براساس گزارشی که دولت بایدن در ماه جاری میلادی به کنگره آمریکا ارائه کرده است، تحریم‌های دولت ترامپ علیه ایران، به روابط تجاری رژیم جمهوری اسلامی با بزرگ‌ترین اقتصادهای جهان ضربه زده و میزان تجارت خارجی ایران در سال ۲۰۲۰ را حدود ۱۸ میلیارد دلار نسبت به سال پیش از آن کاهش داده است.

وب‌سایت خبری آمریکایی «واشینگتن فری‌ بیکن» روز دوشنبه، ۲۹ شهریورماه، از گزارش غیرعلنی دولت آمریکا در ماه سپتامبر به کنگره آن کشور در رابطه با میزان خسارت ناشی از کارزار «فشار حداکثری» ترامپ بر جمهوری اسلامی ایران خبر داد. براساس این گزارش دولتی که نسخه‌ای از آن در اختیار خبرنگار «واشینگتن فری‌ بیکن» قرار گرفته، با وجود ادعاهای منتقدان مبنی‌بر بی‌اثر بودن کارزار فشار حداکثری، تحریم‌هایی دولت پیشین ایالات متحده علیه ایران، مانع سود بردن رژیم جمهوری اسلامی از روابط تجاری شده است.  

براساس این گزارش میزان تجارت خارجی ایران از ۴۶میلیارد دلار در سال ۲۰۱۹، به ۲۸میلیارد دلار در سال ۲۰۲۰ رسیده و حدود ۱۸میلیارد دلار کاهش داشته است. 

به نوشته «واشینگتن فری‌ بیکن»، در مجموع اعمال مجدد تحریم‌های آمریکا بر جمهوری اسلامی ایران که از سال ۲۰۱۸ آغاز شد، به تجارت ایران بیش از ۷۰میلیارد دلار ضربه زده است. 

با توجه به گزارش دولت آمریکا، میزان تجارت ایران و ایالات متحده در فاصله سال‌های ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ از رقم ۳۴.۵ میلیون دلار  به ۲۶.۵ میلیون دلار کاهش یافته است. عمده صادرات آمریکا به ایران شامل اقلام مجاز براساس معافیت‌های بشردوستانه از تحریم‌ها شامل محصولات کشاورزی، دارو و تجهیزات پزشکی بوده که ارسال آن‌ها به ایران در دوره همه‌گیری کرونا ادامه داشته است.  

علاوه‌بر این، میزان روابط تجاری ایران با چین، بزرگ‌ترین شریک تجاری آن کشور هم با کاهش ۷ میلیارد دلاری، از ۱۹میلیارد دلار در سال ۲۰۱۹ به ۱۲میلیارد دلار در ۲۰۲۰ رسیده است، هرچند که دو کشور در این سال‌ها تجارت نفتی میان دو کشور را با دور زدن تحریم‌ها ادامه داده‌اند.

براساس گزارش دولت آمریکا، میزان تجارت اتحادیه اروپا با ایران نیز در فاصله سال‌های ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰  از ۴.۷میلیارد دلار، به ۴.۳میلیارد دلار رسیده و ۴۰۰میلیون دلار کاهش داشته است. 

مورگان اورتگاس، سخنگوی پیشین وزارت خارجه آمریکا در دوران ترامپ، به «واشینگتن فری بیکن» گفت گزارش دولت بایدن نشان می‌دهد که تحریم‌های دولت ترامپ و کارزار فشار حداکثری علیه ایران موثر بوده است.

این گزارش دولتی درحالی افشا شده است که دولت جو بایدن همچنان درپی ادامه مذاکرات با جمهوری اسلامی ایران برای احیای توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ است. ایالات متحده آمریکا و جمهوری اسلامی ایران از نیمه فروردین‌ماه ۱۴۰۰ مذاکرات غیرمستقیمی را برای احیای توافق برجام آغاز کرده بودند که پس از برگزاری شش دور آن در قالب کمیسیون مشترک برجام در شهر وین، پایتخت اتریش، از اواخر خردادماه متوقف شد. درصورت به نتیجه رسیدن این مذاکرات، ایران در قبال لغو تحریم‌های آمریکا به اجرای تعهدهای هسته‌ای خود در برجام بازمی‌گردد. جمهوری اسلامی پیش‌تر اعلام کرده بود پس از آغاز کار دولت جدید ابراهیم رئیسی در ایران، مذاکرات ادامه خواهد یافت. با گذشت سه ماه از توقف مذاکرات هنوز تاریخ مشخصی برای برگزاری دور جدید گفت‌وگوها مشخص نشده است، اما وزارت خارجه ایران اعلام کرده که این مذاکرات به‌زودی از سر گرفته می‌شوند.   

این درحالی است که حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران، هم‌زمان با برگزاری مجمع عمومی سازمان ملل متحد به نیویورک سفر کرده و از برنامه دیدار با همتایان اروپایی خود خبر داده است. روزهای گذشته گزارش‌هایی مبنی‌بر احتمال برگزاری نشست وزرای خارجه کشورهای باقی‌مانده در برجام در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل منتشر شده بود، اما جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، برگزاری چنین نشستی را منتفی اعلام کرد و گفت: «امیدواریم مذاکرات به زودی در وین از سرگرفته شود.» مسئولیت اصلی هماهنگی نشست‌های کمیسیون مشترک برجام برعهده اتحادیه اروپاست.   

سعید خطیب زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران نیز روز سه‌شنبه، ۳۰ شهریورماه، اعلام کرد  برگزاری نشست کمیسیون مشترک برجام در نیویورک در دستور کار نیست. به گفته او، امیرعبداللهیان با وزرای کشورهای باقی‌مانده در برجام  به‌صورت دوجانبه دیدار خواهد کرد و برجام یکی از موضوع‌های مورد بحث در این ملاقات‌ها خواهد بود.