بازار سرمایه تهران در صد روز ابتدایی سال ۹۸ با ثبت بازده ۳۹ درصدی یکی از پربازده‌ترین بازارها برای سرمایه‌گذاران ایرانی بود. این میزان بازده معادل ۲ سال سود بانکی است. روند روبه رشد بازار سرمایه تهران که از پاییز سال ۹۶ و تحت تأثیر کاهش نرخ سود بانکی و افزایش قیمت ارز شروع شد، همچنان ادامه دارد. شاخص کل بازار سرمایه تهران در مهرماه سال ۹۶ در کانال ۸۶ هزار بود. اما در طول یک سال و نیم، این شاخص با رشدی در حدود سیصد درصد به رقم ۲۴۸ هزار و ۵۷۸ واحد رسیده است. با این بازده، بازده بازار سرمایه تقریبا معادل بازده دلار بوده است و سرمایه‌گذاران بورسی توانستند پابه‌پای نرخ ارز، از سرمایه‌های خود محافظت کنند.
در طول این هفته بازده بازار سرمایه با ثبت عدد ۵.۸ درصد از تمامی رقبای خود بالاتر بود. رشد قیمت جهانی اونس طلا به خنثی شدن اثر کاهش نرخ ارز در بازار انجامید و قیمت طلای ۱۸ عیار در بازار تهران در هفته گذشته با بازده صفر همراه بود. اما سکه با ثبت بازده منفی ۱.۵ درصدی کمی از حباب مثبتی که تحلیلگران نسبت به آن هشدار داده بودند را تخلیه کرد. با وجود این بازده منفی، سکه با ثبت بازده ۵.۷۱ درصدی از ابتدای امسال بعد از بازار سرمایه بهترین بازار برای سرمایه‌گذاری بوده است. بعد از سکه، سرمایه‌گذاران بانکی با سود ۵.۳۸ درصدی از ابتدای امسال، (با فرض نرخ سود ۲۰ درصدی سالیانه) وضعیت نسبتا خوبی دارند. این درحالی است که در سال گذشته با توجه به تورم افسارگسیخته، بیشترین ضرر نصیب سرمایه‌گذاران بانکی شد. دلار و یورو نیز در طول هفته گذشته بازده منفی ثبت کردند. یورو با بازده منفی ۱.۳ درصد و دلار با بازده منفی ۱.۸ درصد هفته خوبی برای سرمایه‌گذاران خود به جا نگذاشتند. از ابتدای امسال نیز بازده دلار به منفی ۵ درصد رسیده است و یورو نیز بازده تقریباً ۰.۵ درصدی را برای سرمایه‌گذاران خود به ارمغان آورده است.
کاهش رانت ارزی
در طول این هفته نیز مانند اکثر هفته‌های گذشته با وجود کاهش قیمت دلار در بازار آزاد، قیمت ارز نیمایی رشد اندک داشت. میانگین نرخ خرید هفتگی ارز نیمایی با دودهم درصد افزایش به رقم ۱۱ هزار و ۲۷۳ تومان رسید. این رقم با در نظر گرفتن قیمت ۱۳ هزار و ۲۰۰ تومان برای بازار آزاد، در حدود ۲ هزار تومان با نرخ بازار آزاد اختلاف دارد. با کاهش اختلاف ارز در بازار آزاد و نیما، انگیزه صادرکنندگان برای بازگشت ارز حاصل از صادرات به کشور افزایش پیدا می‌کند و صادرکنندگان نیز وضعیت بهتری پیدا خواهند کرد. امید است با راه‌اندازی بازار متشکل ارزی در ماه‌های آینده این اختلاف به سمت حداقل شدن حرکت کند و ارز تک‌نرخی در عمل اتفاق بیافتد. با توجه به جمیع شرایط همچون اختلاف تورم ایران و آمریکا، می‌توان نرخ ۱۳ هزار تومان را نرخ مناسبی برای تک‌نرخی شدن ارز در پایان سال دانست.
