قطر در تلاش برای بهره برداری سیاسی از حج

با نزدیک شدن موسم حج و تلاش قطر برای بهره‌برداری سیاسی از این فریضه دینی، تنش میان دوحه و ریاض بار دیگر افزایش یافت. در چند سال گذشته، قطر همواره سعی می‌کند با استفاده سیاسی از حج، عربستان سعودی را زیر فشار قرار دهد، اما عربستان سعودی تأکید دارد که زیارت خانه خدا فریضه‌ای الهی و فراتر از تمام اختلافات سیاسی و اجتماعی است.

قطر، که در تحریم کشورهای عربستان سعودی، امارات متحده عربی و بحرین قرار دارد، پیوسته اصرار دارد که زائران قطری بایستی از طریق مرزهای زمینی و دریایی قطر و یا توسط خطوط هواپیمایی این کشور عازم حج شوند. اما عربستان سعودی این اصرار قطر را یک بهره برداری سیاسی از حج می‌داند و باور دارد که حجاج قطری می‌توانند با استفاده از هر هواپیمایی دیگری به استثنای هواپیمایی قطر، وارد عربستان سعودی شوند.

در همین حال، وزارت اوقاف و امور مذهبی قطر اظهار داشت که عربستان سعوی تلاش می‌کند مانع حضور حجاج قطر در مراسم حج شود اما وزارت حج عربستان سعودی با محکوم کردن این اظهارات، اتهامات قطر را بی‌اساس و عاری از حقیقت می‌داند.

وزارت حج عربستان سعودی با اشاره به تسهیلات فراهم شده برای زائران قطری، گفت: این وزارت به منظور ایجاد سهولت برای زائران قطری، اقدام به راه‌اندازی سامانه‌های الکترونیکی کرده است که کلیه‌ی خدمات حج و عمره، رزرو هتل و بلیت هواپیما از تمامی شرکت‌های هواپیمایی، به استثنای خطوط هواپیمایی قطر را فراهم می‌کند. اما در مقابل، دولت قطر با بستن سایت‌های خدماتی یادشده، مانع عزیمت شهروندان قطری و سایر مسلمانان مقیم در قطر به اماکن مقدسه در عربستان سعودی می‌شود.

عربستان سعودی برای فراهم کردن تسهیلات بیشتر، اعلام کرده است، زائران قطری می‌توانند هنگام ورود به فرودگاه بین‌المللی ملک عبدالعزیز در جده، تمامی خدمات مورد نیاز را به دست آورند.

آژانس خبری عربستان سعودی، گفته است وزارت حج عربستان سعودی از مقامات قطری خواسته تا در صدد ایجاد موانع برای جلوگیری از ادای مناسک حج و عمره برادران قطری نباشند و تسهیلات لازم را برای سفر زائران قطری به عربستان سعودی فراهم کنند.

عربستان سعودی بار دیگر تأکید کرد که این کشور از زائران تمام کشورها از جمله قطر استقبال می‌کند و تمام خدمات لازم و سهولت‌های ممکن را برای همه مسلمانانی که برای انجام مراسم حج و عمره به عربستان سعودی وارد شوند، فراهم می‌کند. البته قرار است در سال جاری، بیش از یک میلیون و هفتصد هزار زائر به منظور ادای مناسک حج عازم عربستان سعودی شوند در حالی که شمار زائران عمره تا کنون به ۸ میلیون نفر رسیده است.

اما دوحه بستن مرزهای زمینی، دریایی و هوایی قطر را که در پی تحریم‌های دو سال پیش، صورت گرفت، بهانه‌ای برای جلوگیری از عزیمت زائران قطری به عربستان سعودی قرار می‌دهد.

به گفته مقامات عربستان سعودی، طبق برنامه‌ای که عربستان سعودی برای همه زائران جهان دارد، چند ماه پیش مسئولان حج عربستان سعودی، مقامات قطری را برای هماهنگی امور حج زائران قطری فراخواندند و آمادگی خود را برای فراهم کردن همه تسهیلات ابراز داشتند. مقامات قطری بدون آن که توافقنامه حج را امضا کنند، نشست را ترک کردند و خود مانع حضور زائران قطری در مناسک حج شدند.

متأسفانه مقامات قطری، تلاش دارند مسئله بسته شدن مرز زمینی قطر با عربستان سعودی را که در پیوند با تحریم‌های سه کشور خلیجی علیه قطر، مسدود شده است مانعی برای سر راه زائران قطری قرار دهند گویا جز همین گذرگاه، دیگر راهی برای رسیدن به اماکن مقدسه در عربستان وجود ندارد.

تردیدی نیست که در برخی از موارد، اختلاف نظر میان کشورهای اسلامی و عربی به وجود می‌آید اما تا کنون هیچ کشور عربی و اسلامی به استثنای ایران و قطر، از اختلاف نظرها برای ممانعت از حضور زئران خود در مراسم حج و عمره استفاده ابزاری نکرده‌اند.

البته عربستان سعودی ضمن فراهم سازی کلیه خدمات و تسهیلات و استقبال از تمام زائران مسلمان که برای ادای حج و عمره به عربستان سعودی می‌آیند، بر حفظ آرامش فضای عبادت تأکید دارد و اقدام به هرگونه نمایش سیاسی و شعار مذهبی را در جریان مناسک حج و عمره خلاف آموزه‌های دینی و مقررات قانونی می‌داند.