آنگ سان سوچی، رهبر دمکراسی‌خواهی که توانسته بود بعد از نیم قرن در میانمار حکومتی غیرنظامی سر کار بیاورد، در پی کودتای نظامیان در این کشور آسیای جنوب شرقی دوباره به زندان افتاد.

این رهبر هفتاد و پنج ساله به همراه هم‌قطارانش در حزب اتحاد ملی برای دمکراسی در یک رشته حملات شبانه دستگیر شد و رهبران جهان خواستار آزادی وی شده‌اند.

به زندان افتادن برای این برنده جایزه صلح نوبل تازگی ندارد چون از اوان زندگی در تبعید و حصر به سر می‌برده است؛ او در راه برقراری دمکراسی در میانمار ۱۵ سال در حصر خانگی بوده است.

خانم آنگ در میان بسیاری از مردم میانمار محبوب است و به او لقب «بانو» داده‌اند. او و حزبش با پیروزی قاطع در انتخابات ۲۰۱۵ که سبب شد برای نخستین بار طی ۵۰ سال گذشته سیاستمداری از راه انتخابات به قدرت برسد، رویای میلیون‌ها نفر را محقق کرد.

اما در کمتر از دو سال رهبران جهان از او سرخورده شدند، زیرا سرکوب گسترده اقلیت روهینگیایی به دست ارتش را تکذیب کرد، سرکوبی که به گریختن صدها هزار نفر از این کشور منجر شد.

او همچنان در میانمار محبوبیت بسیاری دارد و برای متحد ساختن گروه‌های مختلف قومی یا پایان دادن به جنگ‌های داخلی ده‌ساله تلاش کرده است. ائتلاف پرفرازونشیب وی با ارتش- که توانسته نقش کلیدی خود را در نظام سیاسی حفظ کند- نیز باعث شد رسانه‌ها دچار محدودیت‌های شدیدتری شوند.

او دختر آنگ سن قهرمان استقلال میانمار است که در دو سالگی وی در سال ۱۹۴۷ ترور شد. خانم آنگ بیشتر سال‌های جوانی را در خارج از کشور گذراند، به دانشگاه آکسفورد رفت و آنجا با همسرش مایکل آریس آشنا شد. با همسرش شرط گذاشته بود که اگر زمانی خواست به کشورش برگردد او مانعش نشود.

خانم آنگ در سال ۱۹۸۸ به میانمار بازگشت که در آن زمان برمه نام داشت و از سران جنبش دانشجویی علیه نظامیانی شد که پس از مرگ پدرش قدرت را به دست گرفته بودند. او خیلی زود به چهره اصلی جنبش جدید بدل شد و از رویای پدرش برای «تحقق آزادی در برمه» سخن گفت.

ارتش انقلاب را سرکوب و اکثر رهبرانش را سر به نیست و زندانی کرد. خانم آنگ نیز در خانه اجدادی‌اش در کنار دریاچه‌ای در حصر خانگی قرار گرفت. او طی دوره‌ای ۲۱ ساله به مدت ۱۵ سال در حصر خانگی قرار داشت و هرکس در ملأ عام نامی از او می‌برد به زندان می‌افتاد. از همین رو مردم او را «بانو» صدا می‌زدند.

ارتش دست به کارزاری بی‌امان برای بدنام کردن خانم آنگ زد و او را «بازوی پنهان غرب» نامید. با این همه، او در جلب توجه جهانیان به نقض حقوق بشر در حکومت نظامیان میانمار نقشی کلیدی داشت و توانست در سال ۱۹۹۱ جایزه صلح نوبل را به دست آورد.

ارتش در سال ۲۰۱۰ دست به سلسله اصلاحاتی دمکراتیک زد و خانم آنگ سرانجام در میان اشک و شادمانی هزاران هوادار خود از حصر خانگی آزاد شد.

