کشف گورستانی «فوق‌العاده غنی» در جنوب شرقی اسپانیا، در مورد امکان حکمرانی زنان بر جامعه‌ای طبقاتی در شبه جزیره ایبری تا سال ۱۵۵۰ پیش از میلاد، پرسش‌هایی به وجود آورده است.

باستان‌شناسان از سال ۲۰۱۳ در حال مطالعه و بررسی سایت ال آرگار متعلق به اوایل عصر مفرغ در لاالمولویا در استان مورسیای اسپانیا هستند.

این سایت، تعدادی اشیای باستانی «خارق‌العاده» در خود دارد؛ از جمله اشیایی نمادین که تنها در گورهای زنان وجود دارد. به گفته محققان، این امر نشان می‌دهد که زنان نقش و موقعیت سیاسی برجسته‌ای در جامعه داشتند.

در مطالعه‌ای که روز پنجشنبه در مجله انتیکوییتی منتشر شد، به کشف گوری که یک زن و مرد در آن دفن شده بودند، اشاره شده است. پس از بررسی‌های دی‌ان‌ای، مشخص شد که این افراد از نظر بیولوژیکی با هم نسبتی ندارند اما با هم چند فرزند داشته‌اند.

بر اساس تاریخ‌گذاری رادیوکربن، آن‌ها در اواسط قرن هفدهم پیش از میلاد در نزدیکی هم مرده بودند. روی سر زن تاجی از جنس نقره موسوم به دیهیم بود که نشان می‌داد زن دفن شده یکی از اعضای نخبه جامعه بوده است.

آن‌ها با ۲۹ وسیله با ارزش از جمله دستبند، گوشواره‌های حلقه‌ای و انگشتر‌ که تقریبا همگی زنانه بودند، به خاک سپرده شده‌اند. مهمتر از آن این‌ که کلیه اشیای نقره متعلق به زن و اشیای غیرنقره متعلق به مرد بودند.

به گفته محققان، این گور «یکی از مجلل‌ترین گورستان‌های متعلق به عصر مفرغ در اروپا» است و خاطرنشان کردند که این مقبره در یک «قصر» قرار داشته است.

پژوهشگران با توجه به اتاق‌های داخل قصر که می‌توانستند «پارلمان» بوده باشند، به این نتیجه رسیدند که دیهیم‌ها احتمالا نشان‌دهنده ریشه قدرت زن در سیاست هستند.  

دیهیم‌های مشابهی در چهار گورستان زنان دیگر کشف شدند. بعد‌ها جنگجویان برجسته در این گور‌ها دفن شده‌اند، امری که نشان‌دهنده ارزش این گورستان‌ها از لحاظ جایگاه اجتماعی است.

تا اواخر قرن شانزدهم پیش از میلاد، کلیه سکونتگاه‌های منطقه ال آرگار متروکه و احتمالا به دلیل شورش‌های داخلی، تخریب شده بودند؛ اما کشف اشیای ارزشمند در گور‌های زنان، این سوال را به وجود می‌آورد که زن‌ها در جامعه آرگاریک چه نوع قدرتی داشتند و آیا حکومت «در دست زنان» بوده است؟