بیاریتز، کبک، سیسیل، شیما و باواریا. احتمالا تنها معتادان به اخبار سیاسی با نام این مکان‌ها آشنایند. این‌ها محل برگزاری اجلاس سالانه جی‌۷ [گروه کشورهای توسعه‌یافته] در سال‌های گذشته بوده‌اند. معمولا به‌یاد‌ماندنی‌ترین یادگار این نشست‌ها، عکس‌هایی است که از رهبران جی۷ گرفته می‌شود نه تصمیمات بزرگشان.

با وجود این، در حالی که ثروتمندترین کشورهای جهان دوباره برای گردهمایی روز جمعه آماده می‌شوند‌، یک تصمیم مهم می‌تواند خلیج کاربیس در کورن‌وال را از دچار شدن به سرنوشت دیگر مکان‌های برگزاری از یادرفته نشست‌های جی ۷، نجات دهد. این آخر هفته، رهبران فرصتی تاریخی در اختیار دارند تا کرونا را ریشه‌کن کنند؛ به این شرط که بتوانند قول بوریس جانسون برای واکسیناسیون سراسری جهان را به یک برنامه مشخص تبدیل کنند.

این چالش بزرگی است. در حالی که تاکنون۶۰ درصد بزرگسالان در بریتانیا و ۵۰ درصد آمریکایی‌ها واکسینه شده‌اند، تنها دو درصد از جمعیت جنوب صحرای آفریقا اولین دوز واکسن را دریافت کرده‌اند و بر اساس آخرین آمار، فقط دو دهم درصد کاملا در مقابل ویروس ایمنی دارند. جای تعجب نیست که اسقف کیپ تاون از «آپارتاید واکسن» شکایت کرده است؛ ثروتمندانی که واکسینه می‌شوند و فقرایی که از آن محروم می‌مانند. ناکامی در واکسیناسیون گسترده در سراسر جهان، در حالی که شش ماه است واکسن را در اختیار داریم، یکی از دلایلی است که از ماه دسامبر تاکنون دو میلیون و ۲۵۰ هزار نفر در سراسر جهان جان خود را از دست داده‌اند. این رقم از شمار مرگ و میر سال ۲۰۲۰ بسیار بیشتر است.

و هنگامی که جانسون همین آخر هفته گذشته گفت که جی۷ ریشه‌کنی کرونا را به «بزرگترین شاهکار تاریخ پزشکی» بدل می‌کند و متعهد شد که «تا پایان سال ۲۰۲۲ دنیا را واکسینه کند»، بزرگ‌ترین سوال را بی‌پاسخ گذاشت: پولش را چه کسی می‌دهد؟

واکسیناسیون عمومی با یک چرخه مطلوب با بودجه  تضمین شده و خریدهای مشترک جهانی آغاز می‌شود و این‌گونه به ایجاد ظرفیت‌های جدید تولید و ایجاد خط تولید واکسن در هر قاره جهان منجر می‌شود؛ اما متاسفانه اگر جلسات اخیر جی۷ به نتیجه برسد، نتیجه نهایی ممکن است یک چرخه معیوب باشد که ناکامی در تامین هزینه‌ها تولید را کُند کند و میلیون‌ها نفر را همچنان در تقلا برای دستیابی به واکسن باقی بگذارد.

خوشبختانه، یک نهاد جهانی حاضر و آماده و در انتظار سازماندهی گسترده واکسیناسیون هم‌اینک وجود دارد: ای‌سی‌تی-ای (ACT-A)  که یک همکاری بین‌المللی بی‌نظیر است که کواکس، بازوی واکسیناسیون آن است و بهترین وسیله را برای پیش‌‌خرید جهانی و توزیع عادلانه واکسن‌ و ابزارهای تشخیص و درمان فراهم می‌کند. این سازمان نه تنها سازوکار اجرایی برای در اختیار گذاشتن واکسن به  ۹۲ کشور فقیر جهان را در اختیار دارد، بلکه می‌تواند در  مدت‌زمانی که آن‌ها در انتظار دریافت سهمیه واکسن‌اند، ابزارهای آزمایش و تجهیزات محافظتی را به سرعت به کشورهای محتاج برساند. 

اما از واقعیت گریزی نیست: شکاف بزرگ مالی موجود پس از ماه‌ها جمع‌آوری کمک، هنوز باید پر شود. اگر بخواهیم کسانی را که اکنون بیشتر در معرض خطرند واکسینه کنیم،  برای امسال ۱۶ میلیارد دلار و در سال آینده بیش از ۳۰ میلیارد دلار نیاز داریم.

