دانشمندان سه روش رایج برای روشنایی شامل: مشعل، چراغ روغنی و شومینه را که انسان‌های عصر حجر برای روشن کردن غارهای خود استفاده می‌کردند، بازآفرینی کرده‌اند. این پیشرفتی است که به فهم ما از نحوه سفر، زندگی و خلق هنرهای پارینه سنگی در اعماق غارها روشنی می‌دهد.

به گفته باستان‌شناسان، از جمله آنجلس مدینا الکاید از دانشگاه کانتابریا در اسپانیا، این سیستم‌های مختلف روشنایی ویژگی‌های متنوعی داشتند و استفاده از آن‌ها منبعی حیاتی برای توسعه رفتارهای اجتماعی و اقتصادی در انسان‌های ماقبل تاریخ صدها هزار سال پیش بود.

در این مطالعه که در مجله پلوس وان (PLOS ONE) منتشر شده است، دانشمندان شواهد باستان‌شناختی روشنایی مانند بقایای آتش را که در چندین غار پارینه سنگی با هنر غارنشینی در جنوب غربی اروپا یافت شده است، مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند.

بر اساس این یافته‌ها، این باستان‌شناسان سیستم‌های روشنایی را که احتمالا انسان‌های ساکن غار ایسونتزا ۱ (Isuntza 1) در منطقه باسک اسپانیا استفاده می‌کردند‌، به طور آزمایشی بازآفرینی کردند.

دانشمندان در این مطالعه نوشتند: «این بازآفرینی‌ها متکی بر بررسی جامع اطلاعات باستان‌شناسی درباره این موضوع است.»

نورپردازی‌های بازآفریده‌شده پنج مشعل چوبی را شامل می‌شود که از چوب رزین‌های پیچک، درخت عرعر، بلوط، توس و کاج ساخته شده است. همچنین، آن‌ها دو لامپ سنگی چربی‌سوز با استفاده از چربی حیوانات و مغز استخوان گاو و گوزن و یک شومینه کوچک که چوب بلوط و درخت ارس را می‌سوزاند، بازآفرینی کردند.

باستان‌شناسان دریافتند که برای کاوش در غارها یا عبور از فضاهای باز مشعل‌های چوبی ساخته‌شده از چند شاخه بهترین کاربرد را داشتند، زیرا نور را به همه جهات منتشر می‌کردند و حمل آن‌ها آسان است. آزمایش‌ها نشان داد که بُرد نور این مشعل‌ها تقریبا شش متر بود. 

به گفته دانشمندان، مشعل‌های چوبی با وجود داشتن شدت نور تقریبا پنج برابر بیشتر از یک چراغ روغن‌سوز دو فیتیله‌ای «چشمان حامل مشعل را از شدت نور کور نمی‌کردند».

در این مطالعه، نور این مشعل‌های چوبی به روشی که احتمالا بشر پارینه سنگی آن‌ها را می‌ساخت، ساخته شده بود و به طور میانگین ۴۱ دقیقه دوام آورد. کم‌ترین زمان روشن ماندن مشعل ۲۱ دقیقه و بیشترین زمان ۶۱ دقیقه بود.

با این حال‌، محققان دریافتند که این مشعل‌ها عملکرد یکنواختی ندارند و هنگام روشن بودنشان نیاز به نظارت دقیق دارند و همچنین مقدار زیادی دود تولید می‌کنند.

در مقابل، چراغ‌های روغن‌سوز برای روشنایی فضاهای کوچک در یک دوره طولانی با شدت نوری شبیه به یک شمع، تا بُرد سه متر، عملکرد بهتری دارند و دود کمتری نیز تولید می‌کنند.

اما دانشمندان اضافه کردند که چراغ‌های روغن‌سوز به دلیل اثر خیره‌کننده و نور ضعیف برای استفاده هنگام حرکت مناسب نیستند.

جریان هوای داخل غارها نیز می‌تواند در محل نصب شومینه‌ها تاثیر بگذارد. در این آزمایش شومینه‌ها دود زیادی تولید کردند و پس از ۳۰ دقیقه نیز خاموش شدند.

باستان‌شناسان معتقدند که بینش‌ها و مشاهدات به‌ دست آمده از این بازآفرینی‌های تجربی می‌تواند درک عمیق‌تری از دسترسی به تاریک‌ترین بخش‌های غارهای مسکونی به ویژه برای ایجاد هنر ارائه کند.

به گفته محققان، در آینده مطالعات بیشتر بر موضوع روشنایی مبتنی بر آزمایش‌های تجربی در کشف جزئیات بیشتر درباره فعالیت اجداد ما در غارها مفید خواهد بود.

محققان نوشتند: «نور مصنوعی یک منبع فیزیکی مهم برای گسترش رفتارهای پیچیده اجتماعی و اقتصادی در گروه‌های پارینه سنگی، به ویژه برای توسعه اولین اکتشافات دیرینه-غار‌شناسی و منشاء هنر در غارها بود.»