نیروهای آمریکایی در عراق حمله کرد.

این حمله موشکی در ساعات اولیه بامداد انجام شد و مدت کوتاهی پس از آن پرواز ۷۵۲ هواپیمای مسافربری خط هوایی بین‌المللی اوکراین که به تازگی از فرودگاه امام خمینی برخاسته بود، بر فراز تهران هدف موشک‌های پدافند هوایی قرار گرفت. این پدافند اندکی قبل از حمله‌های موشکی سپاه به عین‌الاسد در محل مستقر شده بود.

در مورد اعلام نشدن منطقه پرواز ممنوع در جریان این حمله‌ها، گمانه‌زنی‌های متعددی مطرح بود از جمله اینکه ایران قصد داشت از هواپیماهای مسافربری به عنوان سپر دفاعی در برابر واکنش احتمالی آمریکا استفاده کند.

اکنون سی‌بی‌سی کانادا با دست یافتن به یک فایل صوتی ۹۱ دقیقه‌ای به محتوای گفت‌و‌گوی حسن رضایی‌فر، مدیرکل دفتر بررسی سوانح و حوادث سازمان هواپیمایی ایران و یکی از اعضای خانواده‌های قربانیان هواپیمای اوکراینی پی برده است.

سی‌بی‌سی کانادا می‌گوید این فایل صوتی که جزئیاتی را در مورد سرنگونی هواپیمای اوکراینی و پاسخ ایران فاش می‌کند، هم اکنون در اختیار مقامات کانادایی قرار دارد. ۵۷ مسافر جان‌باخته در این پرواز شهروند کانادا بودند.

به گزارش سی‌بی‌سی، کمتر از ۲۴ ساعت پس از اینکه این شبکه نسخه‌ای از فایل صوتی را برای رضایی‌فر ارسال کرد (پنجشنبه) و خواستار توضیح او شد، رضایی‌فر از سمت خود به عنوان ناظر تحقیقات در پرونده پرواز ۷۵۲ هواپیمایی بین‌المللی اوکراین کنار گذاشته شد.

رضایی‌فر در این فایل صوتی گفته بود که بستن حریم هوایی موجب می‌شد برنامه ایران برای حمله موشکی به پایگاه نیروهای آمریکایی در عراق فاش شود. به گفته او بستن حریم هوایی به معنی لغو پروازها بود. رضایی‌فر در ادامه می‌گوید: «فرض کنید پرواز هواپیمایی اوکراینی را ۱۰ ساعت به تاخیر می‌انداختیم، آیا این باعث نمی‌شد بقیه پروازها هم لغو شود؟»

در حالی که تهران ادعا می‌کند تحقیقات در مورد پرونده هواپیمای اوکراینی مستقل انجام شده و می‌شود،‌ اظهارات رضایی‌فر در این فایل صوتی نشان می‌دهد که اینگونه نبوده است.

برخی کارشناسان حقوق بین‌الملل که به این فایل صوتی گوش داده‌اند به سی‌بی‌سی گفته‌اند که این فایل صوتی نشان می‌دهد که عالی‌ترین مقامات جمهوری اسلامی تصمیم گرفته‌اند در جریان عملیات نظامی حریم هوایی ایران را مملو از هواپیمای مسافربری نگاه‌دارند.

به گفته این کارشناسان،‌ موضوع استفاده از «سپر انسانی» است.

رضایی‌فر در بخشی دیگری از این فایل صوتی به این نکته اشاره می‌کند که تنها پنج دقیقه پس از سرنگونی هواپیمای اوکراینی با سپاه پاسداران تماس گرفته است. او تایید کرده که نیروهای نظامی با توجه به مساله امنیت ملی دستور «شلیک» داشتند.

این در حالی که است که عالی‌ترین مقامات در جمهوری اسلامی تا سه روز پس از سرنگونی هواپیمای اوکراینی، ساقط شدن این هواپیما با موشک‌ را تکذیب می‌کردند و تنها تحت فشار رسانه‌ای و بین المللی و شواهد غیر قابل انکار ناگزیر به اعتراف شدند.

این در شرایطی است که با گذشت شش ماه از سرنگونی هواپیمای اوکراینی و بارها تایید و تکذیب تحویل جعبه سیاه این هواپیما به کشور ثالث برای بازخوانی اطلاعات، در آخرین موضع‌گیری تهران اعلام کرده که جعبه‌سیاه را به فرانسه تحویل می‌دهد.

همزمان گزارش‌هایی مبنی بر توافق ایران، اوکراین، کانادا،‌ بریتانیا، سوئد و افغانستان برای مذاکره در مورد این پرونده و پرداخت غرامت منتشر شده است.

اما گزارش سی‌بی‌سی حاکی از آن است که ابعاد پنهان کاری از سوی مقامات جمهوری اسلامی بسیار گسترده بوده و آنگونه که تهران ادعا می‌کند، روند پیگیری این پرونده و تحقیق در مورد آن مستقل نیست.