برای اولین بار در طی ده سال گذشته، رهبران دو کشور مهم خاورمیانه، مصر و اسرائیل، دیدار کردند. نفتالی بنت، نخست‌وزیر اسرائیل، روز دوشنبه در صحرای سینا با عبدالفتاح سیسی، رئیس‌جمهوری مصر، دیدار کرد و نقش قاهره را در ایجاد ثبات در منطقه ستود.

آقای بنت این نخستین دیدار رسمی و عمومی بین رهبران دو کشور در ده سال اخیر را «مهم و بسیار خوب» خواند، و افزود: «بنیانی برای رابطه‌ای عمیق برای آینده ایجاد کرده‌ایم.»

دیدار روز دوشنبه در حالی صورت گرفت که یک روز پیش از آن، گروه‌های شبه‌نظامی فلسطینی در سومین شب پیاپی، از نوار غزه به خاک اسرائیل راکت شلیک کردند. اسرائیلی‌ها نیز صبح روز دوشنبه به چند مورد از مواضع حماس در نوار غزه حمله کردند. طبق اولین گزارش‌ها، به نظر می‌رسد که هیچ یک از طرفین تلفاتی متحمل نشده است. 

ارتش اسرائيل در تویيتر گفت اهدافی که به آن‌ها حمله کرده است، شامل  چهار مقر تعلیمات نظامی حماس، یک کارگاه تسلیحاتی، و ورودی یک تونل زیرزمینی بوده‌اند. حماس اما می‌گوید اسرائیل به دلیل فرار شش زندانی فلسطینی از زندانی در شمال اسرائیل (که چهار نفرشان بعدا دستگیر شدند) به غزه حمله کرده است. 

دیدار در شرم‌الشیخ

روزنامه هاآرتز به نقل از منابع سیاسی گزارش داد که بنت و سیسی راجع به مسائل منطقه، از جمله فعالیت‌های تهاجمی حکومت ایران در خاورمیانه و برنامه هسته‌ای آن، صحبت کرده‌اند. ترکیه و نقش آن در جنگ داخلی لیبی و بحرانی که بین مصر و اتیوپی بر سر سدسازی آن کشور بر روی رود نیل ایجاد شده است، دیگر مسایل مطروحه در آن نشست بوده است. سیسی و بنت همچنین در مورد سه زمینه مشخص همکاری نیز گفت‌وگو کردند: افزایش بازرگانی بین دو کشور، افزایش گردشگری دوطرفه، و همکاری در زمینه مقابله با گروه‌های تروریستی جهانی در خاورمیانه.

تنش‌های نوار غزه نیز جزو موضوعات مورد بحث بودند. قصد مشترک مصر و اسرائیل این است که با کنترل بر عبور و مرور در ایستگاه مرزی رفح در خطر مرزی مصر و نوار غزه، نگذارند گروه حماس که بر آن ناحیه حکومت می‌کند، خود را از آن طریق تسلیح کند. 

غزه سال‌ها است از سوی اسرائیل تحت حصر قرار دارد و صدها نفر از شهروندانش در جنگ‌های یک دهه و نیم گذشته کشته شده‌اند. حصر نوار غزه باعث افزایش شدید فقر، بیکاری و سایر مصائب انسانی در آن منطقه شده است. حماس هم از خاک غزه به سوی اسرائیل راکت شلیک می‌کند که باعث کشته شدن شماری از شهروندان غیرنظامی آن کشور در سالیان اخیر شده است. 

مصر میانجی مذاکرات غیرمستقیم بین اسرائیل و حماس بوده است. از جمله خواست‌های بلافصل اسرائیل، پس گرفتن جسد دو سرباز اسرائیلی و بازگشت دو شهروند غیرنظامی اسرائیل است که از سوی حماس بازداشت شده‌اند. بنت در مورد این خواست‌ها نیز با سیسی گفت‌وگو کرد.

به گزارش تارنمای نهاد ریاست‌جمهوری مصر، آقای سیسی در آن دیدار «بر پشتیبانی خود از تمام تلاش‌های برای دستیابی به صلح جامع در خاورمیانه بر بنیان راه‌حل دو دولتی و قطع‌نامه‌های بین‌المللی که منجر به تقویت امنیت و رفاه برای تمام مردمان منطقه می‌شوند» تاکید کرد.

به گفته مصری‌ها، سیسی بر اهمیت حمایت جامعه بین‌المللی از تلاش‌های مصر برای عملیات بازسازی در سرزمین‌های فلسطینی تاکید کرد و خواهان حمایت از تلاش قاهره برای کاهش تنش بین فلسطینی‌ها و اسرائيل شد.

آقای سیسی مدت کوتاهی پیش با محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، نیز دیدار کرده بود.

آقای بنت هنگام ورود به شهر ساحلی شرم‌الشیخ در صحرای سینا مورد استقبال سامح شکری، وزیر خارجه مصر، و عباس کامل، وزیر اطلاعات مصر، قرار گرفت و سپس برای دیداری چهارساعته با سیسی عازم مقر ریاست ‌جمهوری شد. پس از دیدار خصوصی رهبران، دیدار گسترده‌تری نیز با حضور هیئت‌هایی از دو کشور انجام شد. 

قاهره پیش از آن دیدار گفته بود که «شماری از مسائل دوجانبه در زمینه‌‌های مختلف» و «راه‌ها و تلاش‌هایی برای احیای روند صلح» بین اسرائیل و فلسطین، موضوعات اصلی آن دیدار خواهند بود. 

