شاهزاده عبدالعزیز بن سلمان، وزیر انرژی عربستان سعودی، فردی واقع‌بین است. در این هفته، او تحلیل اخیر آژانس بین‌المللی انرژی در رابطه با کاهش آلودگی ناشی از سوخت‌های فسیلی را دور از ذهن دانست. او تلاش می‌کند هم‌زمان که در راستای جلوگیری از انتشار گازهای گلخانه‌ای قدم برمی‌دارد، ارزش نفت و سهم عربستان در بازار را حفظ کند.

به نوشته بلومبرگ، "نقشه راه آژانس بین‌المللی انرژی به معنای "تبدیل کامل" انرژی در سطح جهانی است. با این حال این روند بسیار دشوار به نظر می‌رسد. زیرا با وجود انتشار گازهای گلخانه‌ای، همچنان به سوخت‌های فسیلی "ارزان" نیازمند هستیم.

آیا وضع موجود به معنای دوبرابر شدن سرعت تغییرات آب و هوایی است؟

نفت در دنیای امروز بسیار ارزشمند است. به همین دلیل در اقتصاد مدرن جای گرفته است و به همین دلیل سازش‌های ژئوپلیتیکی آن تحمل می‌شود. اما اکنون ما می‌دانیم که این امر عوارض خطرناک خارجی نیز به دنبال دار د. تمرکز بر روی مزایا و نادیده گرفتن خطرات - به ویژه برای بازارهای در حال ظهور که بشکه‌های بیشتری را طلب می‌کنند - غیرمسئولانه و در نهایت خود شکن است.

بزرگ‌ترین بمب خبری آژانس بین‌المللی انرژی این بود که رسیدن به هدف صفر شدن انتشار گازهای گلخانه‌ای تا سال ۲۰۵۰ به معنای آن است که دیگر نباید در منابع جدید سوخت‌های فسیلی سرمایه‌گذاری کرد. قرار نیست تا شاهزاده عبدالعزیز به‌سادگی از کنار این موضوع گذر کند. اگرچه آژانس بین‌المللی انرژی دستور اجرایی صادر نمی‌کند و تنها پیش‌بینی‌هایی که برای رسیدن به یک نتیجه مدل‌سازی لازم است، ارائه می‌دهد.

بر اساس پیش‌بینی‌های ریستاد، تقاضای نفت در سال ۲۰۳۰ تقریباً ۲۳ میلیون بشکه در روز است که در مقایسه با برآورد آژانس بین‌المللی انرژی بالاتر است. بر اساس این سناریو در اوج مصرف در سال ۲۰۲۴ و پس از آن در پایان دهه جاری، مصرف نفت ۶ میلیون بشکه در روز کاهش می‌یابد.

علاوه بر این ریستاد پیش‌بینی کرده است که سرمایه‌گذاری‌های جدیدی نیز در حوزه سایر منابع انرژی انجام خواهد شد که این به معنای کاهش سرمایه‌گذاری در حوزه نفت است.

نکته اصلی اینجاست که محدودیت‌های کربن، در طیف وسیعی از سناریوها، اساساً اقتصاد صنعت نفت (و دولت‌های نفتی) را تغییر می‌دهد. به عبارت دیگر، حتی اگر قیمت‌های نفت با افزایش محدودیت تقاضا افزایش یابد، تنها در یک دوره کوتاه مدت خواهد بود و اتفاقاً افزایش قیمت نفت بر روی تقاضا تأثیر منفی خواهد گذاشت.

به همین دلیل است که عربستان سعودی به دنبال کاهش تولید کربن و قیمت نفت تولیدی است. علاوه بر اینکه این که این استراتژی نشان‌دهنده کاهش ارزش نفت در اقتصاد است. با این حال، باید در نظر داشت که میزان تولید گازهای گلخانه‌ای تولید شده در عربستان سعودی نسبتاً کم است. اما اکثریت قریب به اتفاق انتشار گازهای گلخانه‌ای ناشی از استفاده از نفت است و نه تولید آن.
 
در واقع باید دقت کرد که عامل اصلی افزایش کربن مصرف است و نه تولید؛ بنابراین عربستان سعودی با توجه به تولید کم گازهای گلخانه‌ای و کربن، مسئولیتی در این موضوع ندارد. بلکه کشورهای مصرف‌کننده نفت هستند که باید در خود تغییراتی ایجاد کنند.

به همین ترتیب، نفت عربستان تنها در صورتی کم‌هزینه است که شما نقش آن را در حمایت از قرارداد اجتماعی این کشور نادیده بگیرید. با این توضیح که اوپک در تلاش برای حفظ قیمت نفت بسیار بالاتر از هزینه نهایی تولید است. دقیقاً به همین دلیل است که گفته می‌شود شرکت ملی نفت آماده است تا اوراق قرضه بیشتری برای تأمین سود سهام خود حتی با وجود اینکه قیمت نفت خام برنت بالای ۷۰ دلاراست، منتشر کند.

حال باید دید که عبدالعزیز بن سلمان، وزیر انرژی عربستان در برابر این تغییرات چه برنامه‌ای در پیش می‌گیرد؟