سیاست دولت جو بایدن در قبال افغانستان تا حد زیادی روشن شده است. واشینگتن نه تنها پیمان صلح قطر و پیشرفت در مذاکرات صلح را پذیرفته، بلکه می‌خواهد روند گفت‌وگوهای صلح برای رسیدن به یک نقشه‌راه سیاسی را تسریع کند.

زلمی خلیلزاد، فرستاده ویژه آمریکا برای آشتی افغانستان، در سفر اخیرش به کابل گام بعدی خود را برداشت. او با تمام رهبران طراز اول سیاسی کشور درباره «دولت انتقالی صلح» گفت‌وگو و حمایت آنها را جلب کرد. نسخه‌ای از این طرح در اختیار اشرف غنی و نسخه‌ای دیگر در اختیار عبدالله عبدالله قرار گرفته است تا ظرف یک هفته آینده موضع خود را روشن کنند. آقای خلیلزاد از کابل نیز راهی دوحه می‌شود تا نسخه دولت انتقالی صلح را با طالبان نیز در میان بگذارد.

او شب گذشته در رشته توییتی بدون اشاره به جزئیات طرحش و احتمال تشکیل دولت گذار صلح نوشت: «جمهوری اسلامی و طالبان باید راه رسیدن به توافق‌ سیاسی و آتش‌بس دائم و فراگیر را پیدا کنند. من در کابل گزینه‌های مختلف را برای تسریع این روند مورد بحث قرار دادم. سخنان تشویق‌آمیزی شنیدم. حمایت گسترده‌ای از ضرورت اقدام سریع و برقراری صلح پایدار وجود دارد که خواسته و شایسته افغانها است.»

این «گزینه‌های مختلف» هنوز رسما اعلام نشده است. اما براساس منابع خبری افغانستان، پیشنهاد اصلی آمریکا برای سرعت بخشیدن به روند صلح تا پایان خروج سربازانش و پایان مسئولانه جنگ در چند محور می‌گنجد.

آمریکا تمام رهبران طراز اول کشور (از جمله حامد کرزی، رئیس‌جمهوری پیشین، مارشال عبدالرشید دوستم، رهبر جنبش ملی اسلامی افغانستان، کریم خلیلی و محمد محقق، رهبران حزب وحدت اسلامی/ حزب وحدت اسلامی مردم افغانستان، عبدالله عبدالله، رئیس شورای عالی مصالحه ملی، یونس قانونی، رئیس پیشین مجلس، عبدالرب رسول سیاف، رهبر جهادی و دیگران) را برای ترسیم نقشه‌راه سیاسی به نشست مشترک با رهبران طالبان در هفته‌های آینده در ترکیه دعوت خواهد کرد تا این رهبران بر سر تشکیل دولت گذار صلح توافق کنند.

دولت گذار صلح تمام دستاوردهای افغانستان در بیست سال گذشته از جمله آزادی‌های مدنی، حقوق بشر، نیروهای مسلح، نهادهای دولتی، قانون اساسی را حفظ خواهد و زمینه برگزاری انتخابات سراسر و آزاد را فراهم خواهد کرد.

طالبان در سطوح مختلف در نهادهای دولتی مدغم خواهند شد و شوراهای مختلف از این روند نظارت خواهد کرد.

بستن پناه‌گاه‌های طالبان در کشورهای همسایه و برقراری آتش‌بس از دیگر مسائل مهم نهفته در این نقشه‌راه سیاسی خواهد بود.

ایجاد دولت بی‌طرف با روابط نیک با همسایه‌ها محصول تلاش‌های صلح خواهد بود.

روزنامه هشت صلح که می‌گوید نسخه‌ای از این طرح را دیده است،‌ همچنان آورده است که «بر مبنای این سند، تمامی قوانین جاری افغانستان به شمول قانون اساسی موجود و تعهدات بین‌المللی افغانستان تا تصویب قانون اساسی جدید، پا برجا می‌ماند. بر مبنای این سند، قانون اساسی موجود به عنوان چارچوب اصلی برای قانون اساسی بعدی مورد استفاده قرار می‌گیرد. با امضای این سند،‌ دولت انتقالی صلح به منظور تسهیل و پیشرفت روند مصالحه حق ندارد تا اعضای نیروهای سیاسی و نظامی دو طرف را به اتهام خیانت و یا انواع دیگر جرایم سیاسی، محاکمه کند.»

هشت صبح می‌افزاید: «این سند دو نوع ساختار اجرایی را پیش‌بینی می‌‌کند که اولی  شباهت زیادی به سیستم اجرایی موجود دارد که در آن رئیس‌جمهوری با معاونین، اعضای کابینه، رئیسان ادارات مستقل و دیگر نهادهای مرتبط حکومتی  شامل اند. در ساختار دومی، رئیس‌جمهوری، صدراعظم، معاونین صدراعظم، روسای ادارات مستقل و دیگر نهادهای مرتبط حکومتی پیش‌بینی شده است.»

اکنون که این طرح فقط در اختیار اشرف غنی و عبدالله عبدالله قرار گرفته است، آنها با اعضای تیم خود درباره آن گفت‌وگو و نتیجه را به زودی اعلام خواهند کرد. از سوی دیگر، آقای خلیلزاد راهی دوحه شده است تا طالبان، طرف دیگر مسئله افغانستان، را نیز در جریان گام بعدی در روند صلح قرار دهد.

اگر دو طرف بر کلیات نسخه جدید دولت گذار صلح توافق کنند، انتظار می‌رود نشست آنکارا به زودی برگزار شود و رهبران نظام جمهوری و گروه طالبان برای نقشه‌راه سیاسی با هم رو در رو مذاکره کنند.

هفته‌‌های آینده برای تعیین سرنوشت سیاسی افغانستان، خروج سربازان آمریکایی و پایان جنگی که چهل سال است قربانی می‌گیرد، سرنوشت ساز خواهد بود.