تاخیر غیرمنتظره در تولید واکسن کووید-۱۹ توزیع آن را در سطح جهانی به عهده تعویق انداخته است. 

این خبر که شرکت تولید داروی فایزر و شریکش بیونتک از ۱۰۰ میلیون دوز واکسنی که پیش‌تر وعده داده بودند تنها قادر به تولید ۵۰ میلیون دوز تا پایان سال جاری هستند، در حالی منتشر شد که بریتانیا به عنوان نخستین کشور اروپایی مجوز استفاده را از واکسن صادر کرده است. 

یک سخنگوی شرکت فایزر به وال استریت جورنال گفت: «باید تاکید کرد که نتیجه آزمایش‌های کلینیکی دیرتر از آن چه تصور می‌شد مشخص شده است.» 

انتظار می‌رود در صورت صدور مجوز از طرف اداره نظارت بر غذا و داروی آمریکا، نخستین دوزهای واکسن فایزر ۱۵ دسامبر و واکسن‌های شرکت مدرنا یک هفته پس از آن به ایالت نیویورک تحویل داده شود.

پیش‌تر قرار بود شرکت فایزر صد میلیون دوز واکسن را تا نیمه نوامبر آماده کند اما بعد روشن شد که این حجم واکسن برای زنجیره تولید و توزیع بیش از حد بالا است که بتوان آن را تا پایان سال جاری در اختیار مردم گذاشت. 

این نگرانی از ماه گذشته به وجود آمد که شرایط انتقال واکسن در دمای هفتاد درجه زیر صفر می‌تواند تحویل واکسن را به دلیل «عدم قابلیت» روند توزیع به تاخیر بیندازد.    

در حالی که دستگاه‌های ایالتی، ارتش، شرکت‌های هواپیمایی، کامیون‌های باربری و مراکز خدمات درمانی سخت در پی انتقال و تدارک تلقیح میلیون‌ها دوز واکسن هستند، کارشناسان هشدار داده‌اند که  قصور در شرایط نگاهداری واکسن‌ها در هفتاد درجه زیر صفر می‌تواند به موثر بودن آن‌ها لطمه بزند.

 واکسن‌های فایزر را باید در دمای زیر ۷۰ درجه سانتیگراد نگاهداری کرد درصورتی که واکسن‌های مدرنا در دمای منفی۲۰ درجه هم سالم می‌ماند. 

با توجه به مواد بالقوه خطرناکی که واکسن‌ها باید در آن‌ها نگاه‌داری شوند از جمله یخ خشک، واکسن‌های کرونا  تنها چهار روز مهلت توزیع دارند.

برای پنج هزار دوز واکسن تولیدی فایزر، شش روز مهلت تحویل درنظر گرفته شده است که به معنی ۸۳۳ دوز در روز است. پس از آن، محفظه‌های نگاه‌داری این شرکت بیش از حد گرم می‌شوند و واکسن‌های داخل آن قابلیت خود را از دست می‌دهند.    

یک منبع نزدیک به تولید واکسن فایزر به وال استریت جورنال گفت: «ما دیر کرده‌ایم. برخی مواد اولیه (در ساخت واکسن) از استانداردهای لازم برخوردار نیست. آن را اصلاح کردیم اما فرصت برای تحویل آن میزان واکسن در سال جدید از دست رفت.» 

به گزارش این نشریه، هرچند فایزر در رسیدن به اهدافش برای سال جاری ناموفق بوده است اما برای تحویل کمبود ۵۰ میلیون دوز در سال ۲۰۲۱ و نیز تولید ۱.۳ میلیارد دوز تا پایان سال ۲۰۲۱ طبق برنامه پیش می‌رود. 

در حالی که شرکت فایزر در تلاش افزایش تولید واکسن است، منابع وابسته به آن از اشاره به این که آیا تاخیرهای جاری در تحویل واکسن به کمبود مواد اولیه از اروپا و آمریکا مرتبط‌اند، خودداری کرده‌اند. 

واکسن‌های سنتی معمولا حاوی بخش‌های بسیار کوچک ارگانیسم عامل بیماری و مواد نگاهدارنده، پروتئین و مواد رقیق‌کننده هستند. 

اما واکسن کووید شرکت فایزر که نام علمی آن «بی ان تی ۱۶۲ بی‌۲» است، از فناوری تجربی موسوم به «ام آر ان ای» استفاده می‌کنند که حاوی قطعاتی از کد ژنتیکی شاخک‌های ویروس کرونا است که به سلول‌های بدن فرد واکسینه شده می‌گوید الگوی همان شاخک‌ها را تولید کند.   

این روند، سیستم ایمنی بدن را تحریک می‌کند که در مقابل این شاخک‌ها پادتن تولید کند. این واکسن‌ها همچنین دارای غشای مصنوعی چربی موسوم به «نانوپارتیکل» (ذرات بی‌نهایت کوچک) چربی است که از مولکول‌های آسیب‌پذیر «ام آر ان ای» حفاظت می‌کند. 

منبع مطلع از تولید واکسن فایزر به نشریه وال استریت گفت: «برای این (واکسن) همه چیز در آن واحد اتفاق افتاد. ما تدارکات را برای ایجاد زنجیره توزیع و تحویل از ماه مارس آغاز کردیم در حالی که واکسن هنوز در دست تولید بود. این امر کاملا بی‌سابقه است.»