شاهکار تیم جوانان والیبال ایران با قهرمانی جهان در بحرین ۲۰۱۹ پرسش‌هایی را برای ورزش ایران ایجاد کرده است. جست‌وجو در دلایل موفقیت، شاید به برخی از پرسش‌ها پاسخ بدهد. همه انگار دچار این سوال شده‌ایم که در والیبال چه خبر است؟ در دهه‌های گذشته موفقیت در تیم‌های پایه در سطوح بین‌المللی در اغلب رشته‌های ورزشی به کاری غیرممکن تبدیل شده بود. والیبال اما توانسته این سد را بشکند. درباره موفقیت‌های تیم ملی بزرگسالان والیبال نیز در سال‌های این سوال وجود داشت که آیا نسل طلایی تکرار خواهد شد؟ پاسخ این سوال را نیز همین تیم جوانان ایران داده است. اما ماجرا چیست؟
همین نسلی که در والیبال زیر ۲۱ ساله‌های دنیا قهرمان شد، سال ۲۰۰۶ در نوجوانان آسیا به نتیجه‌ای ناامید‌کننده دست یافت و چهارم شد. اما بودند کسانی که از آن تیم قطع امید نکردند. همان تیم، چند ماه بعد در بازی‌های جهانی نوجوانان ۲۰۱۷ قهرمان شد. حالا دیگر نباید تعجب کنیم که آن نسل به قهرمانی جوانان جهان هم می‌رسد.
یک دلیل مهم در مسیر موفقیت این بازیکنان، ستاره شدن زودهنگام آنهاست و بازی‌هایی که در لیگ والیبال ایران انجام می‌دهند. برای مثال، به فوتبال ایران سرک بکشیم. اغلب بازیکنان ۱۹ یا ۲۰ ساله فرصتی برای بازی در لیگ برتر فوتبال ندارند. تیم‌ها خیلی دیر به بازیکنان اعتماد می‌کنند و ساز و کار آموزش به گونه‌ای است که فوتبالیست ۱۹ ساله در ایران، قابلیت بازی در لیگ برتر را ندارد.
در والیبال ایران یک اتفاق رخ داده است که شاید در عرف ورزش حرفه‌ای، عجیب باشد. بازیکنان تیم نوجوانان و جوانان ملی والیبال ایران، در تیم شمس بازی می‌کنند، یعنی یک تیم باشگاهی که با بازیکنان تیم‌های پایه ملی تشکیل شده است. بازی کردن در لیگ، راه رشد و موفقیت برای هر ورزشکار است و والیبالیست‌های نوجوان و جوان ایرانی، این فرصت مهم را در یک تیم باشگاهی با هم تجربه می‌کنند. تیم جوانان ایران در همین مسیر بازیکن به تیم ملی بزرگسالان داده است و حتی حالا لژیونر هم دارد. قهرمانی این بازیکنان در جهان، راز ساده‌ای دارد و محصول بازی است، بازی کردن در لیگ، پی در پی و دائمی، یعنی زندگی با والیبال، یعنی اتفاقی که برای یک فوتبالیست ۱۸ یا ۱۹ ساله در ایران کم رخ می‌دهد.
امیرحسین اسفندیار، امیرحسین توخته، مرتضی شریفی، محمدرضا حضرت‌پور، امیرمحمد فلاحت‌خواه، مهران فیض امام‌دوست، بردیا سعادت، سهیل کمال‌آبادی، پوریا یلی و ... ستاره‌های بهروز عطایی در تیم جوانان ایران هستند. عطایی، سرمربی جوانان والیبال ایران نیز از مربیان موفق در لیگ ایران است و حالا بعد از قهرمانی جهان با پیروزی مقابل ایتالیا، شاید حق دارد این‌طور کری بخواند: «چند مرتبه تاکتیک خود را تغییر دادیم و ترکیب را جابه‌جا کردیم. استنباط من این است که ولاسکو به کادرفنی ایتالیا مشورت می‌داد و آنالیزورهای ما نیز این موضوع را به من اطلاع دادند. ما برنده جنگ تاکتیک‌ها شدیم.» پیش از این بازی گفته می‌شد که ولاسکو، سرمربی سابق تیم ملی والیبال ایران به سرمربی تیم جوانان ایتالیا مشورت می‌دهد. ولاسکو در شکل‌گیری جریان تازه والیبال ایران نقشی پررنگ داشته است، اما حالا بدون او نیز چرخ والیبال می‌چرخد و مشورت احتمالی‌اش به ایتالیا هم سد راه نسل تازه نیست. اگر دنبال چهره‌های رویایی این نسل از والیبال ایران هستید، در تیم رویایی بحرین ۲۰۱۹ جستجو کنید:
ارزشمندترین بازیکن: امیرحسین اسفندیار (ایران)
بهترین مدافعان: لورنزو کورتویا (ایتالیا) و گیلرمه دوس سانتوس (برزیل)
بهترین دریافت‌کننده‌ها: مرتضی شریفی (ایران) و دانیل لاویا (ایتالیا)
بهترین پشت خط زن: ماکسیم ساپوژکوف (روسیه)
بهترین پاسور: لورنزو اسپرتو (ایتالیا)
بهترین لیبرو: محمدرضا حضرت‌پور (ایران)
چهره‌های فوق‌العاده تیم جوانان نوید داده‌اند که نسل طلایی والیبال تکرار می‌شود و رشد والیبال ایران جریانی نیست که متوقف شود، حتی اگر درخشش این بچه‌ها از تلویزیون ایران پخش نشود. امیرحسین اسفندیار، کاپیتان تیم جوانان ایران حالا ارزشمندترین بازیکن زیر ۲۱ سال دنیاست، دریافت‌کننده قدرتی تیم ایران که تجربه‌های بزرگی را به دست آورده است. پوریا یلی که در تیم ملی بزرگسالان هم بازی می‌کند، در امتیازآوری یک ستاره است. امیرحسین توخته حتی می‌تواند در یک رده پایین‌تر هنوز برای نوجوانان هم بازی کند، اما او نیز برای تیم بزرگسالان مورد اعتماد کولاکوویچ بوده است. مرتضی شریفی در این سن لژیونر شده است و فصل قبل، برای ورونا ایتالیا بازی کرده است. محمدرضا حضرت‌پور، هم لیبروی تیم بزرگسالان است و هم یک ستاره برای تیم جوانان ایران.
در ورزش ایران خرافه‌ای بدون تحلیل بدون وجود داشت که می‌گفت، در ورزش‌های گروهی همیشه ناکام هستیم. اما همین والیبال خلاف آن حرف را اثبات می‌کند. دلیل ناکامی‌ها نه این خرافه‌ها، بلکه شکل نگرفتن یک جریان بلندمدت برای ساختن نسل‌هاست. والیبال اما این خوشبختی و خوشوقتی را دارد که با نسل‌های اخیرش به جایگاه‌های تازه‌ای در والیبال جهان دست یابد. مثل همین نسل تازه که قهرمانی جوانان جهان را جشن گرفت؛ همین پسران حیرت‌انگیز.
