رهبر چریک‌های «راه درخشان» در زندان پرو درگذشت

بنا به اعلام دولت پرو، آبیمائل گوسمان که در سال ۱۹۹۲ دستگیر شده بود روز شنبه ۲۰ شهریور بر اثر بیماری در بیمارستانی نظامی درگذشت.

به گفته آنیبال تورس، وزیر دادگستری پرو، این استاد پیشین فلسفه که این گروه شورشی خشن را در سال ۱۹۸۰ پایه‌گذاری کرد ۸۶ سال داشت و دچار بیماری عفونی بود.

گوسمان با الهام از انقلاب فرهنگی مائو تسه‌دونگ در چین در سال ۱۹۸۰ به زادگاه خود پرو برگشت و مصمم بود جامعه مارکسیستی مورد نظر خودش را با توسل به خشونت ایجاد کند.

او مدت ۱۲ سال رهبری چریک‌های راه درخشان را به عهده داشت که سعی داشتند دولت انتخاباتی پرو را با توسل به بمب‌گذاری، آدمکشی و کشتار شهروندان سرنگون کنند و دیکتاتوری پرولتاریا برقرار کنند.

گروه راه درخشان بیشتر در بلندی‌های کوهستان آند در پرو فعال بود و توانست از میان دهقانان فقیر هوادارانی جذب کند و به ویژه برای این کار دادگاه‌های فرمایشی خشنی به نام «دادگاه خلق» بر پا می‌کرد و در محاکماتی نمایشی مجازات مرگ برای متهمان به دشمنی با خلق صادر می‌کرد.

بخش‌هایی از نواحی روستایی واقع در شمال و مرکز پرو آخرین مناطق تحت اختیار این گروه چریکی در دوران اوج فعالیت آن در اوایل دهه ۱۹۹۰ بود و همچنین حملات تروریستی و مرگ‌بار متعددی در مراکز شهری پرو انجام می‌دادند و هدفشان سیاست‌مداران، اتحادیه‌های کارگری و سایر گروه‌های چپ‌گرای رقیب و امدادگران بودند.

گویا گروه راه‌ درخشان در آن هنگام حدود ۱۰ هزار نفر نیروی رزمی داشت و دولت پرو برای مقابله با شورش‌های این گروه در مناطق تحت سکونت دو سوم شهروندان پرو نوعی حکومت نظامی برقرار کرده بود.

سرانجام در سپتامبر سال ۱۹۹۲ گروه ضربت ویژه پلیس پرو توانست رد گوسمان را در خانه امنی در لیما پایتخت این کشور بگیرد و او را دستگیر کند.

گوسمان یک سال بعد خواستار مذاکرات صلح شد در حالی که شورش ۱۳ ساله‌ای که به پا کرده بود تا همان هنگام جان ده‌ها هزار پرویی را گرفته بود (اغلبشان دهقانانی روستایی بودند که راه درخشان ادعا می‌کرد برای آن‌ها می‌جنگد) و ۶۰۰ هزار نفر را از خانه و کاشانه‌شان آواره کرده بود.

بعد از دستگیری گوسمان نیز حملات گاه به گاه راه درخشان علیه دولت ادامه یافت اما از دست دادن مردی که نزد پیروانش به رئیس‌جمهور گونزالو معروف بود  به روحیه شورشیان ضربه زد و نیروهای امنیتی پرو توانستند به تدریج و منطقه به منطقه این گروه را شکست دهند.

شماری از دستیاران گوسمان هم با پایه‌گذاری جنبشی سیاسی خواستار عفو عمومی برای تمام «زندانیان سیاسی» دوران جنگ داخلی خون‌بار پرو شدند ولی هواداران بسیار اندکی بین مردم پیدا کردند.

شماری از بقایای مسلح راه درخشان تا امروز هم به مبارزه خود ادامه داده‌اند و هر چندگاه در نواحی دورافتاده جنگلی به پلیس و یگان‌های ارتش حمله می‌کنند و برای دارودسته‌های قاچاق مواد مخدر کار می‌کنند.

گوسمان به حبس ابد محکوم شد و زندانی ویژه با حداکثر تدابیر امنیتی برای او در ساحل اقیانوس آرام ساختند. او در سال ۲۰۱۰ با همسر دوم خود النا ایپارراگیرره ازدواج کرد. النا ایپارراگیرره نفر دوم در رهبری راه درخشان بود و همراه گوسمان در زندان به سر می‌برد.

اندک‌شماری از مردم پرو احتمال دارد برای مرگ مردی به سوگ بنشینند که جنگ داخلی مرگ‌باری به راه انداخت و جان بسیاری را بر باد داد.

پدرو فرانکه، وزیر اقتصاد پرو، نیز پس از اعلام خبر مرگ گوسمان گفت راه درخشان «هزاران بی‌گناه را به کشتن داد و صلح و آرامش کشور را از بین برد. خوف و هراس آن دوران را فراموش نمی‌کنیم و مرگ او باعث نمی‌شود پرونده جنایاتش پاک شود.»