تقویم انتخاباتی آمریکا در چند ماهی که بین انتخابات ریاست‌جمهوری و شروع  به کار رئیس جدید فاصله است، پر از «تاریخ»هایی است که در بیشتر دوره‌ها، بی‌سر و صدا می‌گذرند. در انتخابات پر ماجرای امسال که در آن دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور، همچنان شکست خود را نمی‌پذیرد و ادعای تقلب می‌کند، این تاریخ‌ها و وقایع مربوط به آن اهمیت بیشتری یافته‌اند. این تاریخ‌های برجسته، گام‌هایی است در تقویم برای رسمی شدن پیروزی جو بایدن.

یکی از مهمترین این تاریخ‌ها که کمتر رسانه‌ای به آن اشاره کرد، سه‌شنبه هشتم دسامبر یعنی همین دیروز بود. این تاریخی است که طبق قوانین فدرال آمریکا، ایالات فرصت دارند تا پیش از آن، نتیجه انتخابات در ایالت خود را اعلام کنند. نتیجه انتخابات البته دوشنبه آینده، چهارده دسامبر، و زمانی رسمی می‌شود که نمایندگان هر ایالت، در پایتخت‌های ایالتی خود جمع شوند و با تشکیل «کالج انتخاباتی» رای نهایی را اعلام می‌کنند. اما قانون، روز هشتم دسامبر را به عنوان «ساحل امن» تعیین کرده است که تا پیش از این می‌بایست تمام ایالات آرای خود را تا این تاریخ اعلام می‌کردند؛ یعنی تکلیف هرگونه چالش حقوقی باید تا پیش از این تاریخ تعیین می‌شد.

چالش‌های حقوقی ایجاد شده از سوی ترامپ علیه نتیجه انتخابات در ایالات آریزونا، جورجیا، میشیگان، نوادا و پنسیلوانیا شکست خورده‌اند. در نتیجه، تمام این ایالت‌ها، آرای خود را تا پیش از دیروز قطعی کرده‌اند. تنها ایالتی که موفق نشد به مهلت «ساحل امن» برسد ایالت ویسکانسین است که همچنان دعوی حقوقی ترامپ را دنبال می‌کند. البته حتی اگر اتفاق بسیار بعیدی بیفتد و آرای این ایالت هم به ترامپ برسد، بایدن همچنان رئیس‌جمهور می‌شود. این ایالت ۱۰ رای الکترال دارد. بایدن با ۳۰۶ رای در برابر ۲۳۲ رای الکترال ترامپ پیروز شده است. حداقل رایِ لازم برای رسیدن به مقام رئیس‌جمهوری، ۲۷۰ رای الکترال است.

دادگاه عالی ویسکانسین که اکثریت آن محافظه‌کار هستند، پنجشنبه هفته گذشته ۴ به ۳ رای داد، به این معنی که حاضر به پذیرش دعاوی ترامپ نیست. در این دادگاه گفته شد این دعاوی باید ابتدا در سطوح پایین‌تر حل‌و‌فصل شوند و اگر ایرادی به حکم آن دادگاه‌ها وارد بود، سپس به این محکمه عالی‌تر برسند. خواست تیم ترامپ در این ایالت، لغو ۲۲۱ هزار رای در دو شهر بزرگ دموکرات‌نشین، به دلیل ادعای تقلب در آرای غیابی است. بایدن با اختلاف قریب به ۲۱ هزار رای، در این ایالت پیروز شده و شمارش مجدد آرا نیز نتیجه را عوض نکرده است. ایالت ویسکانسین، برای بررسی دعاوی تیم ترامپ، یک قاضی به نام استفن سیمانمک را که در سال ۲۰۱۰ بازنشسته بود، منصوب کرده است.

تلاش ترامپ

کوشش‌های دونالد ترامپ برای تغییر نتیجه انتخابات تا به‌حال ناکام مانده‌ است. او بارها ادعا کرده است که در انتخابات تقلب شده و او پیروز واقعی است. به نظر می‌رسد او موفق شود احساس بی‌اعتمادی به کل نظام سیاسی آمریکا را در میان بیش از هفتاد میلیون رای‌دهنده خود، ترویج کند.

آقای ترامپ از قانونگذاران جمهوری‌خواه در ایالت‌های مختلف خواسته آرای رسمی ایالت خود را تایید نکنند. او در همین راستا گروهی از قانونگذاران ایالتی میشیگان را به کاخ سفید آورد؛ به برایان کمپ، فرماندار جورجیا، تلفن کرد و خواهان تشکیل جلسه‌ای ویژه در مجلس ایالتی شد تا نتیجه انتخابات را به چالش بکشند. او تماس مشابهی با برایان کاتلر، رئیس مجلس ایالت پنسیلوانیا، داشت. اما تمام این مقامات، همان جوابی را به آقای ترامپ دادند که قاضی‌ها در ایالت‌های مختلف به او داده‌اند: قانون اجازه تحقق خواسته‌های ترامپ را نمی‌دهد.