به نظر می‌رسد که قصد بنت از این دیدار تحکیم خود به عنوان رهبری مهم در منطقه بوده باشد. سیسی در مقابل می‌خواهد با بهبود روابط با اسرائیل، دست به بهبود روابط خود با دولت جو بایدن در آمریکا نیز بزند. 

یک مقام اسرائیلی به هاآرتز گفت: «مصر روابط با اسرائیل و تلاش برای بازسازی غزه را راه ارتباط یافتن با کاخ سفید می‌داند.» او تاکید کرد که مصر نیاز دارد برای آن که به کارنامه‌اش در زمینه حقوق بشر توجهی نشود، دست به چنین اقداماتی بزند. 

توافق ابراهیم که در سال گذشته باعث عادی‌سازی روابط اسرائیل با چهار کشور عربی شد، موجب شده است که قاهره نیز بتواند رابطه راحت‌تری با اسرائيل داشته باشد. 

طرح لاپید برای بازسازی غزه

دیدار شرم‌الشیخ از یک سو و بالا گرفتن درگیری‌ها از سوی دیگر، در حالی صورت گرفته‌اند که یائیر لاپید، وزیر خارجه اسرائیل، روز یکشنبه طرحی برای توسعه غزه و بهبود وضعیت دو میلیون فلسطینی ساکن آن اعلام کرد؛ طرحی که شرط پیشبرد آن توقف درگیری‌ها است. لاپید می‌‌گوید هدف این طرح پایان «دورهای بی‌پایان خشونت» است، و آن ‌را «اقتصاد در برابر امنیت‌» خوانده است.  

طبق این طرح، زیرساخت‌ها در غزه بازسازی می‌شوند و برای مردم اشتغال ایجاد می‌شود. لاپید گفت، می‌خواهد به مردم غزه نشان دهد که خشونت‌ورزی از سوی حماس «دلیل شرایط فقر، کمبود، خشونت، و بیکاری بالا و بی‌امیدی» در آن ناحیه است. 

لاپید اما تاکید کرد که خواهان مذاکره با حماس نیست، چرا که «اسرائیل با سازمان‌های تروریستی که قصد نابودی ما را دارند مذاکره نمی‌کند.»

آقای لاپید طبق توافق چرخشی که با بنت دارد، حدود دو سال دیگر نخست‌وزیر اسرائیل می‌شود. او اما اعتراف کرد که طرحی که برای غزه اعلام کرده است، هنوز سیاست رسمی دولت هشت حزبی ائتلافی به ریاست بنت نیست، اما گفت هم آقای بنت حامی آن طرح است، هم بنی گانتز، وزیر دفاع.

در مرحله اول این طرح که لاپید در سخنرانی‌ای در دانشگاه رایشمن در شهر هرتزلیای اسرائیل آن‌ را اعلام کرد، نظام برق غزه تعمیر می‌شود، گاز آن دوباره وصل می‌شود، یک کارخانه نمک‌زدایی از آب در آن ساخته می‌شود، و «بهبودهای چشمگیری در نظام خدمات درمانی ایجاد می‌شود و زیرساخت‌های مسکن و حمل و نقل از نو ساخته می‌شوند.»

لاپید گفت که طبق آن طرح، با وساطت جامعه بین‌المللی، حماس به آتش‌بسی طولانی‌مدت متعهد می‌شود. او با تاکید بر نقش قاهره، گفت: «این طرح بدون پشتیبانی و مشارکت شرکای مصری ما و بدون قابلیت آن‌ها برای مذاکره با تمام طرفین موجود، انجام نخواهد گرفت. هرگونه تخطی از سوی حماس، این روند را متوقف یا معطل می‌کند.»

اگر مرحله اول خوب پیش رود، در مرحله بعدی جزیره‌ای مصنوعی در نزدیکی غزه ساخته می‌شود تا بتواند بندری بسازد و نیز یک گذرگاه ترابری بین غزه و کرانه غربی ساخته می‌شود. لاپید گفت طرح خود را به «شرکایی در جهان عرب»، آمریکا، روسیه، و اتحادیه اروپا ارائه کرده است.

محمد اشتیه، نخست‌وزیر دولت تشکیلات خودگردان فلسطین، روز دوشنبه در جلسه‌ کابینه گفت غزه «مسئله‌ای سیاسی» است، و خواهان طرحی جامع برای رسیدگی به وضعیت آن شد که کرانه غربی و بیت‌المقدس (اورشلیم)‌ را نیز در بر داشته باشد. او تاکید کرد که بازسازی غزه تنها با «پایان اشغال و رفع حصر بر غزه و توقف تهاجم از سوی اسرائیل» ممکن خواهد بود، و افزود که تشکیلات خودگردان فلسطین آماده «مذاکره در مورد هر پیشنهادی» است که ورود پول‌های کمکی از سوی قطر به غزه را ممکن کند. 

نشست ۱۳ سپتامبر در شرم‌الشیخ، آخرین پرده از دیدارهای مصر و اسرائيل است. بنت و گانتز ماه گذشته در اسرائیل با عباس کامل دیدار کردند. به گزارش دفتر نخست‌وزیر اسرائیل، بخش‌های سیاسی، امنیتی و اقتصادی رابطه مصر و اسرائیل از جمله موضوعات دیدار بنت و کامل بودند. آقای کامل در آن دیدار از بنت برای سفر به مصر و دیدار با سیسی دعوت کرده بود. بنت اولین بار در ماه ژوئن، دو هفته پس از آغاز به کار دولت خود، با سیسی گفت‌وگوی تلفنی کرده بود.