مردم اتیوپی روز دوشنبه در حالی مشغول رای دادن در اولین انتخابات چندحزبی در طی ۱۶ سال اخیر شدند که این کشور با بحران‌های متعددی دست و پنجه نرم می‌کند: ناآرامی در سراسر کشور، نزاعی قومی در منطقه تیگرای که منجر به دخالت خارجی و بحرانی بشردوستانه شده است، بحران دیپلماتیک با مصر و سایر کشورهای عربی بر سر سد زدن بر روی رود نیل، و بروز قحطی در بخش‌های وسیعی از کشور. 

ابی احمد، نخست‌وزیری که دو سال پیش به دلیل رسیدن به صلح با اریتره جایزه صلح نوبل گرفت، اما به دلیل عملکردش در سال گذشته با انتقادات بسیاری مواجه بوده است، حالا برای اولین بار باید از سوی رای‌دهندگان محک بخورد. این اولین انتخابات چندحزبی اتیوپی از سال ۲۰۰۵ تا کنون است و البته درجه آزاد و منصفانه بودنش هنوز روشن نیست. بخش‌هایی از کشور درگیر تخاصم نظامی است، چهره‌های اپوزیسیون در زندان هستند، و میلیون‌ها نفر قادر به رای دادن نخواهند بود. 

آقای احمد که از آوریل ۲۰۱۸ سر کار است، گفته است انتظار دارد رای‌گیری به صورت مسالمت‌آمیز انجام شود و در توییتر مدعی شد که این «اولین تلاش» کشورش برای برگزاری «انتخابات آزاد و منصفانه» است. 

اما مخالفان او این ادعا را به چالش کشیده‌اند. مثلا کاربری به نام گوآل ادوا در توییتر نوشت:‌ «این در واقع بدترین تلاش برای انتخابات آزاد و منصفانه در تاریخ اتیوپی است. ناظران انتخاباتی اصلا کل روند را نپذیرفته‌اند و بیشتر اپوزیسیون در زندان است. کل یک منطقه هم که درگیر جنگ است و نمی‌تواند رای بدهد.»

اشاره او به منطقه تیگرای است که به علت شرایط نظامی، برگزاری انتخابات در آن لغو شده است. به گزارش مارتین پلات، روزنامه‌نگار باسابقه، بیشتر ناظران بین‌المللی اصلا حاضر به حضور نشده‌اند، چرا که مشروعیت کل روند از اساس زیر سوال است. 

اتحادیه اروپا مدت‌ها است واحد نظارت انتخاباتی خود را به علت همکاری نکردن دولت، از اتیوپی خارج کرده است. 

این انتخابات پارلمانی نخست قرار بود قریب یک سال پیش، یعنی در اوت ۲۰۲۰ برگزار شود، اما دو بار به علت دنیاگیری ویروس کرونا و مشکلات لجستیکی به تاخیر افتاد. 

اتیوپی کشوری چندقومی است و مدت‌ها است که تقسیمات فدرالیِ‌ قومیتی دارد. آقای احمد، اوروموتبار است و پدری مسلمان و مادری مسیحی دارد و خودش عضو اقلیت مسیحیان پروتستان آن کشور است (بیشتر مسیحیان اتیوپی، ارتدوکس شرقی هستند). در جنگ تیگرای که از نوامبر سال گذشته آغاز شد و با گذشت هفت ماه همچنان ادامه دارد، نیروهای دولت مرکزی وارد منطقه تیگرای شدند و با «جبهه آزادی‌بخش خلق تیگرای» که خود را مدافع قوم تیگرای می‌داند و در سال ۱۹۹۱ نقشی کلیدی در سرنگونی دیکتاتوری سابق اتیوپی داشت، درگیر شدند. 

ابی ۴۴ ساله اکنون متعلق به «حزب رفاه» است و امیدوار است که آن حزب در انتخابات مجلس اول شود تا نخست‌وزیری او ادامه یابد. با توجه به آن که بسیاری از چهره‌های اپوزیسیون، در اعتراض به سرکوب، انتخابات را تحریم کرده‌اند، آقای ابی شانس بالایی برای پیروزی دارد.

بسیاری از چهره‌های سیاسی کشور، انتخابات را تحریم کرده‌اند.

میریا گودینا، رهبر «کنگره فدرالیست اورومو» که نماینده این بزرگ‌ترین گروه قومی اتیوپی است، این انتخابات‌ را «نمایش سیاسی» خواند و از ناظران خواست که آن را زیاد جدی نگیرند. از سال گذشته که کشته شدن یک خواننده محبوب اورومو، به ناآرامی‌های گسترده‌ای در آن منطقه دامن زد، بسیاری از چهره‌های اپوزیسیون آن ناحیه بازداشت شده‌اند. 

وزارت خارجه آمریکا هفته گذشته با صدور بیانیه‌ای در مورد «جوّی» که انتخابات در آن برگزار می‌شود، «ابراز نگرانی جدی» کرد. در آن بیانیه به «دستگیری سیاستمداران اپوزیسیون، آزار رسانه‌های مستقل، و تخاصم‌های متعدد بین‌قومی و بین‌جمعیتی در سراسر اتیوپی و موانع موجود بر سر راه روند انتخاباتی آزاد و منصفانه» اشاره شده است. 

در مجموع ۴۷ حزب در انتخابات (که هم در سطح سراسری و هم در سطح منطقه‌ای برگزار می‌شود) شرکت خواهند کرد و حزب رفاهِ آقای ابی با ۲ هزار و ۴۲۳ نامزد بیشترین تعداد نامزدهای ثبت شده را دارد. پس از آن، حزب رقیبِ «شهروندان طرفدار عدالت اجتماعی در اتیوپی» است که ۱۳۸۵ نامزد به میدان آورده است. از ۱۰۹ میلیون نفر مردم اتیوپی، تنها حدود ۳۷ میلیون نفر برای شرکت در انتخابات ثبت شده‌اند.

دور دوم انتخابات در ماه سپتامبر برای مناطقی برگزار می‌شود که اکنون به علت شرایط جنگی، برگزاری انتخابات در آن‌ها ممکن نیست.