تراز تجاری مثبت
سایت گمرک ایران در روزهای گذشته خبر خوبی به ایرانیان داد. بنا به اعلام رئیس‌کل گمرک ایران، در مدت‌زمان ۲ ماه ابتدایی سال، صادرات ایران ۸ درصد افزایش، و واردات ۸ درصد کاهش داشته است. ایران در مجموع ۲ ماه ابتدایی سال بالغ بر ۸ میلیارد و ۴۱۲ میلیون دلار به کشورهای مختلف جهان صادرات غیرنفتی انجام داده است، در صورتی که ۶ میلیارد و ۷۶۳ میلیون دلار از کشورهای مختلف کالا وارد کرده است. این به معنی تراز مثبت تجاری به میزان ۱ میلیارد و ۶۴۹ میلیون دلار است. این خبر خوب، نشان‌گر وابستگی کمتر ایران به واردات، و افزایش صادرات آن است.
رشد قیمت سنگ‌آهن
در طول هفته گذشته باز هم رشد قیمت سنگ‌آهن خبرساز شد. کشور ایران به‌عنوان صادرکننده سنگ‌آهن، می‌تواند از مواهب این افزایش قیمت بهره‌مند شود. قیمت سنگ‌آهن در حال رکوردشکنی‌های پیاپی قرار دارد. قیمت سنگ‌آهن با صعود ۶۲ درصدی و رسیدن به رقم ۱۱۸ دلار، در حال رسیدن به سقف قیمتی ۶ ساله خود است. نمادهای سنگ‌آهنی بورس تهران همچون کچاد، کنور، کگل و واحیا می‌توانند جزو سهم‌های پربازده در طول سال ۹۸ باشند.
عملیاتی شدن اینستکس
هلگا اشمید، دبیر کل سرویس خارجی اتحادیه اروپا، در توییتی اعلام کرد که سازوکار حمایت از مبادلات تجاری بین ایران و اروپا عملیاتی شده است. ایران تهدید کرده بود در صورتی که شرایط برای رفع تحریم‌ها و تبادلات اقتصادی ایران آماده نشود، خروج مرحله‌ای از برجام را ادامه خواهد داد. ۱۸ تیرماه، مرحله دوم خروج ایران از برجام با رفع بعضی از محدودیت‌ها بود. باید دید عملیاتی شدن این سامانه چه تغییری در رویکرد مسئولان ایرانی خواهد گذاشت.
عملیاتی شدن اینستکس می‌تواند خبر خوبی برای بازار ارز در ایران باشد. ثبات نسبی قیمت ارز در کانال ۱۳ هزار تومان در طول ۴ ماه اخیر، یکی از دستاوردهای بانک مرکزی ایران بوده است. البته باید ذکر کرد که تقاضا برای ارز در نیمه اول سال همواره کمتر از نیمه پایانی سال است و هرچه به پایان سال نزدیک‌تر می‌شویم، احتمال افزایش تلاطمات اقتصادی بیشتر می‌شود. عملیاتی شدن اینستکس با خط اعتباری اروپا می‌تواند موجب بهبود وضعیت بازار ارز و ثبات بیشتر آن در نیمه دوم سال شود.
تهدیدات بازار
تحریم‌های جدید آمریکا و بالا رفتن ارزش دلاری بازار سرمایه در کنار مذاکرات چین با آمریکا و افزایش فشار تحریمی ناشی از این مذاکرات بر روی ایران، می‌تواند تهدیداتی باشد که بازار با آن روبه‌رو است.
