در کشورهایی مانند چین و ژاپن یا در محیط‌های درمانگاه، برخی از مردم از دیرباز ماسک طبی به صورت می‌زده‌اند. اما در ماه‌های اخیر که کووید-۱۹ جهان‌گستر شده است، استفاده از ماسک صورت هم رواجی جهان‌گستر یافته است.
اکنون نهادهای قضایی بسیاری، زدن ماسک را در محیط‌های عمومی اجباری کرده‌اند. در انگلستان، از ۱۵ ژوئن زدن ماسک را در وسایل حمل و نقل عمومی اجباری کرده‌اند و در اسکاتلند از ۱۰ ژوئیه زدن ماسک در فروشگاه‌ها ضروری است. متخصصان ارشد به مردم گفته‌اند که در تمام جاهای عمومی پرازدحام ماسک بزنند.
البته این مقررات جدید را برای پاسداری از ما در برابر گسترش ویروس کرونا وضع کرده‌اند، اما جهش در مصرف ماسک ایرادی هم دارد، و آن هم افزایش پسماند پلاستیک یک‌بار مصرف است. طبق برخی برآورد‌ها مردم جهان ماهی ۱۲۹ میلیارد ماسک صورت و ۶۵ میلیارد دستکش پلاستیکی مصرف می‌کنند.
برخی ماسک‌ها را می‌توان از نو مصرف کرد (به شرط آن که طبق توصیه متخصصان ویروس‌شناسی، به طور مرتب آن‌ها را با ماشین لباس‌شویی بشوییم). اما اگر ماسک یک‌بار مصرف باشد، هر بار که ماسکی را دور می‌اندازیم، به تولید زباله دامن زده‌ایم. آیا ماسک می‌تواند در عرض پنج سال روی دست بطری‌های یک‌بار مصرف آب بلند شود؟
مصرف‌کنندگان باید توجه داشته باشند که دورریزی ماسک علاوه بر آن که هزینه‌های زیست‌محیطی دارد، اگر به صورت بی‌خطر انجام نگیرد، آلودگی آن می‌تواند برای همه خطرات جانی داشته باشد.
ایندپندنت بهترین روش دفع ماسک‌های مصرف شده را از کارشناسان پرسیده است.
چگونه ماسک مصرف شده را بی‌خطر دفع کنیم؟
دولت بریتانیا در ماه آوریل راهنمایی در مورد دفع پسماندهای کرونایی منتشر کرد و اعلام کرد که تمام مبتلایان به کرونا باید پسماندهای خانگی‌شان را درون کیسه زباله بریزند و درون کیسه زباله دومی قرار دهند. سپس باید سر کیسه بیرونی را محکم ببندند و آن را جدا از پسماندهای سایر مردم بگذارند.
سازمان جهانی بهداشت (دبلیو.اچ.او) مشخصا در مورد ماسک گفته است که باید به محض آن که مرطوب شد، آن را دور بیندازیم. برای برداشتن ماسک از صورت هم باید به این ترتیب عمل کنیم: ابتدا دست‌ها را تمیز کنیم، سپس بند پشت سر یا پشت گوش را با دست بگیریم (به جلو ماسک دست نزنیم)، ماسک را از صورت برداریم، بی‌درنگ درون سطل زباله درپوش‌داری بگذاریم، و دست‌ها را با ژل الکلی یا آب و صابون بشوییم.
سازمان محیط زیست، تغذیه و امور روستایی (دفرا) می‌گوید هیچ‌یک از اقلام مصرف‌شده «بازیافت‌ناپذیر» را نباید بازیافت کرد و اگر علایم ویروس کرونا را داریم، باید پسماندهای خود را به مدت ۷۲ ساعت در جای امنی نگه داریم، سپس درون زباله‌دان‌های محله یا بیرون قرار دهیم.
