علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، که پیش‌تر از شرافتمندانه و عزتمندانه نبودن مذاکره با آمریکا سخن گفته بود، در اظهاراتی تازه، از گفتگوهای نمایندگان تهران و واشینتگن در مسقط ابراز رضایت کرد.
خامنه‌ای روز سه‌شنبه در دیدار با مسئولان سه قوه، گفتگوهای عمان را «یکی از ده‌ها کار وزارت امور خارجه» خواند و تاکید کرد که «مسائل کشور نباید به این گفتگوها گره زده شود». او با اشاره به تجربه برجام گفت: «اشتباهی که در برجام شد و همه‌چیز کشور را به پیشرفت مذاکرات منوط کرد، نباید تکرار شود.»
رهبر جمهوری اسلامی که بارها در اظهاراتش گفته به «دشمن» بی‌اعتماد است، این بار تاکید کرد که به نتایج مذاکرات عمان نباید «خوش‌بین یا بدبین افراطی» بود.
در حالی که عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و استیو ویتکاف، نماینده دونالد ترامپ در امور خاورمیانه، برای ادامه مذاکرات در شنبه پیش رو آماده می‌شوند، خامنه‌ای گفت: «مذاکرات ممکن است به نتیجه برسد یا نرسد. در گام‌های اول تصمیم کشور به مذاکره خوب کار شده است. بعد از این هم باید با دقت حرکت کرد، ضمن اینکه خطوط قرمز برای ما و برای طرف مقابل کاملا روشن است.»
اظهارات خامنه‌ای و چرخش مواضع او درباره گفتگو با آمریکا و حتی نقل قول مسعود پزشکیان از رهبر جمهوری اسلامی درباره اینکه اجازه سرمایه‌گذاری در ایران را به آمریکایی‌ها داده است، با سخنرانی‌های سال‌های گذشته او مغایرت دارد. از طرفی، تندروهای داخل ایران هم به این موضوع واکنش‌های تندی نشان می‌دهند.
روزنامه کیهان که زیر نظر نماینده خامنه‌ای منتشر می‌شود، در مطلبی با عنوان «دیکتاتورهای کوچولو»، در واکنش به حامیان مذاکره با آمریکا و با یادآوری کشته شدن قاسم سلیمانی نوشت: «میگویند با نیم ساعت مذاکره، دلار و سکه را ارزان کردیم. نیم ساعت یعنی با کمترین زمان و هزینه. در تکمیل می‌گوییم شما بدون داشتن وزیر اقتصاد و بدون داشتن برنامه توانستید دلار را کاهشی کنید! آفرین. اما آیا واقعا تا همین جای کار هزینه‌ای نداده‌ایم؟ هزینه‌ای سنگین‌تر از اینکه، قهرمان ملی‌مان را که ۴۰ سال برایمان جنگید، فراموش کردید؟»
روز یکشنبه برخی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی از جمله مهدی کوچک‌زاده هم به مذاکره با آمریکا و بی‌اطلاعی نمایندگان از آنچه در گفتگوی عراقچی با ویتکاف گذشت، انتقاد کرده بودند.
در همین حال رامین مهمان‌پرست، سخنگوی پیشین وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، در پاسخ به مجری صداوسیما که از او پرسید: «پس تکلیف شعار مرگ بر آمریکا چه می‌شود؟» گفت: «آمریکا اگر روابطش را اصلاح کند، آن‌ها هم می‌توانند از دوستانی باشند که از ظرفیت ملت ایران استفاده کنند.»
جمهوری اسلامی در حالی برای دور دوم مذاکرات در روز شنبه آماده می‌شود که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، روز دوشنبه در جریان دیدار با نایب بوکله، رئیس‌جمهوری السالوادور، گفت که به نظرش تهران در مذاکرات مربوط به سلاح هسته‌ای، آمریکا را «سر می‌دواند».
ترامپ که پیش‌تر تهران را در صورت به توافق نرسیدن با آمریکا، به بمباران تهدید کرده بود، روز دوشنبه بار دیگر بر مواضع پیشین پافشاری و تاکید کرد: «جمهوری اسلامی باید از فکر داشتن سلاح هسته‌ای دست بردارد. آن‌ها نمی‌توانند سلاح هسته‌ای داشته باشند.»
او همچنین خواهان تسریع در مذاکرات شد و گفت: «مذاکرات باید سریع پیش برود، چون ایران تقریبا به ساخت سلاح هسته‌ای نزدیک شده است و اگر مجبور باشیم اقدام سختی بکنیم، انجامش می‌دهیم.»
