افزایش قیمتها و بالا رفتن هزینههای زندگی بسیاری از بازنشستگان را مجبور کرده است برای تامین مخارج زندگی به بازار کار بازگردند. آنان در حالی مشاغل آزاد و سختی مثل مسافرکشی را پیشه میکنند که سن بالایی دارند و اغلب به یک یا چند بیماری دچارند. به گفته علی دهقاننیا، رئیس کانون بازنشستگان استان تهران، از بازنشستگانی که کار میکنند آماری وجود ندارد اما با توجه به اینکه حقوق بیشتر آنان تنها برای ۱۰ روز زندگی در ماه کفاف میدهد، مجبور میشوند به شغل دیگری روی بیاورند. این موضوع پس از مسئله افزایش تعداد کودکان کار، بالا رفتن تعداد سالمندان کارگر را هم در پی دارد.
بر اساس اعلام مرکز فناوری اطلاعات و آمار سازمان تامین اجتماعی، بیش از سه میلیون نفر با عنوان بازنشسته تامین اجتماعی از این سازمان مستمری دریافت میکنند. از این میان، تعدادی زیادی پس از بازنشستگی دوباره جذب بازار کار میشوند تا مخارج زندگی خود را تامین کنند. با این حال به گفته رئیس کانون بازنشستگان تهران، آمار دقیقی از بازنشستگانی که کار میکنند، وجود ندارد. اما روزنامه همشهری در گزارش خود به واقعیت حضور تعداد زیادی از بازنشستگان جامعه حین انجام کارهای سخت مثل مسافرکشی در سطح شهر اشاره کرده است.
با توجه به اینکه دوسوم مستمریبگیران تامین اجتماعی حقوق متوسط بازنشستگی دریافت میکنند و تورم هم در کشور مدام رشد تصاعدی دارد، میتوان نتیجه گرفت که در حال حاضر بسیاری از بازنشستگان چارهای ندارند جز اینکه کار کنند. آنان در حالی دوباره به بازار کار وارد میشوند که به دلیل کهولت سن، بیمار و ناتوان شدهاند اما لزوم تامین مخارج زندگی چاره دیگری برایشان باقی نگذاشته است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
میانگین حقوق بیشتر بازنشستگان بین سه تا پنج میلیون تومان است که با توجه به افزایش سرسامآور هزینههای زندگی از جمله خوراک، پوشاک و مسکن به هیچوجه جوابگوی نیازهای زندگی آنان نیست.
علی دهقاننیا در گفتوگو با روزنامه همشهری پدیده «سالمند کارگری» را یک معضل اجتماعی دانسته و با اشاره به شرایط اقتصادی ایران گفته است: «بیش از یکسوم بازنشستگان تامین اجتماعی حداقلبگیرند؛ یعنی باید با چهار میلیون و ۲۰۰ هزار تومان در ماه زندگی کنند که بررسیها نشان داده است فقط برای ۱۰روز از ماه کفاف میدهد و برای ۲۰ روز دیگر کسری دارند؛ بنابراین مجبورند که به شغل دیگری روی بیاورند.»
موضوع دیگری که دهقاننیا درباره آن صحبت کرده و میتواند حکم زنگ خطر را برای جامعه به صدا درآورد، این است که سالمندان حتی با وجود کار مضاعف، دستمزدهای کمتری دریافت میکنند.
در وضعیتی که اقتصاد بیمار و غیررسمی نبض بازار کار و سرمایه را در دست گرفته است، کارفرمایان برای سودآوری بیشتر افرادی را استخدام میکنند که با وجود کار بیشتر، دستمزدهای کمتری بگیرند. در چنین شرایطی خطر به استثمار کشیده شدن برخی قشرها همچون کودکان، مهاجران غیرقانونی و سالمندان وجود دارد. این کارفرمایان با استخدام چنین افرادی هم نیاز خود برای نیروی کار را برطرف میکنند و هم با امکان گریز از قانون، کمترین دستمزدها را میپردازند.
مراجعه سالمندان به بازار کار با در نظر گرفتن اینکه اغلب آنان انتخاب دیگری جز مشاغل آزاد و غیررسمی ندارند، این خطر را بیشتر کرده است. علی دهقاننیا نیز با تایید این موضوع گفته است: «چون توانایی و انرژی سالمندان برای کار کمتر از جوانان است، معمولا آنها را برای مشاغلی میپذیرند که درامد کمی دارند.»
به گفته رئیس کانون بازنشستگان استان تهران، صندوقهای بازنشستگی و سازمان تامین اجتماعی باید هرچه زودتر برای این معضل چارهای بیندیشند وگرنه در کنار کار کودکان، اشتغال سالمندان را هم شاهد خواهیم بود که برازنده آنها و ایران نیست.