کشمکش و رقابتی که از سال‌ها به این سو بین جنبش‌های «فتح» و «حماس» ادامه دارد، بار دیگر بر سر پرونده شش زندانی فلسطینی که روز دوشنبه گذشته از زندان گیلبوآ در اسرائیل فرار کردند، شدت گرفته است، به ویژه این‌که مسئله اسیران فلسطینی در زندان‌های اسرائیل برای همه فلسطینیان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و مانند مسجد الاقصی یکی از موضوعات محوری و حساسیت برانگیز به شمار می‌رود.

هرچند جنبش‌های فتح و حماس فرار زندانیان را «ضربه‌ تحقیر آمیزی به نهاد‌های امنیتی اسرائیل و پیروزی تاریخی برای زندانیان، حتی در صورت بازداشت مجدد آن‌ها» می‌دانند، اما در برخورد با این پرونده رویکرد متفاوتی دارند.

محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، که در عین حال رهبری جنبش «فتح» را برعهده دارد، از وزارت امور خارجه فلسطین خواسته است که با «ایجاد تماس با وزارت‌های امور خارجه کشورهای جهان، مراکز تصمیم‌گیری و سایر نهادهای اجتماعی، پرده از جنایت‌هایی که اسرائیل علیه زندانیان قهرمان فلسطینی به عنوان بخشی از سیاست مجازات جمعی که با ذهنیت انتقام‌جویانه ناشی از فرار شش زندانی فلسطینی، انجام می‌دهد، پرده بردارد».

از سوی دیگر، حماس از طریق  ابو عبیده، سخنگوی گردان‌های عزالدین قسام، شاخه نظامی این جنبش اعلام کرد که «قهرمانان تونل آزادی با سرهای بالا بیرون می‌آیند و تصمیم رهبری قسام این است که مبادله بعدی زندانیان، با آزادی آن‌ها انجام خواهد شد.» وی افزود که «بازداشت مجدد قهرمانان عملیات تونل آزادی، واقعیت کار شرافتمندانه آن‌ها را پنهان نمی‌کند و نه می‌تواند از میزان رسوایی نهادهای امنیتی رژیم صهیونیستی و دولت اسرائیل بکاهد، بلکه تصویر شکست و حشتناک اسرائیل و نهادهای آن را بیشتر از پیش بازتاب می‌دهد.»

این در حالی است که حماس از چند ماه به این سو، به منظور مبادله سربازان اسرائیلی و اجسادی که در اختیار دارد در ازای رهایی صدها تن از زندانیان فلسطینی، با اسرائیل در حال مذاکرات غیر مستقیم است و مصر در این میان نقش میانجی را ایفا می‌کند.

جنبش حماس از سال ۲۰۱۴ تا کنون چهار شهروند اسرائیلی را در اسارت خود دارد، از این جمله، دو تن از سربازان اسرائیل هستند و دو تن دیگر افرادی هستند که در شرایط نامشخصی وارد نوار غزه شده بودند. ده سال پیش حماس و اسرائیل به توافقی برای مبادله زندانیان دست یافتند و در آن زمان، حماس گلعاد شالیت، سرباز اسرائیلی را پس از ۵ سال بازداشت آزاد کرد و اسرائیل در ازای رهایی وی، ۱۰۲۷ نفر از اسیران فلسطینی را آزاد کرد.

در همین حال، محمود العالول، نماینده جنبش فتح با بیان این‌که اسرای فلسطینی «آزادی خود را فدای مردم خود کردند»، خاطرنشان کرد که «این شش زندانی نه تنها به آرمان خود دست یافتند، بلکه توانستند اعتبار و هیبت نهادهای امنیتی اسرائیل را متزلزل کنند و توجه جهان را به مسئله فلسطین بازگردانند.» وی افزود که «جنبش فتح در مسئله زندانیان بر اساس استراتژی مبتنی بر تشویق مردم برای حمایت از اسیران اقدام می‌کند و در عین حال در تلاش برای بسیج افکار عمومی بین‌المللی و نهادهای بین‌المللی حقوق بشر است تا اسرائیل در زمینه آزادی زندانیان فلسطینی بیشتر از پیش تحت فشار قرار گیرد.»

همچنان، وزارت امور خارجه فلسطین از همه سفرای کشور فلسطین خواسته است که «برای افشای نقض‌های مکرر دولت اشغالگر و نهادهای مختلف آن، از جمله برخورد اداره زندان‌ها، علیه زندانیان فلسطینی که به سطح جنایات جنگی و جنایت علیه بشریت می‌رسد، اقدام کنند»، به ویژه این‌که جنایت‌های اسرائیل علیه زندانیان فلسطینی با گسترده‌ترین محکومیت‌ها از سوی مجامع بین‌المللی روبه‌رو است.

با این حال، طلال عوکل، نویسنده و تحلیلگر سیاسی اظهار داشت که «حماس و فتح در برخورد با این موضوع رویکرد متفاوتی دارند». وی افزود که حماس سعی دارد زندانیان فلسطینی را در ازای رهایی سربازان اسرائیلی آزاد کند، در حالی‌که تشکیلات خودگردان فلسطین می‌کوشد جامعه جهانی را وادار کند برای آزادی زندانیان فلسطینی، اسرائیل را تحت فشار قرار دهند. عوکل خاطرنشان کرد که «تشکیلات خودگردان فلسطین در مسئله آزادی زندانیان از طریق مذاکره و توافق با اسرائیل در طول تاریخ شکست خورده است، اما جنبش‌های مقاومت از جمله حماس و فتح در گذشته موفق به مبادله زندانیان شدند.» وی افزود «هرچند تشکیلات خودگردان فلسطین خود را متعهد به مسئله زندانیان می‌داند، اما رویکرد آن با این موضوع نمی‌تواند به نتیجه‌ای مثبتی منجر شود.»

از سوی دیگر، عصام مخول، مدیر مرکز امل توما برای مطالعات فلسطینی و اسرائیلی، اظهار داشت که «پس از امتناع از ایجاد کشور فلسطین در مرزهای ۱۹۶۷ و جدا کردن غزه از کرانه باختری، اسرائیل می‌کوشد مسئله فلسطین را در نوار غزه حل کند.» وی افزود که «اسرائيل سعی می‌کند که حماس به اندازه کافی قوی باشد تا تفرقه میان غزه و کرانه باختری ادامه پیدا کند و در عین حال در تلاش می‌کند تشکیلات خودگردان فلسطین ضعیف باقی بماند و توانایی لازم را برای بازگرداندن وحدت ملی فلسطین نداشته باشد.»