در ادامه برخوردهای دولت ترکیه با معترضان به بازداشت شهردار استانبول، اتحادیه روزنامهنگاران این کشور روز دوشنبه اعلام کرد ۹ خبرنگار که تظاهرات اعتراضی شبانه به دستگیری اکرم اماماوغلو را پوشش میدادند، بازداشت شدند.
دادگاهی در ترکیه روز یکشنبه اکرم اماماوغلو، شهردار استانبول و رقیب اصلی سیاسی رئیسجمهوری این کشور، رجب طیب اردوغان، را که در انتظار محاکمه به اتهام فساد است، به زندان انداخت. بازداشت اماماوغلو بزرگترین تظاهرات اعتراضی در ترکیه در بیش از یک دهه گذشته را به دنبال داشت که با شلیک گاز اشکآور به معترضان همراه بود.
به گزارش رویترز، با وجود ممنوعیت تجمعهای خیابانی در بسیاری از شهرها، یکشنبه برای پنجمین شب متوالی، تظاهرات عمدتا مسالمتآمیز ضددولتی برگزار شد.
حزب اصلی اپوزیسیون جمهوریخواه خلق ترکیه از مردم خواسته است به تصمیم دادگاه در مورد اماماوغلو اعتراض کنند. این حزب تصمیم دادگاه را بیاساس و غیردموکراتیک خوانده و اتهامات واردشده به شهردار استانبول را سیاسی دانسته است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
در مقابل، دولت وجود انگیزه سیاسی پشت این تحقیقات را رد میکند و مدعی است که دادگاهها مستقل فعالیت میکنند.
اماماوغلو هم اتهامهای واردهشده را رد کرده و آن را «تهمتها و افتراهای باورنکردنی» خوانده و خواستار اعتراض سراسری شده است.
از زمان بازداشت اماماوغلو در روز چهارشنبه، هزاران نفر در سراسر ترکیه در تظاهرات مسالمتآمیز به خیابانها رفتهاند و به گفته مقامهای ترکیه از زمان آغاز اعتراضها، بیش از ۱۱۰۰ نفر بازداشت شدهاند.
نزدیکان شهردار استانبول از معترضان خواستهاند تا زمان آزادی اماماوغلو، به اعتراض ادامه دهند.
اکرم اماماوغلو، شهردار استانبول، قرار بود روز یکشنبه در رایگیری بهعنوان نامزد ریاستجمهوری حزب جمهوریخواه خلق برای سال ۲۰۲۸ انتخاب شود.
رجب طیب اردوغان تظاهرات در حمایت از اماماوغلو را محکوم و حزب شهردار استانبول را به تلاش برای «برهم زدن صلح» متهم کرده است.
به رغم محدودیتها برای برگزاری تظاهرات، بر اساس آمار خبرگزاری فرانسه، در مجموع، اعتراضهایی در حداقل ۵۵ استان از ۸۱ استان ترکیه یا بیش از دوسوم این کشور برگزار شد.
اماماوغلو یکی از بیش از ۱۰۰ نفر از جمله سیاستمداران، روزنامهنگاران و تجاری بود که روز چهارشنبه در چارچوب تحقیقات بازداشت شدند.
او روز یکشنبه رسما دستگیر و به «تاسیس و مدیریت یک سازمان مجرمانه، گرفتن رشوه، اخاذی، ثبت غیرقانونی اطلاعات شخصی و تقلب در مناقصه» متهم شد و تا زمان برگزاری دادگاه در بازداشت قرار گرفت. خبرگزاری فرانسه و رسانههای محلی گزارش دادند که او به زندانی در شهر سیلیوری منتقل شده است.
وزارت کشور ترکیه در بیانیهای اعلام کرد که اماماوغلو از سمتش بهعنوان شهردار تعلیق شده است.
اماماوغلو در مطالبی که در شبکههای اجتماعی منتشر کرده، از بازداشت خود انتقاد کرده و آن را «لکه سیاهی بر دموکراسی ما» خوانده و گفته است که رویه قضایی کنونی را نمیپذیرد. او از مردم ترکیه خواست به تظاهرات بپیوندند و در رایگیری روز یکشنبه شرکت کنند.
بازداشت اماماوغلو مانع نامزدی و انتخاب او بهعنوان رئیسجمهوری ترکیه نمیشود، اما اگر بابت هر یک از اتهامات وارده محکوم شود، نمیتواند نامزد انتخابات شود.
حزب جمهوریخواه خلق ترکیه به رهبری اماماوغلو گفت که نزدیک به ۱۵ میلیون نفر روز یکشنبه در رایگیری شرکت کردند.
اماماوغلو یکی از سرسختترین رقبای اردوغان است که از ۲۲ سال پیش در ترکیه نخستوزیر یا رئیسجمهوری بوده است. با این حال، اردوغان به دلیل محدودیتهای قانونی، نمیتواند دوباره در سال ۲۰۲۸ نامزد انتخابات ریاستجمهوری شود، مگر اینکه قانون اساسی را تغییر دهد.
در کنار این تحولات سیاسی، دانشگاه استانبول روز سهشنبه اعلام کرد که مدرک اماماوغلو را به دلیل شرایط پیشآمده، لغو میکند. اگر این موضوع تایید شود، صلاحیت او برای تصدی عنوان رئیسجمهوری زیر سوال میرود، زیرا بر اساس قانون اساسی ترکیه، افراد برای تصدی سمت روسایجمهوری باید تحصیلات عالی را به پایان رسانده باشند.
وکلای اماماوغلو گفتند که در مورد تصمیم لغو مدرک او به دادگاه قانون اساسی و دادگاه حقوق بشر اروپا اعتراض خواهند کرد.
دادستانها میخواهند اماماوغلو را به «کمک به یک سازمان تروریستی مسلح» متهم کنند، اما دادگاه ترکیه اعلام کرده است که در حال حاضر این کار ضروری نیست.
در سوی دیگر نیز، شبکه اجتماعی اکس روز یکشنبه اعلام کرد که مقامهای ترکیه از طریق چند حکم دادگاه از این شبکه اجتماعی خواستهاند که بیش از ۷۰۰ حساب کاربری متعلق به خبرگزاریها، روزنامهنگاران، شخصیتهای سیاسی، دانشجویان و دیگر مخالفان حکومت را مسدود کند. این شبکه اجتماعی این خواسته حکومت ترکیه را غیرقانونی و در جهت محروم کردن میلیونها کاربر ترک از دسترسی به اخبار و گفتمان سیاسی دانست و با آن مخالفت کرد.
همزمان با بازداشت اماماوغلو و ۱۰۰ نفر دیگر از نزدیکان او، بورس استانبول با سقوط کمسابقه مواجه شد و ارزش لیر ترکیه در مقابل دلار به رقم بیسابقه ۳۷.۹ رسید.