حملات به پالایشگاههای نفتی عربستان در بقیق و به تجهیزات تولیدی در خریص که منجر به تعطیلی تولید حدود ۵.۷ میلیون بشکه نفت شد باعث شده است گمانههایی در مورد شدت خسارت و زمان لازم برای احیای کامل مطرح شوند. امیر عبدالعزیز، وزیر انرژی عربستان سعودی، در نشست خبری خود کوشید شفافیتی به بازار ارائه دهد و بر پایداری و قابل اتکا بودن آرامکو، بویژه با توجه به اینکه این شرکت در آستانه ورود به بازارهای سهام عام است، تاکید کند.
امیر عبدالعزیز گفت تا روز سهشنبه تولید حدود روزی ۲ میلیون بشکه سر جای خود بازگشته و انتظار میرود این میزان تا آخر سپتامبر به ۱۱ میلیون بشکه در روز و تا نوامبر ۲۰۱۹ به ظرفیت کامل روزی ۱۲ میلیون بشکه برسد. عربستان در ضمن با افزایش تولید از زمینهای نفتی ساحلی خود، استفاده از ذخایر موجود و کاهش پالایش برای مصرف داخلی (در صورت نیاز) میزان صادرات نفت خود را حفظ خواهد کرد.
گفتههای وزیر بعضی نگرانیها را بر طرف کرد و تاکیدی بر قابلیت عربستان برای احیای سریع تولید و حفظ تعهدات صادرات بود. اما در ضمن تاکیدی بود بر اینکه احیای ظرفیت کامل تولید چند ماه طول میکشد، که خبر از عظمت میزان خسارات و مخاطراتی است که برای عرضه پیش آمده است. به بیان دیگر، گرچه از عربستان انتظار میرود ظرف یکی دو هفته میزان تولید در بقیق را به سطح پیش از حمله (حدود روزی ۴.۹ میلیون بشکه در روز) برساند اما با توجه به پیچیدگی تعمیرات لازم در پالایشگاه بقیق احیای ظرفیت کامل بعید است. بعضی تحلیلگران بر این باورند که احیای کامل تا آخر سال طول میکشد و روزی ۱ تا ۲.۵ میلیون بشکه تولید عقب میماند (طبق گزارشی از سیتیگروپ).
به همین شکل، رابرت مکنالی، بنیانگذار گروه راپیدان در واشنگتن و نویسنده کتابی در مورد نوسانات نفت خام اشاره میکند که احیای کامل ظرفیت تولیدی در بقیق حداقل شش ماه طول میکشد چرا که تجهیزات پالایش نفت (تانکهای کرهگون جداسازی نفت از گاز و برجهای ثباتسازی) مخصوص هر کشور هستند و ساخت آنها بسیار دشوار است. او اشاره کرد که از هفت کرهگون موجود پنج مورد و از ۱۸ ستون ثباتسازی نیز پنج تا نابود شدهاند و جایگزینی اینها ماهها طول میکشد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
اهمیت بقیق در چیست؟
پالایشگاه بقیق بخشی محوری از عملیات نفتی عربستان سعودی است و تقریبا ۶ درصد کل تولید نفت روزمره جهان را پالایش میکند. وظیفه اصلی آن تبدیل نفت خام ترش به نفت خام شیرین با کیفیت بهتر است. این کار از طریق پاک کردن ناخالصیهایی همچون گاز، شن و سوفید هیدروژن انجام میشود. (بیشتر نفت خام ترش سعودی میبایست پیش از ارسال امن به خارج از کشور پاکیزهسازی شود.) به اینترتیب بقیق با ظرفیت ثباتسازی روزی ۱۳ میلیون بشکه، بزرگترین پالایشگاه نفت در جهان است. پیش از این حمله، بقیق حدود روزی پنج میلیون بشکه از طریق تانکهای کرهگونه جداسازی نفت و گاز و برجهای سولفورزدایی آبی پالایش میکرد. این سایت نفت را از میدانهای اصلی گوهر و شیبه دریافت میکند و بعد از پالایش، نفت خام را به بنادر راس تنوره، راس الجمیعه و جبیل میرساند. بقیق در ضمن مرتبط با خط لوله پترولاین است که به ینبع واقع در ساحل دریای سرخ میرود.
بازار نفت اکنون به کدام سو میرود؟
پس از اینکه وزیر نفت سعودی گفت تولید در دو تا سه هفته آینده به میزان قبل از حمله میرسد (روزی ۹.۸۹ میلیون بشکه) و اختلالی در صادرات نفت ایجاد نخواهد شد قیمتهای نفت به ثبات رسیدهاند. قیمت نفت برنت و «دبلیو تی آی» که دوشنبه به ترتیب به ۷۱.۵ و ۷۱.۹۵ دلار رسیده بود اکنون به ۶۳.۸۰ و ۵۸.۴۲ دلار بازگشته است. آمریکا در ضمن گفته که هنوز نیازی به استفاده از ذخایر نفت استراتژیک خود ندارد.
اما شماری از عوامل همچنان بازار را تهدید میکنند. اولین عامل خطر، اختلال بیشتر در عرضه بخصوص از طریق ادامه تنشهای موجود در منطقه و قائله بین ایران و آمریکا است. حمله بقیق نشان میدهد که اختلالات پیشرفته شدهاند و میتوانند مخربتر باشند. دوم اینکه گرچه انتظار میرود عربستان ظرف چند هفته تولید خود را احیا کند اما رسیدن به ظرفیت کامل در بقیق چند ماه طول میکشد. این موضوع بهاضافه این واقعیت که ریاض در حال حاضر برای جبران کمبود تولید از ذخایر نفتی خود استفاده میکند، محدودیتهایی برای آن ایجاد میکند. بر بنیان دادههایی که علنا در دسترس هستند، تخمین تحلیلگران این است که ذخایر نفت خام عربستان خیلی بالا نیستند و اگر قطع تولید بیشتر از حد انتظار طول بکشد جای نگرانی بسیاری وجود دارد.