باراک اوباما اولین رییس جمهوری ایالات متحده بود که در سال ۲۰۱۲ از میانمار دیدار کرد و او را «الهام‌بخش مردم سراسر جهان» نامید. کشورهای بسیاری هم تحریم‌های اقتصادی علیه میانمار را کاهش دادند.

با پیروزی حزب خانم آنگ در انتخابات ۲۰۱۵ وی سمت «مشاور دولت» را به دست آورد و قول داد از نقش نظامیان در سیاست بکاهد. اما ارتش همچنان بدون شرکت در انتخابات ۲۵ درصد کرسی‌های مجلس را در اختیار داشت و نقش مهمی در سیاست ایفا می‌کرد.

این رهبر انتخابی همچنین به متحدان غربی قول داد به وضعیت ناگوار اقلیت روهینگیایی رسیدگی کند. روهینگیایی‌ها متحمل درگیری‌های خشونت‌بار با بودایی‌ها بودند و صدها هزار نفر از آنان در زندان‌های اردوگاهی به سر می‌بردند.

اما در ماه اوت ۲۰۱۷ وقتی شبه‌نظامیان روهینگیایی به نیروهای امنیتی حمله کردند، ارتش هم در واکنش صدها روستا را به آتش کشید و دست به کشتار جمعی و تجاوز جمعی زد. سازمان ملل اعلام کرد این حملات به «قصد نسل‌کشی» انجام گرفته است.

اما خانم آنگ گفت ارتش مجری «قانون» بوده است و در مورد سیل خروج پناهندگان از میانمار اظهار تعجب کرد. نهادهای جهانی و طرفداران پیشین خانم آنگ از جمله دالایی‌لاما در ملاء عام وی را محکوم کردند و بسیاری از جایزه‌هایی را که به وی داده بودند پس گرفتند.

او در سال ۲۰۱۹ به دادگاه بینالمللی لاهه رفت تا از خود در برابر اتهام نسل‌کشی دفاع کند. وی اعتراف کرد که ممکن است جنایت‌هایی در جنگ صورت گرفته باشد، اما در کل سرکوب‌های ارتش را عملیاتی قانونی علیه تروریست‌ها خواند.

حزب خانم آنگ در انتخابات ماه نوامبر پارسال توانست ۸۳ درصد کرسی‌های مجلس را به دست آورد، اما ارتش پس از آنکه هفته پیش ادعا کرد در انتخابات تقلب شده است و تهدید کرد «دست به اقدام» خواهد زد، باعث بروز نگرانی در مورد وقوع کودتا شد. یکی از شبکه‌های تلویزیونی نظامیان، نخستین رسانه‌ای بود که از وقوع کودتا خبر داد و گفت ارتش به‌مدت یک سال و بهصورت اضطراری قدرت را در دست خواهد گرفت و انتخابات جدید برگزار خواهد کرد.

در نتیجه خانم آنگ دوباره به مخالفی بی‌قدرت تبدیل شده است، دوباره به زندان افتاده است و دوباره علیه حاکمیت نظامیان مبارزه می‌کند. حزب خانم آنگ با انتشار بیانیه‌ای در صفحه فیسبوک خود از قول وی از هوادارانش خواست «به‌شدت به کودتای ارتش اعتراض کنند.»

بیل ریچاردسون دیپلمات سابق ایالات متحده اعلام کرد دولت جو بایدن و سایر دولت‌ها باید به‌سرعت نظامیان میانمار را تحریم کنند. او البته با توجه به اینکه خانم آنگ از سرکوب مسلمانان روهینگیایی به دست ارتش حمایت کرده بود در مورد اینکه او بتواند در آینده دوباره رهبر این کشور شود ابراز تردید کرد.

آقای ریچاردسون گفت:«او باید کناره‌گیری کند و اجازه دهد سایر رهبران دمکراسی‌خواه میانمار با حمایت و پشتیبانی بین‌المللی قدرت را به دست گیرند.»