ایران با شاخص فلاکت ۹۲.۱ در رتبه هشتم کشورهای دارای شاخص فلاکت در سال ۲۰۲۰ قرار دارد. بر اساس اعلام «پایگاه اطلاعاتی استاتیستا» یکی از ابزارهای مهم برای مقایسه توسعه در کشورهای جهان، شاخص توسعه انسانی است که معیارهایی مثل امید به زندگی و درآمد ناخالص ملی را در نظر میگیرد چراکه شرایط اقتصادی بر امید به زندگی تاثیر میگذارد. با در نظر گرفتن این موارد یافتههای شرکت تحقیقاتی استاتیستا حکایت از آن دارد که در سال ۲۰۲۰ میلادی ایران با ۹۲.۱ در رتبه هشتم شاخص فلاکت در جهان قرار داشت.
ونزوئلا با شاخص فلاکت ۳.۸۲۷.۶ رتبه اول بدبختترین کشورهای دنیا را به خود اختصاص داد و کشورهای زیمباوه، سودان، لبنان، سورینام، لیبی و آرژانتین در رتبههای دوم تا هفتم قرار دارند و ایران نیز با شاخص فلاکت ۹۲.۱ در رتبه هشتم قرار گرفته است.
شاخص فلاکت، یک مفهوم و نشانه اقتصادی است که آرتور آکان، اقتصاددان بریتانیایی، آن را با افزودن نرخ بیکاری به نرخ تورم، تعریف کرد به این معنی که تورم و بیکاری فزاینده یک کشور را با خسارتهای اجتماعی و اقتصادی روبهرو کرده و شاخص فلاکت را در آن بالا میبرد.
استیو هانکه، استاد اقتصاد دانشگاه جانز هاپکینز، در گفتوگو با ایسنا دلیل اصلی بالا بودن شاخص فلاکت اقتصادی در ایران را تورم دانسته و کاهش ارزش ریال را نیز به عنوان مهمترین عامل بالا بودن تورم نام برده است. به گفته او «میزان رضایت مردم یک کشور از وضعیت اقتصادی زمانی به اوج میرسد که شاهد یک رشد اقتصادی قوی، نرخ بیکاری و تورم پایین و نرخ بهره کم بانکی باشیم.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
استیو هانکه با بیان اینکه ایران در میان ۱۵۶ کشور جهان در رتبه هشتم شاخص فلاکت قرار دارد، گفت: «تورم بالا اصلیترین دلیل بالا بودن شاخص فلاکت اقتصادی در ایران و کاهش ارزش ریال، مهمترین عامل بالا بودن تورم است. از ابتدای سال ۲۰۲۰ تاکنون ارزش ریال مقابل دلار ۴۴ درصد کاهش یافته و نرخ تورم سالانه ایران نیز در حال حاضر ۴۰ درصد است.»
بر اساس اعلام مرکز آمار ایران در بهار سال ۹۹ شاخص فلاکت در کشور به ۳۷.۶ درصد رسید. روزنامه همشهری تیرماه سال گذشته (۱۳۹۹) در گزارشی اعلام کرد: «استانهای لرستان، کردستان و چهارمحال بختیاری در صدر شاخص فلاکت کشوری قرار گرفتهاند و این موضوع نشان میدهد وضعیت بد بیکاری و تورم بالا در این مناطق، مردم را با مشکلات زیادی مواجه کرده است.»
گزارش این روزنامه در اردیبهشت سال جاری (۱۴۰۰) نیز نشان میدهد دو استان مرزی کرمانشاه و کردستان در پایان سال ۹۹ از لحاظ شاخص فلاکت صدرنشین بودند و جمع نرخ تورم و نرخ بیکاری این دو استان در غرب کشور به بالای ۵۸ درصد رسید. پس از آن استانهای هرمزگان، چهارمحالوبختیاری، خراسان شمالی و لرستان به ترتیب بالاترین رتبه را کسب کرده و شاخص فلاکت آنها بالای ۵۰ درصد روایت شده است. همچنین سیستان و بلوچستان، گلستان، کرمان، ایلام، همدان، آذربایجان غربی، یزد و خوزستان در سال ۹۹ با شاخص فلاکت بالاتر از میانگین کل کشور مواجه بودهاند.
در نگاه کلی، معیار اصلی سنجش شاخص فلاکت فقر و محرومیت است. در سالهای اخیر افزایش نابرابریهای اجتماعی، کوچک شدن سفره مردم، بیکاری، تورم، فقر فزاینده، بحران کرونا و تحریمهای بینالمللی از جمله عواملی هستند که بخش زیادی از جمعیت کشور را از داشتن حداقلهای یک زندگی همراه با آرامش و رفاه ربوده و بسیاری از آنها را به زیر خط فقر کشانده است. پاییز سال گذشته (۱۳۹۹) مدیرکل دفتر مطالعات اقتصادی مرکز پژوهشهای مجلس ایران اعلام کرد ۳۵ درصد جمعیت کشور زیر خط فقر هستند اما احمد توکلی، نماینده پیشین مجلس و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام این فروردین سال جاری (۱۴۰۰) از قرار داشتن ۶۰ درصد جمعیت ایران زیر خط «فقر فرضی» خبر داد و گفت: «گرسنگی و فقر در ایران معنادار» شده است.