دعاوی قانونی آقای ترامپ، همه‌جا شکست خورده‌ است، چه قاضی‌ها جمهوری‌خواه بوده باشند و چه دموکرات؛ چه منصوب خود او و سایر جمهوری‌خواهان و چه منصوب دموکرات‌هایی همچون رئیس‌جمهور سابق، باراک اوباما. از آنجا که آقای ترامپ در دوران ریاست جمهوری خود، موفق شده بیش از ۱۵۰ قاضی فدرال را منصوب کند، بعضی‌ها امیدی به غیر از این نتیجه داشتند. اما در آخر، حکومت قانون در آمریکا بر هر سیاستمداری ارجح است. حتی ویلیام بار، دادستان کل دولت فدرال که عضو کابینه ترامپ و از چهره‌های نزدیک به رئیس‌جمهور است، نیز گفته شواهدی برای تقلب وجود ندارد که نیازی به تحقیق در مورد آن باشد.

در آخرین مورد، دیوان عالی آمریکا که سه نفر از ۹ قاضی آن ‌را خود آقای ترامپ منصوب کرده است و اکثر این قاضی‌ها هم در زمره محافظه‌کار‌ها هستند، رای داد که درخواست گروه ترامپ برای بررسی دعوی در مورد آرای پنسیلوانیا را نمی‌پذیرد. دیروز، کن پاکستون، دادستان کل ایالت تگزاس، از چهار ایالت جورجیا، میشیگان، ویسکانسین و پنسیلوانیا شکایت کرد و گفت ناقض قانون اساسی شده‌اند. آقای پاکستون، از دیوان عالی آمریکا می‌خواهد، ۶۲ رای الکترال برای بایدن را رد کند تا او به ریاست‌جمهوری نرسد. بسیار بعید است که دیوان عالی، چنین تقاضایی را بپذیرد.

در رایی دیگر دیدیم که استفانوس بیباس، قاضی دادگاه فدرال حوزه سوم تجدیدنظر آمریکا، نوشت:‌ «رای‌دهندگان، رئیس‌جمهور را انتخاب می‌کنند نه وکلا. برگه‌های رای نتیجه انتخابات را تعیین می‌کنند نه دادنامه‌ها.» آقای بیباس درخواستِ توقف اعلام آرای پنسیلوانیا را «نفس‌گیر» خواند. برخی طرفداران به این تصمیم دادگاه حمله کرده‌اند. اما هم آقای بیباس منصوب ترامپ است و هم تک تک اعضای دیوانی که این رای را دادند منصوب روسای جمهورِ جمهوری‌خواه هستند. در ضمن، رای این عده در دیوان تجدیدنظر، خود تاییدی بر رای اولیه متیو بران بود؛ قاضی محافظه‌کاری که نه تنها جمهوری‌خواه که عضو «انجمن فدرالیست» است که بین حقوقدان‌ها با گرایش محافظه‌کاری شناخته می‌شود. آقای بران، دعوی حقوقی را که رودی جولیانی، وکیل شخصی ترامپ، به میان آورده بود شبیه «هیولای فرانکیشتین» دانسته بود.

آقای جولیانی شخصا در بسیاری دعاوی حقوقی از جمله در میشیگان، جورجیا و آریزونا حضور داشته است. همین باعث شده که کار برخی از مقامات این ایالت‌ها با مشکل برخورد کند چرا که تست کرونای آقای جولیانی مثبت شد و حالا کسانی که در تماس نزدیک با او بوده‌اند باید خود را قرنطینه کنند. مجلس ایالت میشیگان، جلسه دیروز خود (سه‌شنبه) را به همین خاطر لغو کرد. جولیانی ۷۶ ساله، فعلا در حال درمان در بیمارستان دانشگاه جورج‌تاون در واشنگتن است.

میشیگان نیز پیش از این، صحنه شکست حقوقی تیم ترامپ شده بود. لیندا پارکر، قاضی فدرال، تلاش برای به چالش‌کشیدن نتایج انتخابات میشیگان را که دو روز پس از رسمیت یافتن نتایج در این ایالت تقدیم دادگاه شده بود نپذیرفت. این قاضی که منصوب اوباما است گفت این دعوی، یادآور این ضرب‌المثل انگلیسی است که «کشتی از اسکله رفته.»

در جورجیا، تیموتی بتن، قاضی فدرال که منصوب جورج دبلیو بوش است، دعوی حقوقی سیدنی پاول را نپذیرفت. آقای پاول چند هفته پیش از تیم حقوقی ترامپ کنار گذاشته شد اما شخصا دعاوی‌ خود در مورد انتخابات را ادامه می‌دهد. او در این دعوی ناکام، مدعی بود که در ایالت جورجیا، تقلب گسترده به نفع بایدن صورت گرفته است از جمله با استفاده از برگه‌های تقلبی و تاثیرگذاشتن بر ماشین‌های شمارش آرا.

