مسئولان شورای عالی مصالحه ملی گفته‌اند که نشست روز یکشنبه،  برای آینده افغانستان سرنوشت‌ساز خواهد بود. چهارمین نشست این شورا به به طرح پیشنهادی صلح امریکا اختصاص یافته است. طبق برنامه آن نشست که تقریبا تمامی اعضای رهبری شورای مصالحه ملی در آن شرکت داشتند، قرار شد تا اعضای شورا دیدگاه‌های خود را در مورد طرح صلح امریکا به صورت مکتوب ارائه دهند و آن دیدگاه‌ها از سوی هیات دبیران (دارالانشاء) شورای مصالحه ملی بررسی شود و بر آن مبنا، طرح تازه‌ای برای نشست استانبول آماده شود. تعدادی از اعضای رهبری شورا روز یکشنبه دیدگاه‌های خود را با شورای مصالحه ملی در میان گذاردند و به گفته مسئولان شورا، روز دوشنبه نیز بقیه اعضا دیدگاه‌های خود را به هیات دبیران خواهند سپرد. 

طرح پیشنهادی دولت امریکا برای تامین صلح در افغانستان که شامل سه بخش «نگاه به آینده افغانستان، ساختار حکومت انتقالی، و آتش بس دایمی» است، از چند روز پیش به این سو محل منازعه ونقد و بررسی سیاستمداران افغان بوده است. هرچند دولت افغانستان به صورت کامل این طرح را رد نکرده است، اما از همان روزهای اول مخالفت خود را با ایجاد حکومت انتقالی یا مشارکتی نشان داده است. در عین حال، تعداد زیادی از سیاستمداران افغان آن طرح را قابل اجرا می‌دانند. حالا شورای مصالحه ملی افغانستان در پی آن است که با تعدیل بخشی از مواد آن طرح پیشنهادی، طرح جامعی را که مورد قبول اکثریت باشد، برای نشست استانبول آماده کند. 

بر اساس گزارش رسانه‌ها از نشست روز یکشنبه شورای مصالحه ملی، اعضای شورا غیر از مسئله حکومت انتقالی، در مورد بقیه مواد طرح پیشنهادی صلح نگاه مثبت دارند. دولت افغانستان نیز با تشکیل حکومت انتقالی مخالفت کرده است. اما با تعدیل دیدگاه‌های گذشته، اکنون پیشنهاد کرده است که انتخابات زودهنگام در افغانستان برگزار شود. 

البته طالبان هم که این طرح در اختیارشان قرار گرفته است، تا کنون در این زمینه اظهارنظر نکرده‌اند. محمد نعیم، سخنگوی طالبان در دفتر قطر، می‌گوید که رهبری این گروه در حال بررسی مواد این طرح است. اما ظاهرا طالبان نیز با بخش‌هایی از آن طرح مخالفت خواهند کرد. طرح پیشنهادی صلح امریکا، در کل چهارچوب نظام را تغییری نداده است. طبق آن طرح، دولت همچنان متشکل از سوه قوه خواهد بود، حضور جاافتاده و نیرومند زنان در دولت تثبیت خواهد شد و اجزای حکومت هم با مشارکت همه اقوام شکل خواهد گرفت، و نیز پس از دوره «حکومت انتقالی»، دولت آینده بر اساس انتخابات آزاد شکل خواهد گرفت. طالبان با بخش‌های زیادی از این طرح مخالفند. بنابر این، به نظر می‌رسد که طرح پیشنهادی امریکا از هر جانب، نیاز به تعدیل و تغییر دارد. 

اما بحث اساسی این است که این طرح تا چه حد قابل تعدیل است؟ 

در حال حاضر مهم‌ترین وجه اختلاف میان دولت افغانستان، گروه طالبان و حتی امریکا و طرح پیشنهادی آن، بحث آینده رهبری فعلی افغانستان است. رئیس جمهوری غنی خود را وارث اراده  مردم می‌داند که بر اساس انتخاب آنان به رهبری دولت افغانستان گمارده شده است. در چنین وضعیتی، مسلما آقای غنی به سادگی حاضر نخواهد بود تا قدرت را به جریان دیگری بسپارد. حال باید میان سه نگاه مختلف طالبان، دولت افغانستان، و طرح پیشنهادی امریکا، چنان تلفیقی شکل بگیرد که در آینه آن، همه خود را ببینند. 

مسئولیت بزرگ شورای مصالحه ملی افغانستان این است که در مرحله نخست اجماعی کلی در پیوند با طرح پیشنهادی میان سیاستمداران افغان به وجود آورد، و سپس موارد اختلاف را مطرح کند و راه‌حل آن را به صورتی بسنجد که برای همه طرف‌ها قابل پذیرش باشد. البته گروه طالبان نیز به عنوان یک طرف اصلی باید در نظر گرفته شود. 

با این راهکار، می‌توان امیدوار بود که نشست استانبول، همان گونه که زمزمه‌ها پیرامون آن شکل گرفته است، مانند نشست بن، سرنوشت نهایی آینده افغانستان را تعیین کند.