محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه ایران در حالی با شرکت در کنفرانسی خبری به سؤالات خبرنگاران درباره موضوعات مختلف پاسخ داد که ساعتی پیش از آن در اقدامی غیرمعمول میزبان علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی بود. دیدار رئیس قوه مقننه با یک وزیر در محل وزارتخانه بر اساس پروتکلهای رسمی تشریفات دور از ذهن است. وزارت خارجه ایران هدف علی لاریجانی از این ملاقات را نشان دادن همبستگی و همراهی با رئیس دستگاه دیپلماسی بعد از قرار گرفتن وی در لیست تحریمها عنوان کرده است. ولی برگزاری این دیدار برنامهریزی نشده، ساعتی پیش از برگزاری کنفرانس مطبوعاتی، گمانهزنیها درباره دلجویی علی لاریجانی از ظریف در مورد سریال گاندو و احتمالاً دعوت وی به آرامش در کنفرانس خبری را تقویت کرده است.
محمدجواد ظریف در این کنفرانس خبری اعمال تحریمهای اقتصادی از سوی آمریکا را «تروریسم اقتصادی» خواند و گفت: «دولت آمریکا رسماً اعلام میکند که اگر مردم ایران میخواهند نان بخورند باید سیاستشان را تغییر دهند. خدا را شاکریم که نیاز ما به آنها بسیار کم است و خدا را شاکریم که با رفتار خود به دنیا نشان میدهد در حوزههای محدودی که توان دارند، این تروریستها دارند چنین میکنند. ما در اوج عقبماندگی آنها علم خود را مجانی به آنها تقدیم کردیم. اما امروز اجازه نمیدهند که علم را حتی بخریم».
ظریف با بیان اهمیت رسانههای جدید و رشد پدیده شهروند خبرنگار و البته بدون اشاره به تهدید هفته گذشته قوه قضاییه مبنی بر مجازات زندان برای شهروند خبرنگاران ایرانی گفت: «کنشگران و مراکز قدرت جابجا شدهاند. یک خبرنگار با یک موبایل و یک برنامه مجازی میتواند دنیا را تسخیر کند. کاری که رسانه میتواند بکند این است که خبرنگار و رسانه میتوانند آینده جهان را شکل دهند. دوران ابرقدرتها به سر آمده و دوران افراد و مردم فرا رسیده است».
رد درخواست ملاقات با ترامپ که از سوی رند پال مطرح شده بود، محور پرسشی دیگر از محمدجواد ظریف بود. وی در این باره گفت: «من بارها گفتهام در زمان حضور در نیویورک که برای شرکت در جلسات مجمع عمومی به نیویورک میروم، من به آمریکا نمیروم، به جلسات مجمع عمومی و سازمان ملل میروم، آنجا هم محدود هستم. زمانی که در نیویورک هستم تقریباً از اول وقت سخنرانی یا ملاقات دارم. این ملاقاتها بسیار شفاف هستند و خارج از قوه مجریه آمریکا است. افرادی از رسانه، اندیشمندان یا کنگره هستند. من معمولاً اعلام نکردم که با چه کسی دیدار میکنم تا مشکلی برای آنها ایجاد نشود، ما منعی نداریم. اگر خودشان خواستند اعلام میکنند. من بهعنوان دیپلمات باید مذاکره کنم، نمیشود که آنها حرف بزنند و بشود یک مصاحبه. این برای دیپلماسی سم است. قرار هم نیست که محتوای مذاکره همه در رسانه مطرح شود. اینگونه دیگر کسی مذاکره نمیکند. ما دیپلماسی رسمی و رسانهای را با هم قاطی نمیکنیم».
وی دلیل تحریم خود را رد دیدار با ترامپ در کاخ سفید دانست و مدعی شد: «در سفر من در نیویورک به من گفته شد که من طی دو هفته تحریم خواهم شد مگر اینکه آن کار (دیدار در کاخ سفید) را انجام دهم».
ظریف همچنین در مورد احتمال کاندیداتوریاش در انتخابات ریاستجمهوری پیش رو گفت: «میخواهید برویم محضر تا سند امضا کنم که دنبال شرکت در انتخابات ریاست جمهوری نیستم. به خاطر نگرانی از ۱۴۰۰ مانع کار ما نشوید. ما اعلام میکنیم که حاضریم اعلام کنیم که ۱۴۰۰ در منزل یا دانشگاه هستیم».
موضوع توقیف کشتیها در خلیجفارس و افزایش تنش میان ایران و بریتانیا نیز در این نشست خبری مطرح شد. ظریف با محکوم خواندن اقدام بریتانیا در توقیف نفتکش گریس ۱ گفت: «ایران معتقد است که اقدام انگلیس راهزنی دریایی است. اگر تحریمی باشد برای اعضای اتحادیه اروپاست. گرچه به انگلیس ارتباطی ندارد، اما کشتی به مقصدی که آنها اعلام کردند نمیرفته است. این اقدام همکاری با تروریسم اقتصادی بود».
گام سوم کاهش تعهدات برجامی و احتمال فعال شدن «مکانیزم ماشه» نیز در این کنفرانس خبری مطرح شد. ظریف فعال شدن مکانیزم ماشه را ناممکن خواند و گفت: «همانطور که پیش از این توضیح دادم اقدامات ما در راستای کاهش تعهدات برجامی در چارچوب خود برجام بوده است، در برجام چنین ظرفیتی وجود دارد و ما بر این اساس کار کردهایم...اروپاییها نمیتوانند از مکانیسم ماشه استفاده کنند چرا که اقدامات ایران خلاف برجام نیست و در داخل برجام است و ما در چارچوب برجام اقدام به کاهش تعهدات خود کردهایم. آنها نمیتوانند علیه ما در شورای امنیت اقدامی انجام دهند مگر اینکه در این زمینه به زور متوسل شوند و شما میدانید که اقدام زور با اقدام قانونی فرق دارد».
وزیر امورخارجه ایران ضمن رد خبر تماس ولیعهد عربستان با مقامات ایرانی اعلام کرد که از این موضوع بیاطلاع است. وی با اشاره به تلاشهای اخیر برای کاهش تنش میان عربستان و امارات با ایران بدون ورود به جزییات گفت که خوشحال است که از اعضای تیم بی کاسته میشود.
کنفرانس خبری ظریف در حالی به پایان رسید که با قطع پخش زنده این کنفرانس از سوی شبکه خبر و پخش گزارشی بیاهمیت به جای آن، شعلههای دعوای ظریف و صدا و سیما مجددا برافروخته شد.