با افزایش ۲۷ در صدی آمار مرگ بر اثر سوء مصرف مواد مخدر در سال ۲۰۱۸ و برای پنجمین سال متوالی، اسکاتلند لقب نامیمون پایتخت مرگ و میر بر اثر سوء مصرف مواد مخدر در اروپا را به خود اختصاص داده‌است.
در پشت این ارقام وحشتناک، داستانی از عدم تمایل در رویارویی با واقعیت‌های مربوط به اعتیاد نهفته است. این فرار از واقعیت منجر به این می‌شود که به باورهای جزمی قدیمی مانند باور به شعار قدیمی «فقط بگو نه» که به دهه هشتاد مربوط است، دست یازیده شود. پیامی ساده! اما اگر ترک اعتیاد به مصرف مواد مخدر اینقدر ساده بود، روزانه سه نفر در شمال مرز (اسکاتلند و انگلستان) جان‌شان را بر اثر سوء مصرف مواد از دست نمی‌دادند. در گزارش‌ها هروئین بسیار برجسته شده است. ۸۶ درصد از مرگ‌های یکی از مواد خانواده مشتقات تریاک را شامل می‌شوند. البته سطح اعتیاد به اندازه دوران همه گیری رگ یابی در اوایل قرن بیست و یکم بالا نیست، اما اثرات آن دوران هنوز حس می‌شوند.
افراد بالای سی و پنج سال یک سوم معتادان را تشکیل می‌دهند. این رقم این واقعیت را برجسته می‌کند، که فراهم کنندگان درمان همچنان درگیر نسلی هستند که اکنون سن‌شان بالاتر نیز می‌رود و در نتیجه آن مشکلات عدیده سلامتی پیدا می‌کنند. این سرویس‌های خدمات اجتماعی که سال‌هاست با کاهش‌های بودجه ناشی از سیاست ریاضت اقتصادی مواجه بوده‌اند، توان رویارویی با این چالش‌ها را ندارند. اما جنبه تاریخی دیگری نیز در این مسئله وجود دارد و هر روز متخصصین بیشتری آن را عامل افزایش مرگ و میر بر اثر سوء مصرف مواد نه فقط در اسکاتلند، بلکه در کل بریتانیا می‌دانند.
نرخ مرگ بر سوء مصرف مواد در اسکاتلند امروز دو برابر سال ۲۰۰۸ است، سالی که دولت اسکاتلند در آن استراتژی راه بازیابی‌اش را معرفی کرد. ایده اصلی این بود که تعداد زیادی از معتادان در برنامه‌های بازیابی در حال فرسوده شدن هستند و روی متادون «گیر کرده‌اند». این حرف عاری از حقیقت نبود، و بسیاری از کسانیکه در این دوره از خدمات بازیابی استفاده می‌کردند، بعدا گفتند از این درمان پشیمان‌اند.
در این دوران روی بازیابی تاکید می‌شد و امتناع از آن نشانه‌ای از موفقیت درمان دانسته می‌شد. تغییرات سریع و چشمگیر بودند و ایده کاهش آسیب که در مقیاس جهانی پذیرفته شده بود - این ایده که سرعت درمان را به عهده خود شخص گذاشت تا آنها بتوانند در محیطی امن و کنترل شده و به دور از مواد مخدر خیابانی و فروشندگان آن مشکل‌شان را حل کنند - تبدیل به نوعی تابو شد. بنا بر گزارش‌ها کارکنان خدمات درمانی در نتیجه مشکلاتی که این رویکرد جدید برایشان ایجاد می‌کرد، شروع به تمرکز روی بیمارانی کردند که شانس بازیابی مستقیم‌شان بیشتر بود. کسانیکه شانس کمتری در این زمینه داشتند، به حاشیه رانده شدند.
اکنون تنها ۴۰ درصد معتادان در برنامه‌های درمانی حضور دارند و بنابر تخمین فروم گفتگو در مورد مواد مخدر اسکاتلند نیمی از کسانیکه متادون دریافت می‌کنند، کمتر از دوز بهینه مورد نیازشان - دوزی که از کمترین حد پیشنهادی سازمان جهانی بهداشت نیز کمتر است- دارو می‌گیرند.
اگر از دیدگاه امتناع از درمان به این مسئله بنگریم، به نظر می‌رسد باید از این شرایط خشنود باشیم، ولی واقعیت غالبا چیز دیگری است. برای بسیاری از کسانیکه در برنامه درمانی قرار دارند، دریافت دارو کمتر از دوز بهینه به این معنی است که باید به سراغ مواد مخدر خیابانی بروند، که اگر در این رابطه دستگیر شوند این خود دلیلی خواهد شد برای اینکه خدمات درمانی از آنها گرفته شود. بسیاری از بیماران خودخواسته درمان را ترک می‌کنند، چرا که به نظرشان دیگر کسی در سیستم خدمات درمانی از حضور آنها استقبال نمی‌کند.
این واقعیت که مصرف متادون در ۴۷ درصد مرگ‌های گزارش شده در سال ۲۰۱۷ دخیل بوده خود شاهدی است بر این دور باطل علت و معلول که حتی باعث می‌شود معتادان به سراغ دیگر مواد مخدر مانند بنزودیازپین‌ها بروند که در ۵۷ درصد مرگ‌ها موثر بوده‌است. نکته ویرانگر این است که بسیاری از کسانیکه از این خدمات استفاده می‌کنند، اکنون با این اعتقاد که هر چه بیشتر دارو بگیرند به ضررشان است، خود را با این استانداردهای جدید امتناع وفق می‌دهند.
این مشکل تنها محدود به اسکاتلند نمی‌شود. در انگلستان و ولز نیز این مشکل با وجود سیستمی رقابتی که به در نتیجه کاهش‌های مرتب در بودجه توسط مقامات محلی بوجود آمده به مراتب وخیم‌تر نیز می‌شود. در این سیستم کسانیکه خدمات درمانی دریافت می‌کنند در صورت موفقیت در تشویق دیگران به رها کردن درمان امتیازاتی می‌گیرند. آمار مرگ و میر در انگلستان و ولز هم در حال افزایش است. خوشبختانه هم دولت وست مینستر (انگلستان) و هم دولت هالی رود (ولز) رویکردشان را دوباره در سال‌های اخیر تغییر داده‌اند. در سال ۲۰۱۸ استراتژی احترام و بازیابی در انگلستان و در سال ۲۰۱۷ استراتژی مواد مخدر در ولز هر دو روی اهمیت کاهش آسیب در کنار مشوق برای خروج کامل از درمان تاکید شده‌اند.
اگر می‌خواهیم آمار این مرگ و میرهای غم انگیز را به صورت موثری کاهش دهیم باید تغییری اساسی در نگرش کلی‌مان نسبت به اعتیاد ایجاد کنیم، تا بتوانیم سیاست‌هایی که با شواهدی به دست آمده از واقعیات تایید شده‌اند، مانند ایجاد اتاق‌های مصرف مواد را برای درمان معرفی کنیم تا اطمینان حاصل کنیم که خدمات مبارزه با اعتیادمان که کیفیتی در بهترین سطح جهانی داشته‌اند و اهمیتی حیاتی دارند بودجه کافی برای فعال کردن تمامی پتانسیل‌شان را دارند.
© The Independent
