همزمان با سفر ملا برادر، معاون گروه طالبان به تهران، یک هیات بلندپایه سیاسی دیگر از طالبان، به ریاست شیرمحمد عباس استانکزی، معاون امور سیاسی دفتر طالبان در قطر، به مسکو رفته‌ است. این دو سفر در آستانه اعلام موضع جو بایدن، رئیس جمهور جدید آمریکا، در خصوص روند صلح افغانستان انجام می‌شود. مقام‌های ارشد دولت آمریکا گفته‌اند موافقتنامه صلح طالبان با آمریکا را بررسی می‌کنند. آنها هشدار داده‌اند که طالبان به تعهدات خود برای کاهش خشونت و قطع رابطه با القاعده و تروریسم پایبند نبوده‌ است.

محمد نعیم، سخنگوی گروه طالبان، درباره سفر هیات این گروه به مسکو می‌گوید: «نشستی ميان محترم شیرمحمد عباس استانکزی، معاون امور سیاسی و تیم مذاکراتی با هیات همراهش که روز گذشته وارد مسکو شدند، با نماینده ویژه رئيس جمهور روسيه ضمیر کابلوف، معاونش و بعضی از ادارات دیگر وزارت خارجه صورت گرفت. در این دیدار که در وزارت امور خارجه روسیه برگزار شد، پیرامون موضوعات مربوط به دو کشور، وضعیت کنونی گفت‌وگوهای بین‌الافغانی و تطبیق کامل توافقنامه دوحه بحث شد.»

او می‌افزاید: «کشور روسیه در راستای صلح و ثبات در افغانستان، ابراز همکاری نمود. هر دو طرف در مورد موضوعات مربوطه با هم تبادل نظر و مشورت کردند و پیشنهاداتی داشتند.»

آقای استانکزی نیز در نشست خبری ساعات پیش در مسکو گفت که طالبان و آمریکا روی ایجاد «دولت جدید اسلامی» توافق کرده که لازمه آن پایان دولت اشرف غنی است. او گفت خشونت‌ها وقتی پایان می‌یابد که دولت آقای غنی تمام شود. 

این نخستین بار نیست که مسکو از طالبان پذیرایی می‌کند. مردم جهان، برای اولین بار، چهره‌ رهبران طالبان را که برای سال‌ها پنهان بودند و از دوربین فاصله می‌گرفتند، در ماه مه ۲۰۱۹ در کنفرانس مسکو دیدند. آنها در یک نشست بین‌الافغانی برای صلح شرکت کرده بودند. دولت افغانستان در آن زمان، در این جلسه شرکت نکرد و با آن مخالف بود. اما مسکو که به نیت آمریکا در افغانستان بدبین است، رفته‌رفته روابطش با طالبان را گسترش داده ‌است.

هرچند روسیه اکنون از طریق سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه خود از طالبان پذیرایی می‌کند، اما رابطه مسکو با طالبان از مدت‌ها پیش شروع شده است. نخستین تماس‌های رو در رو میان روسیه با طالبان به سال ۱۹۹۵ میلادی برمی‌گردد که یک بالگرد روسی با هفت شهروند مسلح روسیه، به‌وسیله شبه‌نظامیان، به نشست اجباری در خاک افغانستان وادار شد. طالبان این بالگرد را ضبط و سرنشینان آن را دستگیر کردند. در آن زمان، ضمیر کابلوف، فرستاده ویژه امروز پوتین برای افغانستان، به قندهار سفر کرد و با ملامحمد عمر، رهبر و بنیانگذار طالبان دیدار کرد. این مذاکرات اما به نتیجه‌ای نرسید. هفت خلبان بازداشت شده روسی به‌طور مرموزی فرار کردند و به امارات متحده عربی رفتند.

اما روابط اطلاعاتی دو طرف، همواره برقرار بوده است. این روابط بعدها در رده‌های مختلف ارتقا پیدا کرد. سندی تایمز، روزنامه بریتانیا هم یکبار گزارش داد که ملاقاتی بین ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه و اختر محمد منصور، رهبر قبلی طالبان، در ماه سپتامبر سال ۲۰۱۵ در نیمه‌شبی در پایگاه نظامی واقع در تاجیکستان، مخفیانه انجام شده است و آنها درباره همکاری‌های دوجانبه گفت‌وگو کرده‌اند. اختر محمد منصور که با نام مستعار در منطقه رفت‌وآمد می‌کرد، در حین بازگشت از ایران، در ایالت بلوچستان پاکستان، در حمله پهپادهای آمریکایی کشته شد. گفته می‌شود محور اصلی این گفت‌وگو، مبارزه مشترک روسیه و طالبان با داعش در افغانستان بوده است.

علاوه بر نگرانی از گسترش داعش در افغانستان و آسیای مرکزی، روسیه اهداف دیگری نیز دارد که شاید رابطه با طالبان را توجیه کند.

بدون تردید روسیه با رابطه تاریخی‌ای که با افغانستان دارد، بار دیگر می‌خواهد در مسایل مربوط به این کشور که در همسایگی‌‌ آن است، دخیل باشد. از این‌رو، تلاش می‌کند با خروج نیروهای غربی از افغانستان، حوزه نفوذ خود را در افغانستان احیا کند. برگزاری نشست‌های صلح و میزبانی امروز از طالبان، در راستای همین سیاست انجام می‌شود. پیشتر هم روسیه، گروه هماهنگی با آمریکا، پاکستان و افغانستان تشکیل داده بود. روسیه کوشید طرح منطقه‌ای صلح برای افغانستان با مشارکت چین و ایران ارائه دهد. هرچند آمریکا از طرح‌های روسیه چندان استقبالی نکرده ‌است.

از سوی دیگر، مسکو با حمایت از طالبان، سعی می‌کند موانعی برای اهداف بلند مدت آمریکا در افغانستان ایجاد کند. در گزارش‌ها آمده است که روسیه حتی برای کشتن سربازان آمریکایی در افغانستان جایزه تعیین کرده است. از سال ۲۰۰۱ تا کنون، بیش از ۲۳۰۰ سرباز آمریکایی در جنگ با طالبان و القاعده کشته شدند و هزینه جنگ افغانستان با طالبان، بر شانه‌های آمریکا سنگینی می‌کند. پیروزی مطلق آمریکا در افغانستان و ایجاد حکومت نزدیک به واشینگتن، برای مسکو چندان خوشایند نیست.

در این میان، نباید خطر مواد مخدر در افغانستان را که از طریق روسیه و ایران به جهان قاچاق می‌شود، نادیده گرفت. این تهدید دیگری است که توجه مسکو را به افغانستان جلب می‌کند. افغانستان بیش از ۹۰ درصد مواد مخدر جهان را تولید می‌کند که بیشتر آن در مناطق تحت کنترل طالبان است. بیش از ۷۰ هزار نفر در روسیه به این مواد مخدر معتاد هستند. برای مسکو مبارزه با کشت، تولید و قاچاق مواد مخدر از اهمیت زیادی برخودار است. دولت کابل نتوانسته است موفقیتی در زمینه توقف این موضوع داشته باشد. روسیه اکنون به طالبان به عنوان شریکی برای مبارزه با این پدیده نگاه می‌کند.

با وجود تمام این موضوع‌ها، تغییرات بزرگ سیاسی در روند صلح افغانستان در راه خواهد بود. اگر دو طرف یعنی طالبان و دولت افغانستان، به توافقی برای خاتمه‌دادن به ‌خشونت و برقراری صلح برسد، از روسیه به عنوان یکی از ضامن‌های منطقه‌ای یاد می‌شود.