تبعات شدت گرفتن همه‌گیری کرونا در ایران دامن وزارت بهداشت کشور را بیش از هروقت دیگری گرفته است. روز گذشته رضا ملک‌زاده، معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، با انتشار یک نامه اعتراضی و انتقادی خطاب به وزیر بهداشت، استعفا داد.
ملک‌زاده با ادبیات بی‌سابقه‌ای خطاب به وزیر بهداشت استعفای خود را اعلام کرده بود. نامه استعفای ملک‌زاده درواقع نقدی جدی و بی‌سابقه به مدیریت سعید نمکی، وزیر بهداشت ایران است. ملک‌زاده مدیریت سعید نمکی را در موضوع کرونا «بسیار غلط و پر نقص» قلمداد کرده که «موجب تلفات انسانی بسیار» در کشور شده است.
بخش مهمی از دلیل استعفای ملک‌زاده در این نامه، رویکرد وزیر بهداشت به ماجرای طب سنتی در ایران است. ملک‌زاده با انتقاد از اظهارات غیرعلمی سعید نمکی، از «ادعاهای بی‌اساس» وزیر بهداشت و سازمان غذا و دارو در خصوص «موثر بودن داروهای گیاهی» و دفاع وزیر از «طب سنتی» به شدت انتقاد کرده بود.
پس از استعفای ملک‌زاده، علی نوبخت، نایب‌رئیس و دبیر شورای مشورتی بیماری کرونا هم در نامه‌ای به وزیر بهداشت استعفا داد. در نامه او نیز که تنها چهار روز از شروع به کارش گذشته بود، آمده است: «سخنان شما در اصفهان در کوبیدن علم و دانشمندان پزشکی جان بر کف ایران و پاسخ معاونت پژوهشی، راهی برای همکاری بنده با جنابعالی و وزارتخانه نگذاشته است.»
حالا و پس از این موضع‌گیری‌ها، سعید نمکی، وزیر بهداشت دولت حسن روحانی، با لحنی بی‌سابقه پاسخ این انتقادها را داده است. وزیر بهداشت، در حکم جایگزینی فرید نجفی (به‌جای رضا ملک‌زاده) به سمت معاونت تحقیقات وزارت بهداشت، نوشته است: «تلاش کنید تراوشات غیرعالمانه تیم قبلی تکرار نشود و بیان موارد غیرعالمانه مثل ایمنی دسته‌جمعی، مبتلا نشدن دوباره بیماران کرونا و ابتلای ۲۵ میلیون نفر به کرونا، تکرار نشود.»
وزیر بهداشت در این حکم رسما ادعا کرده است که معاون سابق او معتقد بوده است که برای مقابله با کرونا باید به ایده ایمنی دسته‌جمعی پایبند باشیم؛ نظریه‌ای که در ابتدای بحرانی شدن فراگیری کرونا در ایران، از زبان مسئولان اجرایی کشور هم به گوش می‌رسید. هرچند که دولت و شخص حسن روحانی هیچ‌وقت رسما این موضوع را اعلام نکردند، اما برخی سیاست‌های اجرایی مانند امتناع از قرنطینه سراسری و طولانی‌مدت، امکان اعتقاد دولتی‌ها به این شیوه از مواجهه با کرونا را تقویت می‌کرد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
سعید نمکی پیش‌تر در اصفهان درخصوص ملک‌زاده و مرکز تحقیقات وزارتخانه، گفته بود: «درباره کرونا یک مدل به بنده بدهید که پیش‌بینی‌ها درست بوده باشد! تحقیقات کاربردی در حوزه سلامت در کشور نداریم و اما تا زمانی که تحقیقات کشور، مقاله‌محور باشد، تحقیقات راهگشای مشکلات کشور نخواهد بود.»
ملک‌زاده، وزیر بهداشت در دوران هاشمی رفسنجانی بود. اظهارات و مواضع تند او علیه طب سنتی و تاثیر آن در درمان بیماری کووید-۱۹ خشم بسیاری، از رسانه‌های اصولگرا را در پی داشت.
از سوی دیگر، برخی تصمیمات و اظهارنظرهای سعید نمکی، وزیر فعلی بهداشت، هم همسو با عقاید و باورهای گروهی است که به درمان گیاهی و طب اسلامی اعتقاد دارند، و هم همسو با نیروهایی که در برگزاری مراسم مذهبی در اوج فراگیری کرونا اصرار داشتند.
ملک‌زاده نسبت به ادعاهای وزیر بهداشت درباره تولید واکسن کرونای ایرانی هم واکنش تندی نشان داده بود و از آن خبر به عنوان «برپا کردن معرکه» نام برده بود.