مطمئنا تعلیق موقت گواهی‌نامه‌های ثبت اختراع برای واکسن‌های نجات‌بخش، هزینه تولید آن‌ها را کاهش می‌دهد و به علاوه «اشتراک واکسن» که اقدام کشورهای ثروتمند برای اهدا کردن واکسن‌های مازاد به کواکس و بعد توزیع آن‌ها بر اساس نیاز کشورها به دست این سازمان است، می‌تواند در حل مشکل نقش داشته باشد. حتی اگر جی۷ داوطلبانه یک میلیارد دوز هدیه کند -که در حد توانایی آن‌ها است- هنوز از ۱۱ میلیارد دوز مورد نیاز برای تامین برنامه واکسیناسیون سراسری بوریس جانسون بسیار فاصله خواهیم داشت.

خوشبختانه برای روز جمعه طرحی روی میز است که رهبران نروژ و آفریقای جنوبی آن را با زحمت تهیه کرده‌اند. آن‌ها می‌خواهند جی ۷ موافقت کند که تمام هزینه واکسن‌ها بین اعضای جی۷ و سایر کشورهای ثروتمند تقسیم شود. فرمول پیشنهادی آن‌ها درآمد، ثروت و میزان منفعت اقتصادی هر کشور از بازگشایی اقتصاد جهانی را در نظر می‌گیرد. بر اساس توانایی پرداخت، اعضا جی۷ معادل ۶۷ درصد هزینه‌ها را تامین می‌کنند. آمریکا ۲۷ درصد هزینه‌ها را پرداخت خواهد کرد، اروپا ۲۲ درصد، بریتانیا پنج درصد، ژاپن شش درصد و کانادا، کره جنوبی و استرالیا هر کدام دو درصد. از سایر کشورهای جی۲۰ از جمله چین و روسیه و کشورهای نفت‌خیز هم خواسته می‌شود بقیه هزینه‌ را تقبل کنند.

اجرای طرح تقسیم بار مالی در سطح جهانی اجرای همان چیزی است که با دقت نظامی‌وار در بریتانیا و آمریکا عملیاتی شد؛ اینکه این دو کشور سال گذشته هزینه‌های پیش‌سفارش واکسن را برای خود تامین کردند.  تقسیم بار مالی و نه فقط تقسیم واکسن، بهترین راه برای حرکت رو به جلو است زیرا سلامت جهانی به چیزی بیش از یک واکنش بحرانی یکه و تنها در وضعیت اضطراری ما نیاز دارد. ما نه تنها نیازمند تامین بودجه برای مقابله با همه‌گیری هستیم، بلکه تقریبا مطمئنیم که تا چند سال‌ پیش رو، به تولید واکسن ضد کرونا احتیاج داریم.

 به جی۷ باید گفت که واکسیناسیون جهان فقط اقدامی از سر دلسوزی نیست، بلکه به سود خود این کشورها است. تامین مالی برنامه واکسیناسیون مانند تامین بهترین بیمه‌نامه در جهان است. صندوق بین‌المللی پول بازده برنامه واکسیناسیون و بازگشت جهان به وضعیت عادی تا سال ۲۰۲۵ در قالب افزایش فعالیت اقتصادی و تجاری را ۹ تریلیون دلار تخمین می‌زند. سازمان خیریه «سیو د چیلدرن» (Save the Children) برآورد کرده است هر کشور جی۷ حداقل ۳۰ برابر صورتحسابی که برای برنامه واکسیناسیون جهانی می‌پردازد، عایدی خواهد داشت.

اما، آنگونه که مارتین لوتر کینگ گفت: «چیزی هست به نام خیلی دیر رسیدن.» اگر بخواهیم نرخ فعلی ۱۰ هزار مرگ در روز در سراسر جهان را متوقف کنیم، روز جمعه باید تصمیم گرفته شود.

البته، منتقدان چنین برنامه جسورانه‌ای می‌گویند که کارهای خیریه باید در خانه آغاز شود و پایان یابد اما این هفته یک نظرسنجی نشان داد که بیش از ۷۰ درصد مردم در سراسر جی۷، از جمله ۷۵ درصد شهروندان ایالات متحده و ۷۹ درصد مردم بریتانیا، از اقدام رهبران خود در پرداخت سهم این کشورها در تامین هزینه واکسیناسیون جهانی حمایت می‌کنند. روز جمعه، رهبران جی۷ باید واقعیت بزرگ‌تری را به خود یادآوری کنند: جهش‌های متعدد ژنتیکی ویروس کرونا رقابت بین واکسن و ویروس را هر روز سخت‌تر می‌کند و هیچ یک از ما تا زمانی که همه‌ در هر جای دنیا ایمنی نشوند، در امان نیستیم.

سایمون اند شوسترامروز  کتاب جدید گوردون براون به نام «هفت راه برای تغییر جهان» (Seven Ways to Change the World) را منتشر کرد.