در ماه مارس ۲۰۰۱ فقط چند ماه مانده به سرگونی رژیم اسلامگراهای تندرو در افغانستان، طالبان یکباره تصمیم گرفت که دو تندیس ۱۷۰۰ ساله بودا در بامیان را نابود کند. جنگجویان طالبان به فتوای ملا محمد عمر، رهبر این گروه، ده‌ها کیلو مواد منفجره زیر پای مجسمه‌های غول‌پیکر صلصال و شهمامه در دل کوه‌های بامیان جاسازی کردند و از راه دور آنها را منفجر کردند. پس از چند دقیقه که غبار انفجار فرونشست، دیگر از آثار باستانی افغانستان جز دو حفره چیزی باقی نمانده بود.

چنان چه سازمان ملل متحد می‌گوید، «این دهشت‌افکنی فرهنگی طالبان»، با محکومیت گسترده بین‌المللی روبه‌رو شد. ملا عمر برای فروکاستن از انتقادهای بین‌المللی هیئتی مذهبی را موظف کرد که راهی برای توجیه فتوایش بیابد. رئيس این هیئت مولوی شهاب‌الدین دلاور بود.

شهاب‌الدین دلاور از روحانیون برجسته گروه طالبان قلمداد می‌شود. نام او تا هم اکنون در فهرست سیاه سازمان ملل متحد قرار دارد.

آقای دلاور حدود ۶۰ سال دارد و در یک خانواده مذهبی در لوگر به دنیا آمده است. پدر او مولوی سید اکبر از همین استان در دوره شاه نماینده مجلس بود. او در جوانی سلاح برداشت و به جهاد افغان‌ها علیه شوروی سابق پیوست. عضو حزب حرکت انقلاب اسلامی ‌مولوی خالص بود. اما در جهادی که فرماندهان مانند احمدشاه مسعود و گلبدین حکمتیار و سید حسین انوری داشت، چندان چهره مطرحی نبود.

آقای دلاور با آغاز جنگ داخلی در افغانستان به تحریک اسلامی ‌طالبان پیوست و مدتی در قندهار به عنوان مشاور امور حقوقی ملاعمر قد علم کرد.

او سپس به معاونت دادگاه عالی طالبان رسید.

اما با تصرف کابل به دست طالبان سه کشور امارات متحده عربی، پاکستان و عربستان سعودی گروه طالبان را به رسمیت شناختند و رهبری طالبان مولوی شهاب‌الدین دلاور را برای پیشبرد امور دیپلماتیک مناسب دیدند.

او جامه دیپلماتیک بر تن کرد و از برجسته‌ترین دیپلمات‌های طالبان قلمداد می‌شد.

ملا محمد عمر که از کارنامه او در دفاع از فتوایش راضی بود، مقام‌های مهمی ‌را در سفارتخانه‌های رژیم امارت اسلامی ‌طالبان در پاکستان و عربستان سعودی به او سپرد.

مولوی شهاب‌الدین دلاور کنسول طالبان در پیشاور، سفیر طالبان در اسلام‌آباد و کاردار سفارت امارت اسلامی‌ طالبان در عربستان سعودی بود.

اما با حملات یازدهم سپتامبر به آمریکا و هجوم ایالات متحده آمریکا به افغانستان مولوی دلاور نیز آواره شد. او در فعالیت‌های شورشی نقش چندانی نگرفت. اما همچنان وفاداریش را به جنبش اسلامی‌ طالبان حفظ کرد.

تغییر نگرش جامعه جهانی به طالبان و آغاز تلاش‌ها برای پایان جنگ از راه گفت‌وگو نقش ملا شهاب‌الدین دلاور را نیز برجسته کرد.

او از اولین افرادی بود که در هیئت به رهبری سید طیب آغا، رئیس پیشین دفتر سیاسی قطر، برای گشایش نمایندگی سیاسی طالبان کار کرد و عضو رهبری شورای سیاسی شد.

آقای دلاور در بسیاری از مذاکرات طالبان در سال‌های گذشته از جمله در مسکو و فرانسه حضور داشته است.

عطاالله لودین، مقام پیشین شورای صلح افغانستان می‌گوید که آقای دلاور با برخی دیگر از چهره‌های طالبان از کابل برای گشایش دفتر قطر به دوحه سفر کردند.

در این هفت سال گذشته او نقش محوری در مذاکرات صلح طالبان با پایتخت‌های مختلف جهان داشته است. در مذاکرات زلمی‌ خلیلزاد، فرستاده ویژه آمریکا برای صلح افغانستان، نیز شهاب‌الدین دلاور همیشه حضور داشته است. این مذاکرات به امضای موافقت‌نامه صلح بین طالبان و آمریکا انجامید که با اجرایی شدن آن اکنون زمان گفت‌وگوهای صلح بین افغانی فرارسیده است.

مولوی شهاب‌الدین دلار در آستانه امضا توافق‌نامه صلح گفت:‌ «ان‌شالله امروز روز خوشحالی و کامیابی است. موافقت‌نامه صلح امضا می‌شود و تمام نیروهای خارجی می‌روند. صلح و امنیت دائمی ‌برقرار و استقلال آبادی اعاده می‌شود.»

بسیاری او را چهره‌ای تندرو در میان طالبان و مذاکره‌کننده‌ای سخت می‌دانند. اما او نقش مهمی‌ در توجیه هر نوع تصمیم طالبان به لحاظ مذهبی دارد، چرا که جایگاه او در سطوح طالبان در حد یک مفتی است.

مولوی دلاور نقش مهمی ‌در جا انداختن توافق با دشمنی دارد که ۱۸ سال در جنگ با طالبان قرار داشت. اگر در پی شروع مذاکرات بین دولت افغانستان و طالبان توافقی هم بر سر مسائل مانند برقراری آتش‌بس و ادغام طالبان در نظام جدید صورت گیرد، موضع‌گیری مولوی شهاب‌الدین دلاور از اهمیت زیادی برخوردار خواهد بود.