در حالی که نماینده آمریکا در آژانس بینالمللی انرژی اتمی اقدامات اخیر تهران در افزایش ذخایر اورانیوم غنی شده یا فعالسازی سانتریفیوژهای بیشتر را «گامی آشکار جهت اخاذی» توصیف کرده، بریتانیا، فرانسه و آلمان در بیانیهای مشترک خواستار پاسخگو شدن ایران در نقض تعهدات خود در برجام شدند.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی در گزارشهایی که اخیرا به فاصله یک هفته منتشر شدند، از افزایش ذخایر اورانیوم غنیشده به ۱۲برابر حد مجاز در برجام و همچنین تزریق گاز به سانتریفیوژهای نسل دوم در تاسیسات غنیسازی نطنز خبر داد.
از نگاه جکی ولکات این اقدامات تهران تلاشی برای «اخاذی» است و امتیاز دادن به چنین ترفندهایی «اشتباه» است.
حسن روحانی رئیسجمهور و محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه او در هفتههای گذشته با روشنتر شدن نتیجه انتخابات ریاستجمهوری آمریکا و قوت گرفتن روی کار آمدن دولت جو بایدن، همواره از لغو تحریمها سخن میگویند. ظریف اخیرا گفته بود که از بازگشت آمریکا به برجام استقبال میکند، اما این «امتیازی است که باید آن را به دست آورد.»
گزارش آژانس و بیانیه اروپا پس از انتخابات ریاستجمهوری آمریکا و در حالی منتشر میشود که در ماههای گذشته، آژانس و اروپا به طور معناداری در مقابل اقداماتی که تهران در زمینه عبور از تعهدات خود در برجام انجام داد، سکوت کرده بودند.
اکنون کشورهای اروپایی باقیمانده در برجام میگویند نگران عدم پایبندی ایران به برجام هستند. بخش دیگری از بیانیه اروپا نیز به این نکته اشاره میکند که ایران در یک سال و نیم گذشته «در موادر متعددی و به طور جدی» تعهدات هستهای خود را نقض کرده است.
اما اروپا باوجود اطلاع از «نقض جدی تعهدات برجام» از سوی ایران، تا امروز از آن سخن نگفته بود و در بیانیههای قبلی خود با موضعی محافظهکارانه بر اجرای برجام تاکید داشت.
از سوی دیگر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز پس از ماهها سرانجام اعلام کرده که از توضیحهایی که تهران در زمینه سایتهای مشکوک قانع نشده است.
آژانس از دو سال قبل به دنبال دستیابی به اطلاعات در زمینه دو سایت در اطراف تهران و اصفهان است که گمان میرود با برنامههای هستهای تردیدآمیز ایران در اوایل دهه ۸۰ شمسی در ارتباط باشد.
در حالی که هنوز نتیجه نمونهبرداریهای بازرسان آژانس از این سایتها اعلام نشده، گروسی میگوید توضیح تهران درباره این سایتها کافی و معتبر نیست.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران پیشتر درباره منشاء اورانیوم غنینشده در این سایت گفته بود که «ذرات اورانیوم سبک است و میتواند به هر جایی پرواز کند.»
در حالی که رهبران اروپایی یکی پس از دیگری به جو بایدن که رسانهها او را رئیسجمهور منتخب آمریکا علام کردهاند، تبریک میگویند؛ بهنظر میرسد بروکسل کمکم آماده همکاری با واشینگتن میشود و تهران نیز با سیگنالهای هستهای این روند را شتاب میبخشد.