تحریم‌های جدید آمریکا
بعد از حمله ایران به پهپاد آمریکایی، تنش‌ها بین ایران و آمریکا به‌شدت بالا گرفت. پس از هیاهوهای رسانه‌ای، ترامپ تحریم‌های جدیدی را علیه ایران اعلام کرد، که به نظر می‌رسد اثرگذاری چندانی بر اقتصاد کشور نداشته باشد. برخی از تحلیلگران ادعا می‌کنند که آمریکا توان تحریمی خود علیه ایران را از دست داده است و تحریم‌های جدید تاثیر خاصی بر اقتصاد ایران نخواهد داشت. ثبات نرخ ارز در داخل و بهبود وضعیت تراز تجاری ایران در فصل بهار نیز می‌تواند این واقعیت را منعکس کند.
بالا رفتن ارزش دلاری بازار سرمایه
بازده نزدیک به ۴۰ درصدی بورس تهران در ۱۰۰ روز ابتدایی سال ۹۸ در کنار کاهش قیمت دلار سبب شده است که ارزش بازار سرمایه تهران به دلار به میانگین تاریخی آن نزدیک‌تر شود. در حالی که میانگین تاریخی شاخص قیمت بازار سرمایه تهران به قیمت دلار در آّبان ماه ۹۷ به رقم ۳ رسیده بود، اکنون این شاخص با توجه به افزایش قیمت سهم‌ها و کاهش قیمت ارز به رقم ۵.۳ رسیده است. با توجه به اینکه میانگین این رقم در افق حدودا ۱۰ ساله به ۸.۶ رسیده است، همچنان می‌توان به رشد بازار سرمایه امیدوار بود، اما باید به این نکته توجه داشت که عدد میانگین ۸.۶ ناشی از شرایط عادی برای صنعت کشور است. در صورتی که تحریم‌ها را بر صنعت مؤثر بدانیم، این رقم ممکن است کمی پایین‌تر قرار بگیرد.
توافق تجاری چین با آمریکا
چهاردهمین نشست سران کشورهای گروه ۲۰ در روز ۲۸ ژوئن در شهر اوساکای ژاپن آغاز شد. دیدار رییس جمهوری آمریکا با شی جین پینگ، رییس جمهوری چین، از جمله اتفاقات مهم در طول این نشست بود. بعد از این نشست، امیدها برای بازگشت چین و آمریکا به میز مذاکرات افزایش یافت. این مذاکرات، با دو وجه متفاوت برای بازار سرمایه تهران، می‌تواند از طرفی با بهبود چشم‌انداز اقتصاد جهانی موجب افزایش قیمت کالاها همچون سنگ‌آهن و فولاد شود، و از طرف دیگر، می‌تواند در نهایت به تحت‌فشار قراردادن ایران بیانجامد. باید دید دور جدید مذاکرات چین و آمریکا به کجا خواهد رسید.
می‌توان گفت که بازار سرمایه تهران در هفته آتی تحت تأثیر اخبار مثبت قرار دارد. عملیاتی شدن اینستکس، خبر بسیار مهمی برای بازار سرمایه تهران است. به‌راه افتادن این سامانه می‌تواند وضعیت نرخ ارز را در بلندمدت با ثبات بیشتری همراه کند. در کنار این مورد، رشد قیمت سنگ‌آهن و تراز تجاری مثبت در طول دو ماه ابتدای سال نیز نشان از وضعیت نسبتا خوب صنعت کشور دارد. اما از طرف دیگر، بالا رفتن ارزش دلاری بازار سرمایه تهران به معنای رسیدن قیمت‌ها به محدوده خطر است. هرچند قیمت‌ها همچنان در حدود ۴۰ درصد کمتر از میانگین بلندمدت خود قرار دارند، اما با توجه به تحریم‌های ایران، می‌توان تا حدی این محدوده را برای قیمت سهام شرکت‌های بورسی منطقی دانست. در مجموع، با توجه به اخبار مثبت، می‌توان هفته‌ای مثبت برای بازار سرمایه تهران متصور بود. اما سرمایه‌گذاران باید برای خرید سهام احتیاط کنند. با توجه به رشد شاخص، انتظارها برای حفظ سود و فروش سهام افزایش می‌یابد.
