سلطنت عمان در یک اقدام بیسابقه اعلام کرد که قصد دارد سفارت آن کشور را در شهر رامالله فلسطین افتتاح کند. گشایش سفارت عمان در رامالله، پیوند دیپلماتیک میان دو جانب را به بالاترین سطح روابط سیاسی متعارف ارتقا میدهد، زیرا هیچیک از نمایندگیهای سیاسی موجود کشورهای عربی در فلسطین، در سطح سفارت نیست، و عمان نخستین کشوری خواهد بود که روابط سیاسی خود را با فلسطین، در بالاترین سطح ممکن ایجاد میکند.
بنا به گفته کارشناسان سیاسی، اقدام عمان برای ارتقاء سطح روابط دیپلماتیک با فلسطین، مرتبط با موضعگیری عمان به عنوان میانجی میان دو جانب فلسطینی و اسرائیلی است. البته در حال حاضر نیز نمایندگیهای سیاسی برخی از کشور های عربی، از جمله مصر، اردن، مراکش و تونس در شهر رامالله وجود دارد، اما هیچیک از آن نمایندگیها در سطح سفارت نیست.
وزارت امور خارجه عمان، با نشر بیانیهای اظهار داشته است که تصمیم آن کشور برای افتتاح سفارت در رامالله، تأکید بر تداوم روند حمایت از ملت برادر فلسطین است و بهزودی هیاتی از آن وزارتخانه عازم رامالله خواهد شد تا زمینه گشایش سفارت عمان را در فلسطین فراهم کند.
روابط صمیمانه میان عمان و فلسطین
آقای تیسیر جرادات، سفیر فلسطین در مسقط، در گفتوگویی با ایندیپندنت عربی، ضمن تاکید بر روابط صمیمانه میان عمان و فلسطین، اظهار داشت که وزارت امور خارجه عمان از دو ماه پیش بدین سو در صدد گشایش سفارت در رامالله بوده است. وی افزود که اقدام عمان، نشانگر حمایت آن کشور از حقوق مشروع مردم فلسطین برای تاسیس یک دولت فلسطینی در مرز های پیش از سال ۱۹۶۷ است که پایتخت آن، شهر بیتالمقدس باشد.
جرادات افزود: «اقدام به گسترش روابط میان فلسطین و عمان، ناشی از حسن تعلقات دوجانبه و موضعگیری ثابت عمان در دفاع و حمایت از حقوق مردم فلسطین است.»
تعهد به راهبرد «ابتکار صلح عربی»
در همین حال، غسان الخطیب، پژوهشگر سیاسی، معتقد است که اقدام عمان برای گشایش سفارت در شهر رامالله بهجای شهر بیتالمقدس، نشان میدهد که عمان از توافقات بینالمللی و تصمیمات راهبرد «ابتکار صلح عربی» طفرهروی میکند. وی میافزاید: «موضعگیریهای اخیر عمان با مجمع عربی و راهبرد «ابتکار صلح عربی» دارای همسویی و سازگاری نیست. تعهد کلیه کشورهای عربی به حمایت از راهبرد «ابتکار صلح عربی» ضروری است، و ایجاد هر گونه تغییر موضع در مسئله فلسطین، میبایست از طریق نشست سران کشور های عربی صورت گیرد.»
اشرف عجرمی، یکی از وزیران پیشین کابینه فلسطین، اقدام عمان برای گشایش سفارت در رامالله را هماهنگ با برنامه راهبردی ایالات متحده برای توسعه روابط اسرائیل با کشورهای عربی دانست، و افزود: «بدون داشتن سفارت در فلسطین، عمان نمیتواند روابط خود را با اسرائیل گسترش دهد.»
بهرسمیت شناختن بیتالمقدس بهعنوان پایتخت اسرائیل
از سوی دیگر، طارق بعقونی، پژوهشگر گروه بینالمللی بحران، خاطر نشان کرد که تصمیم عمان برای افتتاح سفارت در شهر رامالله، زمانی صورت میگیرد که ایالات متحده، بیتالمقدس را بهعنوان پایتخت اسرائیل بهرسمیت شناخته است. از این رو، اقدام عمان در راستای گشایش سفارت در شهر رامالله، به سود فلسطینیها نیست.
بعقونی افزود: «عمان در تلاش است تا خود را بهعنوان یک کشور مفید و همکار برای واشنگتن و تهران معرفی کند و همان گونه که میان ایران و ایالات متحده میانجیگری میکند، در توافق صلح میان فلسطین و اسرائیل نیز نقش داشته باشد. البته اقدام کنونی عمان، میتواند بهعنوان پذیرش انتقال سفارت آمریکا از تل آویو به بیتالمقدس تلقی شود.
نقش میانجی عمان در گفتوگوهای صلح میان فلسطین و اسرائیل
از مدتی پیش بدین سو، عمان در تلاش است تا در گفتوگوهای صلح میان فلسطین و اسرائیل نقش میانجی داشته باشد، چنان که در ادامه همین مساعی، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، در ماه اکتبر ۲۰۱۸ برای نخستین بار پس از ۲۰ سال، وارد مسقط پایتخت عمان شد و با سلطان قابوس بنسعید دیدار و گفتوگو کرد. البته پیش از این سفر، محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، نیز بهمنظور دیدار با سلطان قابوس، عازم عمان شده بود.
چند روز پس از دیدار بنیامین نتانیاهو از مسقط، یوسف بنعلوی، وزیر امور خارجه عمان، به رامالله رفت و ضمن دیدار با محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، پیام سلطان قابوس درباره سفر نخست وزیر اسرائیل به عمان را تقدیم وی کرد.
البته در گذشته، عمان یک دفتر نمایندگی در شهر غزه داشت که در سال ۲۰۰۰ آن را تعطیل کرد. این کشور همچنین یک نمایندگی بازرگانی در شهر تل آویو داشت، که آن نیز پس از قطع روابط با اسرائیل در سال ۱۹۹۷ در واکنش به سیاستهای سختگیرانه نتانیاهو، تعطیل شد.