در ماه جولای امسال محموله کشتی ژاپنی MV Wakashio تحت مالکیت کشتیرانی ناگاشیکی که از سوی Mitsui OSK چارتر شده بود با یک صخره مرجانی در جزیره موریس سواحل اقیانوس هند برخورد کرد و در اثر آن بیش از هزار تن مازوت یا نفت کوره به اقیانوس نشت کرد. این کشتی در نزدیکی صخره در حال حرکت بود و همان جا پهلو گرفت. طی کمتر از دو هفته پس از آن تخلیه نفت سیاه به تالابها و پوشش گیاهی مانگرو در ساحل جنوب شرقی موریس آغاز شد و یکی از بدترین فجایع زیست محیطی این کشور را رقم زد.
اینک نگرانیهای جدیدی در خصوص ترکیب دقیق این محموله نفت سوختی که کشتی حمل میکرد، مطرح شده است و همچنین این مساله که ادامه این روند چگونه بومسازگان دریایی این ناحیه را تحت تاثیر خود قرار خواهد داد.
طبیعی است که دانشمندان جزییات فنی نشت سوخت را بررسی و برای کنترل آن دستورالعملهای کوتاهمدت و بلندمدت منتشر میکنند. چنین موضوعی با هدف محافظت از سلامت افرادی که در آن منطقه کار میکنند و عملیات پاکسازی را انجام میدهند صورت میگیرد.
اما این بار زمانی که لکههای نفتی به سواحل رسیدند، مردم محلی و سازمانهای بینالمللی برای حفاظت از زیستگاهها وارد عمل شدند، بدون این که هیچ کدام از دستورالعملهای مذکور را برای نحوه مواجهه با این نوع از نفت سوختی در اختیار داشته باشند. براساس گزارشها از آن زمان تاکنون عملیات پاکسازی در مقایسه با اغلب نشتهای معمول آلودگی سوختی (بنا به اظهارات یک متخصص که در نشریه فوربس نقل شده) به صورت محرمانهای پیش رفته است.
هفته گذشته کشتیرانی ناگاشیکی در بیانهای اعلام کرد که تمامی سوخت پخش شده بازیابی و جمعآوری شده است و اینک آنها در حال کار برای جمعآوری سوخت در محوطه سی کیلومتری نوار ساحلی هستند و عملیات به آرامی و به راحتی پیش میرود و احتمالا تا ماه ژانویه تکمیل خواهد شد.
در این بین، دانشمندان موسسه اقیانوسشناسی وودزهول (WHOI) میگویند که نتایج اولیه تحلیل با وضوح فوقالعاده بالا از نمونههای مواد نشتی در موریس، یک ترکیب پیچیده و غیرمعمول را از هیدروکربنها نشان میدهد.
دانشمندان میگویند هرچند بخشی از اجزای تشکیلدهنده آن کاهش پیدا کرده و تبخیر شده است اما همین میزان باقیمانده نیز میتواند در طبیعت باقی بماند. کریس ردی دانشمند ارشد در موسسه اقیانوسشناسی وودزهول میگوید: «نفتهای کوره به نوعی چالشبرانگیزترین محصول نفتی برای بررسی و تحقیق در نشتهای دریایی هستند. هیچ دستورالعمل و قاعده واحدی برای مواد افزودنی به این سوختها وجود ندارد. مساله زمانی پیچیدهتر میشود که برای تحقیق درباره نحوه تولید این نفتهای کورهای سولفور پایین، مراحل بیشتری نیاز است. ما هنوز نمیدانیم که این نشت اخیر، یک نمونه سولفور پایین بوده یا نه اما میدانیم که این نشتی شبیه هیچ کدام از نشتیهای قبلی که دیده بودیم نیست و همین مساله بررسی بیشتری را میطلبد.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
یافتهها به گمانهزنیهایی مبنی بر این که ماهیت این نشتی و آلودگی سوختی چیست دامن زدهاند، توضیح پیشنهادی این است که این ماده سوختی موسوم به سوخت فرانکشتاین است که از پلاستیکهای دورریخته شده بازیافتی تولید میشود. اگر این مساله صحت داشته باشد تاثیر آن بر موریس میتواند به مراتب بیش از تاثیر نشت یک لکه نفتی باشد. زیرا تولید سوخت برپایه ترکیبات پلاستیکی براساس ترکیبات سمی شیمیایی مختلف برای تجزیه پلاستیک صورت میگیرد. از زمان شروع نشت تاکنون جسد بیش از پنجاه وال و دلفین به همراه هزاران موجود دریایی دیگر در ساحل موریس پیدا شده است. هرچند که علت مرگ آنها هنوز شناخته نشده است.
بررسیهای انجام شده بر روی نفت جمعآوری شده از سوی محققان موسسه اقیانوسشناسی وودزهول این مساله را آشکار میکند که این نمونهها شامل سطوح نسبتا پایینی از هیدروکربنهای آروماتیک چندحلقهای (PAHs) هستند که در انسان و حیوانات به عنوان مواد سرطانزا شناخته میشوند.
دانشمندان میگویند: «هرچند که به میزان کم، اما هیدروکربنهای آروماتیک چندحلقهای میتوانند در بخشهای مشخصی از بومسازههای دریایی انباشته شوند.»
این یافتهها فشار را بر شرکت P&I، شرکتهای بیمهکننده مالک کشتی ژاپنی را که در حال عملیات پاکسازی هستند افزایش داده است. شرکتهایی که اینک متهم شدهاند در خصوص این آلودگی و نشت، شفافیت نداشتهاند و عملیات پاکسازی را بدون نظارت سازمانهای مستقل انجام دادهاند.
دانشمندان موسسه اقیانوسشناسی وودزهول خواستار دسترسی به نمونههای تازه هستند تا ساختار تشکیلدهنده این نفت سوختی را مورد بررسی قرار دهند. این مساله به محققان اجازه خواهد داد که تعیین کنند چه بخشی تاکنون در اثر تبخیر از ماده سوختی از بین رفته و چه بخشی به دلیل جذب نور خورشید به اجزای کوچکتر تجزیه شیمیایی شده است و سایر مسائل.
پروفسور کلیتی گرایس مدیر مرکز ایزوتوپهای ارگانیک شیمی زمین استرالیای غربی میگوید: «بررسیهای موسسه اقیانوسشناسی وودزهول فقط گام نخست بود.»
نگاه مختصر و محدود ما از آن چه که به دریا نشت کرده است، مستلزم نظارت طولانیمدت، دسترسی به نمونههای کشتی و همچنین تجزیه و تحلیل عمیق بیشتر است که نهادهای رسمی میتوانند برای کمک به موریس و نجات محیط زیست آن، نتایج این بررسیها را در به برنامهریزیهای خود بگنجانند.
© The Independent