خبرگزاری بلومبرگ می‌گوید بازرسان سازمان ملل متحد که پشت درهای تاسیسات مهم مربوط به برنامه اتمی جمهوری اسلامی ایران مانده‌اند، در حال تدوین برنامه‌های احتمالی‌ هستند که در صورت شکست گفت‌گوهای جمهوری اسلامی ایران و کشورهای غربی، ممکن است شکاف موجود درباره اطلاعات مربوط به فعالیت‌های تهران را برطرف کند.

مسئولان در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در حال تهیه گزارش سه‌ماهه درباره نظارت بر فعالیت‌های تهران هستند و قرار است آن را در نشست ماه آینده در وین به دیپلمات‌ها ارائه دهند.

از وقتی که حکومت جمهوری اسلامی ایران به دلیل تحریم‌های آمریکا دسترسی بازرسان به تاسیسات اتمی خود را محدود کرد، بازرسان تلاش کرده‌اند تا با در کنار هم قراردادن اطلاعات، تصویر کاملی از برنامه‌های اتمی تهران تهیه کنند. در این برنامه‌ها تهران در حال حاضر اورانیوم را با غلظت بالایی که نزدیک به غلظت لازم برای مقاصد تسلیحاتی است غنی‌سازی می‌کند.

با توقف مذاکرات احیای برجام در وین، ایران توافق موقت برای نگهداری ویدیوهای ضبط شده در دوربین‌های موجود در مراکز اتمی و داده‌های اطلاعاتی درباره غنی‌سازی اورانیوم در تاسیسات مهم را تمدید نکرد.

دیپلمات‌ها در وین می‌گویند که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اکنون می‌تواند به دنبال توافق جداگانه و به‌روزی باشد که دفعات بازرسی‌ از اماکن فراوری اورانیوم را مشخص کند.

توافق موسوم به «توافق جامع پادمان» که جمهوری اسلامی ایران وعده داده است به آن متعهد خواهد ماند، مستلزم آن است که کشورها وقتی از محدوده معین اتمی عبور کردند، امکان دسترسی بیشتر از تاسیسات را فراهم کنند.

به گفته دو مقام آگاه نزدیک به مذاکرات، تصمیم ایران به شروع تولید اورانیوم غنی‌شده با خلوص بالا و نزدیک به خلوص لازم برای تولید کلاهک هسته‌ای، توافق جامع پادمان را نقض کرده است.

این دو مقام که نخواستند نامشان فاش شود، گفتند که افزایش دفعات بازرسی از مراکز اتمی و نگهداری مواد هسته‌ای ایران ممکن است این نگرانی را ایجاد کند که اورانیوم مورد نظر برای مقاصد غیرصلح‌امیز ذخیره شده است.

بازرسان در حالی روی برنامه جایگزین کار می‌کنند که نفتالی بنت، نخست‌وزیر اسرائیل، برای ملاقات با جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا، به واشنگتن سفر کرده است. بنت می‌خواهد بایدن را متقاعد کند که آمریکا را به برجام بازنگرداند.

روزنامه نیویورک‌تایمز روز چهارشنبه ۲۵ اوت نوشت که اسرائیل از آمریکا می‌خواهد که به جای آن از ائتلاف عرب- اسرائیلی در مقابل نفوذ منطقه‌ای تهران حمایت کند.

دولت بایدن مایل به بازگشت به توافقی «طولانی‌مدت‌تر و قوی‌تر»‌ با تهران است. اما با روی کار آمدن دولت رئیس ‌جمهوری ابراهیم رییسی در ایران، تردید درباره آینده مذاکرات افزایش یافته است.

همزمان، رهبر جمهوری اسلامی ایران بر متحدانش در پکن و مسکو حساب کرده‌ است. شی جین‌پینگ و ولادیمیر پوتین، رهبران چین و روسیه هفته گذشته با ابراهیم رئیسی درباره برجام صحبت کردند.

شی گفته‌است که چین از نگرانی‌های مشروع تهران درباره برجام حمایت می‌کند.

از ماه آوریل و زمان شروع میانجیگری چین، اتحادیه اروپا و روسیه در مذاکرات غیرمستقیم میان تهران و واشنگتن، ظرفیت اتمی و ذخائر اورانیوم بسیارغنی‌شده ایران افزایش یافته است.

در ماه ژوئن بازرسان گزارش دادند که نه قادر به تایید میزان ذخائر اورانیوم هستند و نه می‌توانند صحت سخنان تهران را تایید کنند.