سحرگاه روز هفتم اکتبر نیروهای هوایی آمریکا همراه با جنگنده‌های بی ۱- لانسر، اف ۱۴ تامکت، اف ۱۸ هورنت، توماهاک بی جی ام -۱۰۹ و بی ۵۲ به مواضع و پایگاه‌های طالبان و القاعده در کابل و دیگر نقاط افغانستان حمله کرد.

شهر کابل بیشتر از هر شهر دیگر آماج حمله قرار گرفت و ویرانی‌های زیادی را متقبل شد. در کنار آن تعدادی از غیرنظامی‌ها نیز همراه با جنگجویان طالبان در حملات هوایی آمریکا کشته شدند.

 دولت آمریکا پس از این‌که از تحویل دادن بن‌لادن، طراح اصلی حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر به آمریکا توسط طالبان ناامید شد، طرح عملیات بزرگی با نام «عملیات بلندمدت آزادی» را در دستور کار قرار داد.

هرچند طالبان پیشنهاد دادند که بن‌لادن یا در داخل خاک افغانستان با حضور نماینده‌های آمریکا یا در کشور سومی محاکمه شود ولی امریکا تنها با تسلیم بی‌قیدوشرط بن‌لادن توسط طالبان موافق بود و هیچ گزینه‌ بدیلی را قبول نمی‌کرد.

همان بود که در روز ۷ اکتبر سال ۲۰۰۱، نیروهای هوایی آمریکا عملیات گسترده‌ای را علیه نیروهای طالبان در افغانستان آغاز کرد.

در روز ۹ نوامبر ۲۰۰۱ نیروهای ائتلاف شمال که تنها نیروهای مقاوم در برابر طالبان بودند با حمایت نیروهای ویژه آمریکایی شهر مزارشریف در شمال افغانستان را تصرف کردند. زیر فشار بیش از حد حملات هوایی، نیروهای آمریکایی و فشار زمینی نیروهای ائتلاف شمال، طالبان قدم‌به‌قدم عقب‌نشینی می‌کردند.

در روز ۱۳ نوامبر، شهر کابل که طالبان قبلاً از آن خارج شده بودند به دست نیروهای ائتلاف شمال افتاد. در دسامبر سال ۲۰۰۱ آخرین شهر در کنترل طالبان، یعنی قندهار نیز توسط نیروهای وابسته به گل‌آغاز شیرزی یکی از فرماندهان محلی و نیروهای که در اطراف حامد کرزی رئیس‌جمهور دو دوره‌ای افغانستان، جمع شده بودند، آزاد شد.

بخش زیادی از طالبان به کشورهای پاکستان و ایران فرار کردند، تعدادی بازداشت شدند و یک تعداد از نیروهای پیاده به روستاهای خود برگشتند. طالبان از صحنه افغانستان رانده شدند و حکومتی بر پایه‌های مردم‌سالاری با رهبری حامد کرزی شکل گرفت. اما ندانم‌کاری‌ها، نبود ظرفیت حکومت‌داری در میان افغان‌ها و مهم‌تر از همه نبود یک استراتژی درازمدت در نزد جامعه جهانی که یک دورنمای مشخصی را برای افغانستان تصویر کند، باعث شد تا کشورهای همسایه دوباره طالبان را تجهیز کنند و به افغانستان برگردانند.

حالا پس از گذشته ۱۹ سال از آغاز جنگِ آمریکا در مقابل طالبان، این کشور به مرحله‌ای رسیده که می‌خواهد صلح و ثبات در افغانستان را با طالبان تضمین کند.

دولت آمریکا در فوریه ۲۰۲۰ با طالبان توافق‌نامه‌ای را به امضا رساند که بر اساس آن طالبان تعهد کردند تا جلو فعالیت گروه‌های تروریستی نظیر القاعده و داعش را در افغانستان بگیرند. همچنین خشونت‌ها را در افغانستان کاهش دهند و مذاکرات صلح را با دولت افغانستان آغاز کنند. در مقابل دولت امریکا نیز تعهد کرد تا از افغانستان همه نیروهای نظامی خود را خارج سازد.

این توافق‌نامه در حد گسترده‌ای تمامی آنچه جامعه جهانی و دولت افغانستان رشته بود دوباره پنبه کرد. مردم افغانستان حالا به‌شدت نگران از دست رفتن دستاوردهای ۱۹ سال گذشته‌اند. این دستاوردها شامل دموکراسی، آزادی، حقوق بشری، حاکمیت قانون و آزادی‌های فردی است. اما به نظر می‌رسد برای به دست آوردن دل طالبان و ترغیب آنان قرار است بیشتر این دستاوردها قربانی شود.

در مقابل، طالبان تا امروز به هیچ‌کدام از تعهداتشان پابند نبوده‌ است. آنان نه‌تنها رابطه خود را با القاعده قطع نکردند و مانع فعالیت این گروه و داعش در افغانستان نشدند، بلکه هماهنگی بیشتری با داعش و القاعده جهت حملات تروریستی از خود نشان می‌دهند. در کنار آن نه‌تنها خشونت‌ها را در افغانستان کاهش نداده‌اند که افزایش بیشتر پیدا کرده است.

یک نگاه اجمالی به وضعیت نشان می‌دهد که آمریکا با صرف بیش از ۱۵۰ میلیارد دلار در افغانستان و کشته شدن بیش از ۲ هزار سرباز این کشور و بیش از ۹۰ هزار غیرنظامی افغان در این جنگ‌ها، حالا می‌رود که دوباره به مرحله‌ای ماقبل حوادث یازدهم سپتامبر برسد.

هرچند بدبینانه است که فرض کنیم طالبان مانند اواسط دهه ۹۰ میلادی شهرهای افغانستان را تصرف کنند اما تساهل و امتیازدهی بیش از حد امریکا به طالبان این گمان را در ذهنیت‌ها به وجود آورده است که مبادا آمریکا به خاطر خروج از مهلکه افغانستان، حاضر شود حاکمیت طالبان را بر افغانستان به رسمیت بشناسد.