دفتر اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور، پنجشنبه ۲۷ تیر ماه مصوبه لغو ویزای ورود به ایران برای گردشگران چینی را ابلاغ کرد. این اقدام پس از نزدیک به یک سال تلاش سازمان میراث فرهنگی به جهت جذب بازار چین صورت گرفت.
تاکنون گردشگران چینی به هنگام ورود به فرودگاههای ایران با پرداخت مبلغ ۱۰۰ یورو روادید اقامت سی روزه در ایران را دریافت میکردند. حذف ویزا و در نتیجه حذف قیمت ویزا برای چینیهای محاسبهکار انگیزه بزرگی است. این در حالیست که ۷۰ کشور دنیا از جمله اسرائیل امکان سفر بدون ویزا را برای گردشگران چینی فراهم کردهاند.
کشور چین با بیش از یک میلیارد نفر، پرجمعیتترین کشور دنیاست که میلیونها گردشگر ثابت دارد و این رقم، انگیزه بالایی برای فعالان حوزه گردشگری کشورهای مختلف ایجاد میکند.
ولی الله تیموری، معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی در خصوص لغو این ویزا به خبرگزاری مهر گفت: «کارگروه مشترکی بین رئیس سازمان میراث فرهنگی و وزیر امور خارجه شکل گرفت که به دنبال آن برنامه لغو روادید یک طرفه به هیات دولت ارائه و در نهایت مصوب شد و حالا باید فرایند ابلاغ آن طی شود تا به مرحله اجرا برسد. گردشگران چینی از این پس حتی برای توقف چند ساعته و گردش در شهر بین دو پرواز خود هم نیازی به گرفتن ویزای ترانزیتی ندارند».
لغو روادید یکطرفه و تنها برای ورود اتباع کشور چین به جمهوری اسلامی ایران است. دولت چین در سال ۲۰۱۱ اعلام کرد که ایران کشور امنی برای سفر شهروندان چینی است. اگرچه پیشتر از آن نیز حضور چینیها را در بازار کار ایران میشد دید ولی بعد از آن بود که اقدامات دوسویه فرهنگی برای جذب گردشگر ایجاد شد.
چینیها اخلاق خاص خودشان را دارند. بهرغم تحول عمیق صنعت گردشگری در دنیا به واسطه اینترنت، چینیها هنوز با آژانسهای مسافرتی همکاری میکنند و مقصد بعدی سفرشان را به انتخاب آنان میسپارند. علاقه خاصی به غذای ایرانی ندارند و ذائقه غذاییشان با ایرانیها متفاوت است. نبود غذای چینی و تور گردانهای آشنا به این زبان از جمله مشکلات عدیده مسافران چینی در ایران است. خصوصا که میانگین رده سنی توریستهای چینی به ایران ۳۵ تا ۵۰ سال اعلام شده است.
ایران به دلیل فشارهای شدید اقتصادی ناشی از اعمال دوباره تحریمها و جهش قیمتی دلار به شدت به هر بازار درآمدزایی از جمله صنعت گردشگری نیاز دارد. در حالیکه افزایش قیمت دلار میتوانست ایران را در صدر مقصد سفر برای گردشگران اقتصادی قرار دهد ولی محدودیتهای اجتماعی و بازداشت شهروندان دو تابعیتی، گردشگران خارجی را از سفر به ایران هراسانده است. ضمن آنکه اگر کسی طی ده سال گذشته به ایران سفر کرده باشد، برای ورود به آمریکا نیاز به ویزا خواهد داشت و این تغییر، مسافران اروپایی را از کشف زیباییهای ایران دلسرد کرده است.
به طور کل صنعت گردشگری ایران نسبت به آخرین آمار موجود (سال ۹۶) دچار رکود شده است. بر اساس آمار، ۴ میلیون و نیم مسافر خارجی طی سال ۹۶ به ایران سفر کردند که بیش از یک میلیون آنها، شهروندان عراق بودند. آذربایجان، افغانستان و ترکیه در جایگاههای بعدی قرار گرفتند. این آمار سقوط ۲۲ درصدی سفر گردشگران اروپایی به ایران را نیز نشان میدهد. آمار فوق به دلیل نوسانات ارزی و اختلافات سیاسی در سال ۹۷ بدتر نیز خواهد شد.
آمارهای سازمان جهانی گردشگری با آمار سازمان میراث فرهنگی همخوانی ندارد اما به گفته ولی الله تیموری اینکار عمدی است. وی به ایلنا گفت: «براساس شرایط تحریم که در حال حاضر با آن مواجه هستیم، نمیتوانیم به صورت ریز مشخص کنیم که گردشگران از چه کشورهایی به ایران سفر کردهاند و به نوعی از این کار منع شدهایم. یعنی به نوعی در این شرایط اعلام اینکه گردشگران چه کشورهایی به ایران سفر میکنند، به صلاح نیست».
امید است که حداقل چنین اقداماتی کمکی به بازار خراب اشتغال در ایران بکند. هم اکنون ۱۰۰ دوره آموزشی زبان و فرهنگ چینی به جهت آماده سازی برای پذیرش این مهمانان در حال برگزاری است.