قدم بعدی

پس از رسمیت یافتن نتایج در روز ۱۴ دسامبر، روز مهم بعدی در تقویم ۶ ژانویه پس از تعطیلات کریسمس و سال نو است. در این روز است که کنگره جدید منتخب آمریکا در جلسه خود، نتایجی که ایالت‌ها ارائه کرده‌اند را بررسی و برنده رسمی انتخابات ریاست‌جمهوری را اعلام می‌کند. مراسم تحلیف سپس در روز ۲۰ ژانویه برگزار می‌شود و بایدن پس از ادای سوگند، نزد قاضی ارشد دیوان عالی، به کاخ سفید نقل مکان می‌کند و می‌شود رئیس قوه مجریه بزرگ‌ترین ابرقدرت جهان.

آیا امکان دارد کنگره آمریکا نتیجه بعضی ایالات را نپذیرد؟

حداقل یک عضو مجلس نمایندگان، مو بروکز، نماینده جمهوری‌خواه از آلاسکا، گفته است که آرای الکترال به بایدن را در روز ۶ ژانویه به چالش خواهد کشید. اعتراض آقای بروکز باید به صورت کتبی انجام شود و حداقل یک سناتور را نیز همراه داشته باشد. این اعتراض، تنها زمانی تایید خواهد شد که هم مجلس نمایندگان و هم مجلس سنا به آن رای بدهند. اکثریت در مجلس نمایندگان با حزب دموکرات است و تکلیف مجلس سنا به دو انتخابات میان‌دوره‌ای ایالت جورجیا بستگی دارد که یک روز پیش (۵‌ ژانویه) برگزار خواهد شد و در آن دو سناتور جمهوری‌خواه از کرسی‌های خود در مقابل دو نامزد دموکرات دفاع می‌کنند. اگر هر دو دموکرات پیروز شوند اکثریت مجلس سنا هم به دموکرات‌ها می‌رسد.

در انتخابات پرماجرای سال ۲۰۰۰، تمام مباحثی که اینجا درباره آن صحبت کردیم، از «ساحل امن» تا تایید آرا توسط کنگره، مطرح شدند. در ایالت فلوریدا، شمارش آرا داشت مجددا انجام می‌شد اما چون مهلت «ساحل امن» از راه رسید، دیوان عالی رای داد که نتیجه انتخابات باید قطعی شود. این‌طور بود که ال گور، نامزد دموکرات‌ها و معاون وقت رئیس‌جمهور، با اختلاف حدود ۵۰۰ رای از جورج دبلیو بوش، شکست خورد.

وقتی نتیجه آرا نهایتا به کنگره رسید چندین نفر از نمایندگان سیاه‌پوست مجلس نمایندگان، حاضر به پذیرش آرای فلوریدا نبودند. اما حتی یک سناتور هم همراه آنها نشد. جالب این است که این رئیس مجلس سنا بود که اعتراض‌ها را آرام کرد و رای به رسمی شدن ریاست‌جمهوری بوشِ پسر داد. رئیس مجلس سنا سنتا معاون رئیس‌جمهور است که در آن موقع کسی نبود جز ال گور، یعنی شخص نامزد دموکرات‌ها.

بر خلاف ال گور، اما ترامپ احتمالا در حالی از کاخ سفید خارج می‌شود که هرگز نخواهد پذیرفت شکستش منصفانه و قانونی بوده است. او ادعای تقلب را تا سال‌ها مطرح خواهد کرد. این رفتار بی‌شک اثر مضری بر کل نظام دموکراسی در آمریکا می‌گذارد. ادوارد فولی، استاد قانون انتخاباتی در دانشکده حقوق موریتز در دانشگاه ایالتی اهایو، در این مورد به آسوشیتدپرس گفت اینکه ترامپ و حامیانش حاضر به پذیرش شکست نیستند «خطرناک است چرا که در رقابت انتخاباتی، وقتی یک طرف پیروز می‌شود و یک طرف می‌بازد، ضروری است که طرف بازنده، پیروزی برنده را بپذیرد. در حال حاضر می‌بینیم که قابلیت ما برای بازی بر اساس این قواعد دارد به چالش کشیده می‌شود.»

با این همه تاکنون موازین حقوقی و قانونی آمریکا همگی رعایت شده‌اند. مهمتر از بایدن و ترامپ، این انتخابات یک پیروز واقعی دارد:‌ حکومت قانون به سبک آمریکایی که نشان داد این ادعا را که «کشور قانون» است، بیهوده مطرح نمی‌کند.