تونی بلر، نخست‌وزیر اسبق بریتانیا، گفت شاید این خیال که افغانستان را بتوان به شکلی پایدار و همیشگی «از نو ساخت»، خام‌طبعی بوده است؛ هرچند که او چند روز پس از خروج شتاب‌زده بریتانیا و آمریکا از افغانستان، به‌شدت از مداخله‌جویی غرب و ارزش‌های آن دفاع کرده بود.

نخست وزیر پیشین بریتانیا که بیست سال پیش و در پی حملات یازدهم سپتامبر، نیروهای بریتانیا را به افغانستان اعزام کرده بود، گفت که هرج و مرجی که ناشی از فرار ده‌ها هزار نفر از بازگشت حکومت دینی به افغانستان بود، نشان داد که مردم فارغ از آن که کجا زندگی کنند، با ارزش‌های لیبرالی غرب همدل‌ هستند.

او همچنین گفت که بریتانیا و اروپا باید آماده دفاع از دموکراسی و آزادی بیان در برابر استبداد دینی و تهدید تروریسم باشند.

آقای بلر در ادامه گفت که به نظر او نهادینه کردن چنان نظام‌هایی در افغانستان «به این دلیل ناکام نماند که مردم نمی‌خواستند کشورشان از نو ساخته شود»، بلکه دلیلش این بود که طالبان با خشونت کشور را تسخیر کرد.

رهبر سابق حزب کارگر بریتانیا به حضار گرد آمده در موسسه خدمات متحد سلطنتی (آریواس‌آی) گفت: «معمولا سد راه کشورسازی مردم نیستند، بلکه ظرفیت ناچیز نهادها و حکمرانی، از جمله فساد، در طی سال‌های دراز است، و بیش از هر چیز، چالش تلاش برای ساختن کشور در شرایطی که عناصر داخلی در ترکیب با حمایت خارجی، می‌کوشند آن را از میان ببرند.»

آقای بلر در ادامه در پیوند با اوضاع افغانستان، افزود: «یکی از ناراحت‌کننده‌ترین چیزهایی که در هفته‌های گذشته مرتب می‌شنوم،  این است که می‌گویند حماقت است اگر باور داشته باشیم که افکار غربی لیبرال دموکراسی و آزادی قابل صدورند، یا هرگز امکان ندارد که جز درمحیط گویا نسبتا منحط جامعه غربی ریشه بدوانند.»

«شاید نسل رهبرانی چون من خام‌طبع بودند که فکر می‌کردند کشورها را می‌شود «از نو ساخت.» یا شاید «نوسازی» باید مدت بیشتری ادامه می‌یافت. اما با دیدن زنان افغانستان در رسانه‌ها، عرصه فرهنگ، و جامعه مدنی که اکنون از زندگی خود می‌گریزند، هرگز نباید از یاد ببریم که ارزش‌های ما هنوز هم ارزش‌هایی هستند که مردم برمی‌گزینند.»

«کسب اعتماد مجدد به ارزش‌هامان و کاربرد جهان‌شمول آن‌ها بخشی لازم از تضمین این امر است که ما در دفاع از آن‌ها ثابت‌قدمیم و آماده دفاع از آن‌ها هستیم.»

آقای بلر ۶۸ ساله این سخنان را بیست سال پس از یازدهم سپتامبر بیان کرد و نقطه کانونی سخنانش، تهدید ناشی‌ از تروریست‌های اسلامگرا بود.

آقای بلر به گردهمایی آریواس‌آی گفت که اسلامگرایی به عنوان یک ایدئولوژی، در تضاد با جوامع باز، و منبعی برای خشونت است که «تهدید امنیتی حاد» به شمار می‌آید که چه غرب دخالت کند چه نه، ضربه خواهد زد، نه «تهدیدی درجه دو» که بتوان بر پایه‌ای محلی و مورد به مورد با آن برخورد کرد.

او گفت که خطر جهاد اسلامی برای اروپا در حال رشد است و با توجه به کناره‌گزینی آمریکا از درگیری‌های نظامی فعال، کشورهای پیشتاز باید گردهم آیند تا با تاکید خاص بر اروپا، استراتژی مناسبی برای مقابله با آن تنظیم کنند.

آقای بلر گفت که این استراتژی می‌تواند شامل همکاری با کسانی در کشورهای عمدتا مسلمان باشد که می‌خواهند رشته کار را از دست افراط‌گرایان درآورند، و نیز کمک به دولت‌هایی مثل منطقه ساحل آفریقا برای حمایت از شهروندان‌شان در قبال شورشیان، و تقویت اقدامات ضدفقر.

او گفت که چنین رویکردی «احتمالا شامل اقداماتی بیش از اعمال متعارف ضدتروریسم» خواهد بود، و افزود: «ما در میدان عمل به محرک نیاز داریم. طبیعتا ترجیح ما این است که این عامل محرکه محلی باشد، ولی چنین امری همیشه ممکن نیست.»