پیش از این، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی پس برگزاری نشست عمان به رسانه‌های داخلی گفته بود که دو طرف «به دستیابی به چارچوبی برای ادامه مذاکرات بسیار نزدیک شده‌اند».
در همین حال نشریه گاردین روز سه‌شنبه نوشت که پیش‌بینی می‌شود ایران با پیشنهاد آمریکا برای انتقال ذخایر اورانیوم با غنای بالا به یک کشور ثالث‌ــ مثلا روسیه‌ــ مخالفت کند. بر اساس گزارش گاردین، این پیشنهاد بخشی از تلاش واشینگتن برای محدودسازی برنامه هسته‌ای ایران و جلوگیری از استفاده احتمالی آن در ساخت سلاح هسته‌ای است.
این نشریه بریتانیایی همچنین افزود که این موضوع یکی از موانع کلیدی در مسیر رسیدن به توافق آینده تلقی می‌شود، اگرچه در گفت‌و‌گو‌های اولیه در عمان، بین وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی و استیو ویتکوف مطرح شده است.
استیو ویتکاف که ریاست مذاکرات روز شنبه در عمان با نمایندگان جمهوری اسلامی را بر عهده داشت، روز دوشنبه اعلام کرد که دستیابی به توافق دیپلماتیک با جمهوری اسلامی منوط به «حل‌وفصل جزئیات مربوط به راستی‌آزمایی برنامه غنی‌سازی اورانیوم و برنامه‌های تسلیحاتی ایران» است.
او در آستانه دور دوم مذاکرات که شنبه آینده برگزار می‌شود به فاکس‌نیوز گفت: «موضوع اصلی این توافق راستی‌آزمایی برنامه غنی‌سازی خواهد بود و در نهایت، راستی‌آزمایی درباره تلاش برای تسلیحاتی‌سازی.»
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تاکنون ماهیت غیرتسلیحاتی فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی را تایید نکرده و سال‌ها است که نتوانسته است پاسخ برخی پرسش‌های کلیدی خود، شامل رد اورانیوم در تاسیسات اعلام نشده، را از تهران بگیرد.
نماینده ویژه آمریکا همچنین به قابل قبول نبودن غنی‌سازی ۶۰ درصدی و اینکه جمهوری اسلامی هرگز نمی‌تواند سلاح هسته‌ای داشته باشد، اشاره کرد و گفت در صورت توافق نکردن، گزینه‌های دیگر پیش رو است. این موضع ویتکاف ملایم‌تر از دیگر مقام‌های دولت ترامپ است که بر برچیده شدن کامل تاسیسات هسته‌ای جمهوری اسلامی تاکید دارند. خود ترامپ هم تاکنون به‌طور روشن به برچیدن تاسیسات اشاره نکرده و تنها گفته که خواستار تعطیل شدن برنامه هسته‌ای تهران است.
موضوع دیگری که ویتکاف به آن اشاره می‌کند، موشک‌های جمهوری اسلامی‌اند که نشان می‌دهد در مذاکرات جاری علاوه بر موضوع هسته‌ای، مسائل منطقه‌ای از جمله تهدید‌های ناشی از برنامه موشکی جمهوری اسلامی نیز مطرح شده است. این در حالی است که مقام‌های تهران مدعی‌اند مذاکرات تنها حول محور هسته‌ای است و خواستار لغو تحریم‌ها هستند.
در پی سخنان نماینده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه مبنی بر ارتباط موضوع موشکی با مذاکرات هسته‌ای، سخنگوی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اعلام کرد که توان نظامی جمهوری اسلامی «قابل‌مذاکره نیست». علی‌محمد نایینی، سخنگوی سپاه، با اشاره به مذاکرات هسته‌ای با آمریکا، تاکید کرد: «امنیت ملی و توان دفاعی و نظامی جمهوری اسلامی ایران از خط قرمزهای ما است و به هیچ‌وجه موضوع گفت‌وگو یا مذاکره نخواهد بود.»
مذاکرات نمایندگان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های جهان داشت. در یکی از این گزارش‌ها، جورج مالبرونو، خبرنگار ارشد روزنامه فرانسوی فیگارو، نوشت: «استیو ویتکاف تایید کرده که هدف ایالات متحده در مذاکرات هسته‌ای با ایران، بازگشت به سطح ۳.۶۷ درصدی غنی‌سازی اورانیوم است، همان‌طور که در توافق بین‌المللی سال ۲۰۱۵ (برجام) پیش‌بینی شده بود. این موضع، می‌تواند مسیر ادامه گفتگوها در روز شنبه آینده در عمان را هموارتر کند.»
