کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان، در آستانه روز جهانی حقوق بشر، همایشی برگزار کرده ‌است که محور اصلی آن حقوق بشر و موضوع مذاکرات صلح در دوحه است.

انتظار می‌رود طالبان و دولت افغانستان، از امروز مرحله دوم مذاکرات را در دوحه شروع کنند. در این مرحله، موضوع‌هایی که قرار است در مذاکرات صلح به آن پرداخته شود، مشخص خواهد شد.

در کابل، این روند با دقت و نگرانی دنبال می‌شود؛ چراکه مشخص نیست دو طرف گفتگو، به چه شکل و با در نظر گرفتن چه معیارهایی برای دفاع از حقوق بشر، تامین عدالت و محاکمه عاملان نقض حقوق بشر، توافق خواهند کرد.

تخطی‌های بی‌رویه در حوزه حقوق بشر در این کشور در سال‌های گذشته، پرونده قطوری از نقض روشمند حقوق بشر برجا گذاشته‌ است. کمیسیون حقوق بشر، گزارشی از جنایت‌های جنگی علیه بشریت و نسل‌کشی که در جریان درگیری‌های سال‌های گذشته رخ داده است، در دست دارد.

اما این پرونده تاکنون منتشر نشده ‌است، چه رسد به اینکه به دادگاه برده شود.

از سوی دیگر، می‌توان گفت هر روز حقوق و آزادی‌های اساسی شهروندان افغان نقض می‌شود. با توجه به موضع‌گیری طالبان، ارزش‌های حقوق بشری بیش از پیش، در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.

فعالان حقوق بشر امروز در کابل، همایش روز جهانی حقوق بشر و روز ملی یادبود قربانیان جنگ را همزمان برگزار کردند.

به‌رغم شرایط پیچیده و تهدیدهایی که برای حامیان حقوق بشر وجود دارد، این نهاد مستقل حقوق بشری، با آرزوی دستیابی به صلح عادلانه و پایدار، بار دیگر بر عهد خود به تلاش برای شکل‌گیری جامعه باکرامت، برابر و آزاد تاکید کرد و گفت برای اجرای قانون، آزادی اندیشه، آزادی عقیده، آزادی بیان و حق سلامت دادخواهی خواهد کرد.

کمیسیون مستقل حقوق بشر در این فرصت، بار دیگر از طرف‌های مذاکره‌کننده خواست که برای دسترسی به صلح عادلانه و پایدار، قانون اساسی و اسناد بین‌المللی حقوق بشر را مبنای گفتگوها و تصمیم‌گیری‌های خود قرار دهند و به ویژه درباره اتمام خشونت‌ورزی و برقراری فوری آتش‌بس توافق کنند.

شهرزاد اکبر، رئیس کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان می‌گوید: «از دید کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان، نخستین ‌گام باید ختم خشونت‌ها و توافق روی آتش‌بس باشد. در گام بعدی، حضور معنادار قربانیان در روند و گنجاندن حقوق آنان در برنامه، برای دستیابی به صلح عادلانه و پایدار، ضروری است. دسترسی به حقیقت،‌ عدالت و پرداخت غرامت کافی و به موقع و ضمانت برای عدم تکرار، از جمله این حقوق است. عاملان نقض‌ قوانین، باید قانونی پیگیری و مجازات شوند.»

سیما سمر، وزیر دولت در امور حقوق بشر و روابط بین‌الملل نیزدر توضیحاتی بیشتر گفت:‌ «نمی‌شود ارزش‌های مطرح‌شده در اعلامیه حقوق بشر را نادیده گرفت. حقوق بشر همه‌شمول است. بنابراین باید در تمام حالات این ارزش‌ها رعایت شود. متأسفانه نقض حقوق بشر در کشور، با فرهنگ معافیت عجین شده است.»

افغانستان پس از سرنگونی رژیم طالبان در سال ۲۰۰۱، برای تامین حقوق بشر اقدامات مهمی انجام داد. تلاش‌های فراوانی برای دسترسی به عدالت برای قربانیان جنگ انجام شد. اما همه این پیشرفت‌ها، اکنون زیر سایه بازگشت طالبان قرار گرفته ‌است.