چگونه ماسک را به صورتی طبیعت‌پسند دفع کنیم؟
سازمان‌هایی در سراسر بریتانیا پیش از این اثرات کوتاه‌مدت دفع نامناسب تجهیزات حفاظت شخصی را معرفی کرده‌اند. جما بییر، مدیر بخش خط مشی‌ها و پژوهش‌های سازمان حفظ پاکیزگی ولز، می‌گوید که آن سازمان متوجه شده است که «دور ریختن تجهیزات حفاظت شخصی افزایش چشمگیر و گسترده‌ای یافته است» و مردم در پیاده‌روها و بوستان‌های سراسر ولز، کلی دستکش و ماسک یکبارمصرف می‌ریزند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
صندوق جهانی حیات وحش (دبلیو.دبلیو.اف) نیز درباره دفع نادرست این محصولات ابراز نگرانی کرده و گفته است: «حتی اگر دفع یک درصد ماسک‌ها هم نادرست باشد... ماهی ۱۰ میلیون ماسک در محیط زیست پراکنده می‌شود. با توجه به این که هر ماسک حدود چهار گرم وزن دارد، یعنی در مجموع بیش از ۴۰ هزار کیلوگرم پلاستیک وارد طبیعت می‌شود.
متأسفانه این ماسک‌ها فقط از راه دور ریختن وارد آبراه‌ها و دریاها نمی‌شوند، بلکه از طریق دستشویی‌ها نیز وارد می‌شوند.
پس این ماسک‌های تجزیه‌ناپذیر در طبیعت را چگونه باید دفع کنیم؟ دکتر لورا فاستر، رئیس گروه دریاهای پاک، در مصاحبه با ایندیپندنت گفت که زباله‌دان بهترین جا برای ماسک‌های یکبارمصرف است و مصرف‌کنندگان باید حواسشان باشد که آن‌ها را در فضاهای عمومی نریزند یا در طبیعت به حال خود رها نکنند: «اگر دلتان می‌خواهد طبق توصیه دولت و سازمان جهانی بهداشت ماسک یکبارمصرف بزنید، لطفاً دفع آن را هم درست انجام بدهید و آن را درون زباله‌دان بیاندازید.»
به گفته کارشناسان محیط زیست، حتی اگر ماسک‌ها را درون زباله‌دان هم بیندازیم، باز هم ممکن است در نهایت وارد رودخانه‌ها، اقیانوس‌ها و محیط زیست شوند (یا فضایی را در گورستان‌های زباله اشغال می‌کنند)، پس بهتر است تا حد امکان از ماسک‌های پلاستیکی یکبارمصرف استفاده نکنیم.
آماندا کیتلی، مؤسس گروه «پلاستیک کمتر»، می‌گوید هیچ‌کس نباید ماسک یکبارمصرف بخرد. او در مصاحبه با ایندیپندنت گفت: «به نظر من هیچ راهی برای دفع بی‌خطر ماسک‌های یکبارمصرف وجود ندارد. هر چیزی که مشخصاً فقط برای یک بار مصرف کردن و سپس دور ریختن تولید شده باشد، درنهایت به گورستان زباله راه می‌یابد یا به طبیعت رخنه می‌کند. زیرا زیرساخت‌های ما برای دفع پسماند با حجم پسماندی که تولید می‌کنیم تناسب ندارد.»
کیتلی در ادامه گفت: «بهترین راه، استفاده از ماسک چندبارمصرف است که می‌توان به صورت بشور و بپوش از آن‌ها استفاده کرد؛ مگر آن که در محیط‌های بیمارستانی باشیم.»
اگر قرار است در آینده ماسک بخشی از زندگی ما باشد، کشورها باید ببینند با چه روش‌هایی می‌توانند نهایت تلاششان را برای کاهش زباله‌های غیرضروری بکنند.»
کانون نوآوری پسماندهای پلاستیکی یو سی ال در حال حاضر می‌کوشد دولت بریتانیا را وادار کند که از تبلیغ عمومی ماسک یکبارمصرف دست بردارد. مایک بیلودو، مدیر منطقه اروپای سازمان اقیانوس پلاستیک، می‌گوید به جای آن که تجهیزات حفاظت شخصی وارد کنیم باید کاری کنیم که مواد پلاستیکی در هر منطقه بازیافت و دوباره مصرف شوند تا در درازمدت به سازگاری بیشتری با محیط زیست برسیم.
© The Independent
